به گزارش ایران اکونومیست؛ مرتضی سلیمی، اظهار داشت: ناآشنایی با فنون شنا در محیط دریایی و نداشتن شناخت کافی از سازوکار جریان های آب و موج در دریا، سالانه سبب غرق شدن شمار زیادی از گردشگران در سواحل جنوبی دریای خزر می شود.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر گفت: هنگام شنا در سواحل جنوبی دریای خزر مهمترین نکته، دوری جستن از جریان های ساحلی است، آگاهی از چگونگی شنا در سواحل دریا می تواند به افرادی که قصد شنا در دریا را دارند، کمک کند تا دچار مشکل نشوند.
وی تصریح کرد: میزان تلفات شنا در ایران با شمار تلفات زلزله های متوسط در کشورمان قابل مقایسه است، با این تفاوت که زمین لرزه در زمانی کوتاه، اما شنا در نواحی ساحلی طی سه ماه به آن اندازه قربانی می گیرد.
سلیمی خاطرنشان کرد: موج و جریان های ناشی از آن، به ویژه «جریان شکافنده»، یکی از دلایل اصلی تلفات انسانی ناشی از شنا در سواحل جنوبی دریای خزر است.
این مقام مسئول در سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر گفت: بیشتر جریان های ساحلی به دلیل حضور امواج و شکست آنها ایجاد می شوند. این جریان ها آنقدر قوی هستند که حتی ممکن است شناگران ماهر را غرق کنند در این حالت امواج معمولا به صورت مورب به ساحل نزدیک می شوند، این امواج در عمق معینی ناپایدار شده و می شکنند، به دلیل شکست امواج جریان های موازی و عمود بر ساحل شکل می گیرند که اگر در این صورت هرچه در مسیر آنان باشد، به سوی خود می بلعند و غرق می کنند.
وی افزود: جریان های موازی ساحل معمولا در فواصل معینی با یکدیگر برخورد کرده و با سرعت قابل توجهی به سمت دریا برمی گردند؛ این جریان های برگشتی، «جریان های شکافنده» یا «جریان های تند برگشتی» نام دارند که در محدوده آب کم عمق ساحلی به وجود می آیند و هر ساله در آب های ساحلی ایران در دریای خزر سبب مرگ صدها نفر از شناگران می شوند.
رئیس سازمان امداد و نجات در پاسخ به این سئوال که جریان های شکافنده چگونه شناخته می شود، گفت: سرعت جریان شکافنده به مشخصات امواج، زاویه برخورد امواج با ساحل و شیب عمومی ساحل بستگی دارد؛ بنابراین شناگران باید با شرایط خطرناکی که می تواند به وسیله امواج ایجاد شود و خصوصا جریان های شکافنده آشنا شوند.
وی افزود: این جریان را می شود با رفتن روی تل ماسه که حدود 2 متر بالاتر از سطح آب باشد، رفتن روی آلاچیق یا سقف خودرو با چشم مشاهده کرد.
* لزوم آشنایی با مخاطرات سواحل خزر
رئیس سازمان امداد و نجات، با توصیه ای امدادی به گردشگران و مسافران تابستانی استان های شمالی کشور از آنان درخواست کرد هنگام حضور در سواحل جنوبی دریایی خزر حتما مخاطرات فیزیکی، شیمیایی، زمین شناختی و بیولوژیکی این سواحل را بشناسند.
سلیمی با بیان اینکه خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان حدود 600 هزار و 384 کیلومتر وسعت دارد و طول خط ساحلی آن در جنوب حدود 670 کیلومتر است که 338 کیلومتر آن در محدوده جغرافیایی استان مازندران و بقیه در استان های گیلان و گلستان واقع است، اظهار داشت: این دریاچه از دیرباز به عنوان بزرگترین حوضه آبی داخل خشکی، مورد توجه ساکنان پیرامون آن و ملل دوردست بوده است و گذشته از اهمیت منابع موجود در آن، تفرجگاه زیبایی برای علاقمندان به آب و طبیعت به شمار می رود.
وی گفت: طبق ارزیابی های انجام شده از سوی کارشناسان خبره این سازمان به منظور اجرای هر چه بهتر طرح ملی امداد و نجات تابستانه هلال احمر در سواحل خزر مشخص شده است که این ساحل می تواند مخاطرات فیزیکی، شیمیایی، زمین شناختی و بیولوژیکی برای گردشگران داشته باشد.
وی ادامه داد: «مخاطرات فیزیکی» شامل هیدرودینامیک دریا به معنای امواج و جریان های ساحلی هستند که می توانند بحران های دریایی مانند جریان برگشتی در مواقع توفانی را ایجاد کنند.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر با اشاره به «مخاطرات شیمیایی» سواحل خزر نیز توضیح داد: آب برخی دریاها به خاطر ترکیب املاح و مواد شیمیایی طبیعی و ساخت دست بشر آلوده و شیمیایی می شوند که برای شناگران، شنا در این دریاها خطرناک است و این موارد را مخاطرات شیمیایی دریاها می نامند که گردشگران بدون آگاهی از آلودگی ها و حتی آلودگی های ماسه های سواحل، ممکن است به برخی بیماری ها مبتلا شوند.
سلیمی اضافه کرد: «مخاطرات زمین شناختی» از تهدیدات دیگر دریای خزر و سواحل آن برای شناگران است که شامل جوشش گِل از بستر دریا موسوم به گِل فشان است؛ این جوشش باعث وجود گودال ها یا فروچاله ها در اثر نشست در کف دریا می شود و به صورت دام شناگر را به تله انداخته و موجب از بین رفتن او می شود.
این مقام مسئول در سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر تصریح کرد: «مخاطرات بیولوژیکی» گروه چهارم خطراتی است که شناگران سواحل جنوبی دریای خزر را تهدید می کند و این مخاطرات بیولوژیکی عوامل موثری مانند آلودگی های میکروبی پساب های کارخانه ها و فاضلاب ها هستند که توسط موجودات زنده بر انسان اعمال می شوند.
سلیمی به مسافران و گردشگران سواحل جنوبی دریای خزر توصیه کرد از تنها گذاشتن کودکان در حاشیه ساحل خودداری کرده و ضمن حضور در طرح های سالم سازی دریا، از شنا کردن در نقاط ممنوعه و پرخطر (شنا ممنوع) به خصوص در دریای توفانی و مواج خودداری کنند.
