جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 29 - ۱۸ رمضان ۱۴۴۵
۲۶ شهريور ۱۳۹۷ - ۱۴:۲۰

عادل عبدالمهدی، کاندیدایِ صدر

مقتدی صدر کاندیدای نخست‌ وزیری عراق را تعیین کرده است؛ «عادل عبدالمهدی». مرد ۷۶ ساله‌ای که می‌تواند در پازل رؤیاهای آینده مقتدی قرار گیرد و او را در جایگاه رهبری سیاسی عراق بنشاند.
کد خبر: ۲۴۸۹۵۸
عادل در دوره جوانی به کمونیست‌ها نزدیک شد و پس از آن به پان‌عربیست‌های ناصری و در دهه 80 میلادی با انقلاب اسلامی ایران اسلامگرا شد و به مجلس اعلای عراق پیوست. اقامت او در فرانسه، گرایش‌های لیبرالی و آزادیخواهانه را در او زنده نگاه داشت و همواره مورد احترام تمامی گروه‌های سیاسی عراق و دولت‌های ایران و امریکا بود و همچون احمد الچلبی و ایاد العلاوی یک تکنوکراتِ شیعی است. او چند سالی است که از مجلس اعلا خارج شده و مستقلِ سیاسی خوانده می‌شود.
عادل عبدالمهدی چند روز پیش از دیدار هادی العامری با مقتدی صدر برای توافق سائرون و فتح، به دیدارش رفته بود تا توافق‌های اولیه صورت گیرد؛ دیداری که توسط ابوجهاد هاشمی (از رهبران مجلس اعلای عراق و ائتلاف فتح) و ولید کریماوی (مشاور مقتدی صدر و ائتلاف سائرون) تدارک دیده شده بود.
پس از این دیدارها بود که مقتدی از معرفی عادل تنها به نام خودش پرهیز کرد و مدعی شد عادل نه‌ کاندیدای اوست، بلکه مورد تأیید مرجعیت نجف است تا دیگر جریان‌های سیاسی یا همراهش شوند یا برابر پروژه او منفعل گردند و سکوت کنند؛ او به عمار حکیم، رهبر جریان حکمت عراق این گونه گفته بود. البته عمار آن را از نجف پرسید که پاسخ منفی بود و اعلام شد مرجعیت به ‌هیچ‌وجه مصداق برای نخست‌وزیری مشخص نمی‌کند.
عمار حکیم دانست که پروژه «عادل عبدالمهدی» طراحی مقتدی صدر است اما راهی برای مخالفت نداشت؛ مقتدی بر فردی دست گذاشته که طرف‌های داخلی تلقی کرده‌اند او مورد حمایت نجف است و طرف‌های خارجی استنباط کرده‌اند او بهترین نخست‌وزیر در راستای منافع‌شان است؛ چرا که منعطف است و در گذشته با آنان در پروژه‌هایی همراه بوده. این گونه است که تمامی رسانه‌های خارجی (از المیادین تا شرق‌الاوسط) به استقبالش رفته‌اند و اخباری مثبت مخابره کرده‌اند و از احتمال ۹۰ درصدی نخست‌وزیری‌اش سخن گفته‌اند.
اما «مقتدی صدر» زیرک‌تر از آن بود که تنها با عادل ۷۶ ساله رؤیاهای آینده‌اش را پیاده کند و تمام تخم‌مرغ‌هایش را در سبد او بگذارد، مقتدی می‌خواهد در رسانه‌ها و افکار عمومی این‌گونه تصویرسازی کند که عادل تنها نخست‌وزیر مورد تأیید او نیست تا در آینده ضعف دولت را برعهده نگیرد و شاید بار دیگر به جایگاه اپوزیسیون دولت بازگردد.
او راهش را هم بلد است و هم ابزارش را دارد. بر فرض شکل‌گیری این دولت، اگر در دولت عادل عبدالمهدی و رئیس دفترش؛ «ابوجهاد الهاشمی» وزرای دلخواهش بر کرسی ننشستند و سیاست‌هایش اجرایی نشد، فردی بر کرسی ریاست پارلمان – محمد الحلبوسی- نشسته است که جوان است و کاملاً قابل رایزنی و از آن مهم‌تر، نایب رئیس اولش «حسن کریم الکعبی» می‌تواند نقش کلیدی کنار رئیس، در پارلمان بازی کند و تنها با رأی ۵۰ نماینده پارلمان (که آن را در اختیار دارد) وزرا را استیضاح و فرمانبر کند.
مقتدی تنها ابزار پارلمان را ندارد، بلکه توده‌ای از جامعه را رهبری می‌کند که با یک ندا در صفحه فیس‌بوک و توئیترش به خیابان می‌آیند؛ هم فشار از پایین و هم از بالا و قرار دادن دولتمردان عراقی در موقعیتی که نه راه پس دارند و نه پیش.
مقتدی صدر بازی در قدرت را خوب بلد است و رؤیاهای پدر –آیت‌الله سید محمد صدر- را هم در سر پرورانده است. پدر اگر در دوره صدام در مرجعیتِ سیاسی با محدودیت‌هایی روبه‌رو بود اما توانست نمازجمعه‌ها و میتینگ‌های سیاسی‌اش را به میدانی برای ظهور «ولایت سیاسی»اش تبدیل کند و آنچه در پای درس‌های امام خمینی در نجف فراگرفته بود، با آمیختن با «عربیت» اجرایی کند اما به هر حال اپوزیسیون بود و فشارِ استخبارات رژیم صدام حسین اجازه نداد و در نهایت با برادران مقتدی، به شهادت رسید. اما مقتدی امروز هم ابزار اپوزیسیون را دارد (انتخاب نخست‌وزیر، فراکسیونی در پارلمان و حزب سیاسی) و هم اپوزیسیون (صدای توده ناراضی جامعه و جوانان).
این دو بازوی قدرتمند یک مانع بزرگ دارد و آن اتوریته سیاسی مرجعیت نجف است که جنبه سیاسی آن را می‌خواهد. اتوریته‌ای که شاید آل‌صدر بودن و بیت پدرش آن را یاری کند و شهریه‌هایش به بخشی از طلاب نجف مقدماتش را فراهم کند.
این رؤیای صدر برای دوره پساسیستانی است؛ چراکه می‌داند آیت‌الله آنچنان اقتداری دارد که نه‌ توان رقابت دارد و نه نخبگان سیاسی و حوزوی و جامعه می‌پذیرند و امروز باید فرمانبر نجف باشد و همراه. از این رو «عادل عبدالمهدی» با تشکیل کابینه‌ای منعطف و نامقتدر می‌تواند دولت گذار مطلوبی برای او باشد که ضعفش را به دیگران حواله دهد و در آینده در شوک خلأ قدرت در نجف، بر کرسی نایافته پدر بنشیند و آرزوهای سیدمحمد صدر را محقق کند و شاید روزی فرا رسد که خطبه‌های نماز جمعه کربلا را بخواند و آقایِ سیاسیِ نجف شود.

فرید مدرسی روزنامه نگار
نظر شما در این رابطه چیست