به گزارش ایران اکونومیست؛ گرانی ارز در کشور و کاهش ارزش پول ملی، سبب شده تا جامعه با نگرانی بیشتری تغییر قیمت‌ها به‌ویژه کالاهای اساسی را دنبال کند. این در حالی است که موج افزایش قیمت در برخی کالاها مانند خودرو و میوه با شدت بیشتری آغاز شده و همین امر زمینه ایجاد دغدغه برای تأمین مایحتاج حیاتی و کالاهای اساسی در آینده را فراهم کرده است.
با این حال، دولت همواره بر این نکته تأکید دارد که کالاهای اساسی تأمین شده است و از این بابت نگرانی وجود ندارد. استناد دولت به میزان خرید تضمینی و واردات این کالاهاست که با ارز 4200 تومانی تضمین شده است.
درواقع دولت خرید تضمینی برخی از کالاهای اساسی موردنظر را از منابع بازارهای داخلی باهدف حمایت از تولیدات داخلی کشور، همواره در زمره برنامه‌های مهم اقتصادی خود قرار داده است؛ به‌طوری که خریدهای تضمینی گندم، برنج و دانه‌های روغنی ( کلزا، سویا، گلرنگ و آفتابگردان) کشاورزان در زمره برنامه‌های کلیدی شرکت بازرگانی دولتی ایران، مصوب شده و از سوی مراجع مربوط به این شرکت اعلام می‌شود.
البته تا پیش از این، بحث توزیع کالاهای اساسی نیز بر عهده این شرکت بود، اما بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها (30/9/1389)، توزیع دولتی کالاهای اساسی از سوی شرکت بازرگانی دولتی ایران، فقط به توزیع مصارف خاص شامل آموزشی، مصارف صنعتی و مصارف متفرقه و... منحصر شد و سیاست دولت در این زمینه، رفع کامل انحصار دولتی و کاهش تصدی‌های دولت با فعال ساختن بخش غیردولتی است.
از همین رو، اکنون بیشترین امکانات و تأسیسات نگهداری و ذخیره‌سازی گندم در کشور خصوصی است، به‌طوری که از مجموع 749سیلو و انبار گندم، 574 عدد مربوط به بخش خصوصی بوده و تنها 175 مورد آن دولتی است.
با این حال، در سایر موارد مانند سردخانه‌ها و انبارهای ذخیره سایر کالاها و مخازن روغن، همچنان انحصار دولتی وجود دارد.
**ذخایر 90 روزه استراتژیک
بر اساس سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، ذخایر استراتژیک کالاهای اساسی به میزان 90 روز مصرف کشور است که باهدف تضمین امنیت غذایی و آرامش روانی کشور و با حفظ ذخایر استراتژیک و مدیریت بازار صورت می‌گیرد.
از همین رو، خرید تضمینی تولیدات داخلی و واردات مطمئن کالاهای اساسی در دستور کار همیشگی دولت قرار دارد.
در 5 ماهه سال جاری نیز دولت تمام تلاش خود را کرد تا با وجود نوسانات در قیمت دلار، ذخایر مطلوبی از این کالاها در کشور تهیه کند و از آنجا که گندم یکی از مهم‌ترین نیازهای جامعه به شمار می‌رود، همواره از اولویت بالاتری برخوردار است.
**مردم غم نان نداشته باشند
با توجه به همین اولویت بود که خودکفایی در تولید گندم در دستور کار قرار گرفت و از سال 95 تا کنون واردات گندم صورت نمی‌گیرد. این در حالی است که خرید تضمینی گندم در سال 91، چیزی حدود 2 میلیون تن بوده و مابقی نیاز از خارج خریداری می‌شد.
در سال‌های اخیر، در خرید تضمینی گندم از کشاورزان داخلی نیز کارنامه مطلوبی به ثبت رسیده است. در سال 1396، بالغ بر 87/8 میلیون تن گندم داخلی از کشاورزان خریداری شده است.
این در حالی است که این مهم در سال جاری تا پایان مرداد 1397 بالغ بر 09/8 میلیون تن بوده و با توجه به این حجم خرید که تا اکنون انجام شده است، می‌توان امیدوار بود که به اهداف تعیین شده دست پیدا کنند.
** واردات شکر به صفر رسید
پس از گندم یکی دیگر از کالاهای اساسی که واردات آن به صفر رسیده و تمام آن از داخل تأمین می‌شود، شکر است. طبق اعلام شرکت بازرگانی دولتی، از ابتدای سال جاری تاکنون، واردات شکر به کشور صفر بوده و این در حالی است که در سال گذشته، 137.5 هزار تن شکر به کشور وارد شد.
در تأمین برنج مورد نیاز، با وجود آن که هنوز فصل خرید از کشاورزان شروع نشده، اما واردات آن به‌منظور تأمین نیاز داخل در جریان است؛ به‌گونه‌ای که در 5 ماهه نخست امسال بیش از 104 هزار تن واردات برنج صورت گرفته و این در حالی است که در مجموع، سال گذشته 177 هزار تن برنج به کشور وارد شده است .
**افزایش خرید تضمینی دانه‌های روغنی در کشور
دانه‌های روغنی نیز به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی در کشور طبقه‌بندی شده شامل کلزا، آفتابگردان، گلرنگ و سویا می‌شود که هر کدام فصل خرید تضمینی خاص خود را دارند و با وجود آنکه هنوز فصل خرید برخی از دانه‌ها فرا نرسیده، اما در 5 ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مجموع سال گذشته خرید بیشتری صورت گرفته است، به‌گونه‌ای که در سال گذشته، 286.3 هزار تن دانه روغنی در کشور خرید تضمینی شده، اما تنها در 5 ماهه نخست امسال این میزان به 330 هزار تن افزایش پیدا کرده است.
به‌طور مثال، در خصوص دانه کلزا که خرید آن تا پایان مردادماه انجام می‌شود در سال 96، 181 هزار تن از این محصول توسط شرکت بازرگانی دولتی خرید تضمینی شده و این رقم در فصل خرید امسال به 328.9 هزار تن رسیده است.
با توجه به افزایش خرید داخلی دانه‌های روغنی شاهد کاهش واردات این کالا از خارج بوده‌ایم، به‌نوعی که در سال گذشته 138.5 هزار تن دانه روغنی به کشور وارد شده و این رقم در 5 ماهه نخست امسال 78 هزار تن بوده است.
در مجموع می‌توان گفت با نگاهی به روند واردات چهار قلم کالای اساسی نشان می‌دهد ایران از سال 90 تاکنون، شیب واردات این کالاها (به جز برنج) را منفی کرده و در شکر و گندم به خودکفایی رسیده است که می‌تواند نشان دهنده تأمین امنیت غذایی بالاتری برای افراد جامعه و آرامش خاطر در تأمین کالاهای اساسی باشد.
