به گزارش ایران اکونومیست؛ هم چنین با اخذ مالیات عادلانه و واقعی می توان بر مشکلات مهم اجتماعی و اقتصادی دولت ها مانند کسری بودجه، معضل بیکاری و کاهش سرمایه گذاری در بخش های تولیدی، فایق آمد .
به عبارت دیگر، افزایش و تنوع فعالیت های اقتصادی از یک سو و نقش رو به افزایش دو لت ها از سوی دیگر در جهت ایجاد و گسترش خدمات عمومی، تأمین اجتماعی و افزایش تعهدات دولت در عرصه های اقتصادی و اجتماعی و تلاش در جهت تحقق رشد اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد، پرداخت و دریافت مالیات را به مسأله ای مهم و تأثیرگذار تبدیل کرده است .
به بیان دیگر، دولت ها با استفاده از مالیات ها، توانایی تأمین بخش قابل توجهی از هزینه های مختلف خود را خواهند داشت و متناسب با حجم درآمدهای مالیاتی میتوانند منابع در اختیار خود را بر اساس اولویت ها ی مورد نظر خود تخصیص دهند.
یکـی از دلایـل تحقـق نیـافتن درآمـدهای مالیـاتی درایران، گستردگی رفتارهای رانت جویانه ای هم چون فرار از مالیات می باشد.از طرفی، بـا مطرح شدن بحث مالیات ستانی، پدیده فرار مالیاتی بروز می کند.
بررسی و مطالعـه ایـن پدیده و اثرات آن بر عملکرد اقتصاد و رشد اقتصادی، و هم چنین عوامـل مـوثر بـر آن از دیر باز تا کنون مورد توجه بسیاری از محققان بوده است.
از انگیزه های فرار مالیاتی میتوان به عوامل روانی،نقض و ابهام قوانین مالیاتی،بالا بودن نرخ های مالیاتی،پایین بودن فرهنگ مالیاتی و کافی نبودن اطلاعات اشاره نمود.
در کل میتوان چنین گفت که مشکل فرار از مالیات از عمده‌ترین مشکلات نظام مالیاتی در هر جامعه‌ای است.
به‌طور کلی علل فرار از نظام مالیاتی را میتوان به دو دسته عمده تقسیم کرد; دسته اول علل مربوط به پرداخت‌کنندگان، مثل نفع‌پرستی و ترجیح دادن منافع شخصی بر منافع اجتماعی، عدم اعتقاد به نظام مالیاتی یعنی با مراجعه به مودیان مالیاتی، این نتیجه حاصل می‌شود که اکثرا اعتقادی به لزوم پرداخت مالیات وضع شده از طرف دولت ندارند.
و دسته دوم علل مربوط به نظام مالیاتی است مثل ضعف، تغییر و قابل فهم نبودن قوانین و عیوب و نقایص در قوانین مالیاتی، به‌گونه‌ای که موجب پیچیدگی و تغییر مداوم این قوانین شده است. در کشورهای پیشرفته به علت پیشرفت تکنولوژی و بانکداری، اطلاعات نسبت به ثروت، درآمد و معاملات افراد حقیقی و حقوقی نسبتا دقیق است و در این جهت مشکل زیادی ندارند.
ولی در کشورهای درحال توسعه، رشد بیش از حد بخش خدمات، ضعف سیستم بانکی و عدم ثبت دقیق معاملات و انتقالات، موجب شده است مسئولان مربوطه نتوانند اطلاعات دقیقی از درآمد و ثروت افراد به‌دست آورند.
وجود این مساله و ضعف اعتقاد مردم به سیستم مالیاتی موجب عدم اعلام صحیح درآمد یا ثروت واقعی افراد گردیده که نتیجه آن گسترده شدن میدان فرار از مالیات است.
از سوی دیگر اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی موجب شده که توجهی به مالیات‌ها نشود و درنتیجه درآمدهای مالیاتی کشور، حتی نسبت به کشورهای درحال توسعه، ناچیز باشد.
