به گزارش ایران اکونومیست به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صادرات محصولات نانویی ایران در سال 1396 بیش از 62.4 میلیون دلار و در سال 1395، حدود 36.5 میلیون دلار بود.
شیشه‌های مورد استفاده در ساختمان، لوازم الکترونیک، لوازم جانبی تجهیزات، فرش ماشینی و انواع پوشاک را می‌توان مهمترین اقلام صادراتی نانومحصولات ایرانی در سال 1396 دانست و عراق، ترکیه و افغانستان نیز مهمترین مقاصد صادراتی شرکت‌های نانویی ایرانی بوده‌اند.
شیشه‌های ساختمانی با 34.8 میلیون دلار بیشترین سهم را در صادرات محصولات حوزه فناوری نانو داشته است. لوازم الکترونیک، لوازم جانبی تجهیزات، فرش ماشینی و انواع پوشاک به ترتیب با 8.8، 8.5، 3.6 و1.9 میلیون دلار در رتبه‌های دوم تا پنجم مهمترین اقلام صادراتی نانوساخت ایران در سال 1396 قرار دارند.
از منظر مقصد صادرات محصولات نانویی، کشور عراق با 15 میلیون دلار بیشترین سهم را در واردات محصولات مبتنی بر فناوری نانو از ایران داشته است و پس از آن ترکیه و افغانستان به ترتیب با 12.9 و 9.8 میلیون دلار قرار دارند.
در واقع سه کشور همسایه میزبان بیشتر محصولات نانویی ایران هستند. در رتبه چهارم لهستان قرار دارد که 3 میلیون دلار از محصولات نانویی به این کشور اروپایی صادر شده است.
بررسی دقیق‌تر کشورهای مقصد محصولات نانویی ایرانی نشان می‌دهد که کشورهای همسایه ایران بیش از کشورهای دیگر میزبان محصولات نانویی بوده‌اند، به طوری که 47 میلیون دلار از کل صادرات ایران در سال 96 به کشورهای همسایه بوده است که این موضوع اهمیت تعامل با کشورهای همجوار برای توسعه کسب و کار و بازار نانو را نشان می‌دهد.
نکته قابل توجه، صادرات شیشه‌های ساختمانی به تمام 8 کشور اول مقصد صادراتی محصولات نانویی است. در واقع این محصول را می‌توان رایج‌ترین محصول صادراتی ایران قلمداد کرد. از منظر تنوع صادرات، عراق و ترکیه با خرید شش محصول مختلف از شرکت‌های ایران سبد خرید متنوع‌تری نسبت به دیگر مشتریان محصولات نانویی ایران داشته‌اند و بعد از آن افغانستان با 4 محصول قرار دارد.
با تفکیک قاره‌ای کشورهای واردکننده محصولات نانویی ایران، آسیا با 88.3 درصد و اروپا با 10.2 درصد بالاترین سهم و قاره‌های دیگر، سهمی کمتر از یک درصد دارند. بنابراین بیشترین مشتریان نانومحصولات ایران در آسیا و اروپا قرار دارند.
حجم کل فروش (داخلی و خارجی) محصولات نانو در سال 1396، به رقم 13736 میلیارد ریال (یکهزار و 373 میلیارد تومان) رسید. این رقم در سال 1395، در حدود 7044 میلیارد ریال (704 میلیاردتومان) بود که رشد 95 درصدی را تجربه کرده است. از مجموع فروش 13736 میلیارد ریالی در سال 96، حدود 82 درصد مربوط به فروش داخلی و 18 درصد صادرات به کشورهای دیگر بوده است.
افزایش کل حجم بازار نانو در سال‌های 93 ، 94 و 95 به ترتیب 97، 98 و 128 درصد بوده است. از این رو برای پنجمین سال پیاپی در بازه زمانی 1391 تا 1396 شاهد افزایش دو برابری فروش محصولات نانو هستیم. لازم به ذکر است که حجم فروش هدف‌گذاری شده برای سال 96، رقم 11000 میلیارد ریال بود که میزان تحقق یافته بیش از مقدار هدف‌گذاری شده بود. از کل فروش انجام شده در سال 96، نزدیک به 95درصد از فروش مربوط به کالا، 3درصد تجهیزات و 2درصد خدمات است.
لازم به ذکر است که از سال 94 تا 96، چهل و نه کشور میزبان محصولات نانویی ایرانی بوده‌اند که از جمله این کشورها می‌توان به آلمان، ایتالیا، استرالیا، سوئیس، سوئد، آمریکا، کانادا، چین و کره‌جنوبی اشاره کرد.
