تحریم‌ها با نفت ایران چه می‌کند؟

به گزارش ایران اکونومیست، علیرضا سلطانی. کارشناس اقتصاد انرژی در روزنامه شرق نوشت: کمتر از دو هفته به آغاز رسمی تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران مانده و درعین‌حال، تردید‌ها به محقق‌شدن اهداف پیش‌بینی‌شده ترامپ برای محدودکردن فروش نفت ایران، به‌ویژه به‌صفررساندن آن، افزایش یافته است. در بروز این شرایط و پیامد‌هایی که می‌تواند برای فروش نفت ایران در پی داشته باشد، موارد زیر درخور توجه است:

۱- به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، ایده به‌صفررساندن فروش نفت ایران از سوی ترامپ از ابتدا بیش از آنکه مبتنی بر منطق و واقعیت‌های بازار بوده باشد، بیشتر یک حرکت تبلیغاتی برای تقویت بُعد رسانه‌ای و سیاسی بین‌المللی تحریم‌ها با دو هدف مشخص به‌آشوب‌کشاندن فضای اقتصادی و سیاسی داخلی ایران و جریان‌سازی بین‌المللی برای بزرگ نشان‌دادن اهمیت و ابعاد تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و پرکردن خلأ‌ها و ابزار‌های قانونی و سیاسی تحریم‌های جدید نسبت به تحریم‌های گذشته است.

اگرچه ترامپ با رسانه‌ها میانه خوبی ندارد، اما خودش به همراه تیم سیاست خارجی و امنیتی‌اش به صورت مستقل حضور فعالی در فضای رسانه دارند؛ بنابراین یک بُعد مهم اجرائی موج جدید تحریم‌های آمریکا، رسانه‌ای و متکی بر جریان‌سازی‌های روانی است؛ بعدی که اگرچه در کوتاه‌مدت در داخل ایران اثرگذار بوده، اما قطعا اثرگذاری آن در حوزه بین‌المللی با برخورد تقابلی کشور‌های مختلف و حتی متحدان سنتی آمریکا از یک سو و روشن‌شدن ابعاد و زوایای اجرائی تحریم‌ها در میان‌مدت از سوی دیگر، اثر خود را از دست خواهد داد.

۲-دولت آمریکا در ماجرای تحریم نفتی ایران، در کنار تحرک رسانه‌ای و روانی، اقدامات عملی گسترده‌ای را برای جایگزینی نفت صادراتی ایران و به دنبال آن جلوگیری از اعمال فشار افزایش قیمت نفت در پی کاهش فروش نفت ایران در بازار‌های جهانی و به عبارتی کاهش اثرات منفی و هزینه‌های همکاری کشور‌ها و شرکت‌هایی که با ایران قطع همکاری می‌کنند، در پیش گرفت. به این شرایط، تأثیرپذیری منفی رأی‌دهندگان آمریکایی از افزایش هزینه حامل‌های انرژی را نیز باید اضافه کرد که برای شخص ترامپ این مسئله از اهمیت بسیاری برخوردار است. براین اساس، ترامپ و تیم امنیتی او، حساب زیادی روی عربستان سعودی برای جبران هزینه‌های تحریم نفتی ایران از طریق افزایش تولید نفت به صورت یک‌جانبه و همچنین در قالب اوپک باز کرده بودند. اعمال فشار بر اوپک برای افزایش تولید در آستانه تحریم‌های نفتی آبان‌ماه، با وجود تلاش ائتلاف سعودی بی‌فایده ماند و تاکنون اوپک در مقابل هجمه‌ها و فشار‌های سیاسی و روانی ترامپ مقاومت کرده است. اقدامات یک‌جانبه عربستان نیز در شرایط حاضر با توجه به ناتوانی در تولید پایدار نفت در کوتاه‌مدت و تکیه بر ذخایر تولیدی نفت که جوابگوی انتظار آمریکا برای جایگزینی مقادیر درخور توجه نفت ایران نیست، ترامپ را با دردسر مواجه کرده است. آنچه این دردسر را در دو هفته اخیر بیشتر کرده، ماجرای قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی است که حادثه‌ای پیش‌بینی‌نشدنی برای هیئت حاکمه آمریکا به حساب می‌آید؛ ماجرایی که عملا قدرت مانور آمریکا و عربستان علیه ایران را به‌شدت کاهش داده است.