به گزارش ایران اکونومیست، دکتر مهرناز خیر اندیش روز سه شنبه در کارگاه تخصصی تراریخته در سازمان غذا و دارو افزود: 122 رخداد تراریخته در مصرف سویا در جهان اجازه مصرف دارد اما ما تا 10 رخداد را تائید کرده ایم و اگر در هر محصول غذایی هر کدام از 112 رخداد باقیمانده مجوزدار مصرف شده باشد، حد تحمل ما صفر است و اجازه نمی دهیم.
وی ادامه داد: مساله دیگری که مطرح است این که گاهی ممکن است بطورمثال آرد معمولی با آرد تراریخته ترکیب شود که این پرسش مطرح می شود تا چه حد تراریختگی در یک محصول قابل قبول است و از چه حدی به بعد باید برچسب تراریختگی بخورد.
وی که مدیر کل دفتر ارزیابی و تجویز و مصرف کالاهای سلامت سازمان غذا و دارو نیز هست، اضافه کرد: کشوری مانند ژاپن اگر ژنوم فرآورده غذایی تا 5 درصد تغییر یافته بود به آن برچسب تراریختگی می زند که این رقم برای اتحادیه اروپا 9 دهم درصد است و در ایران نیز این رقم دو درصد تعیین شده است و اگر محصول غذایی زیر دو درصد تغییر ژن داشت لازم نیست برچسب بزند.
خیراندیش گفت: پیش از این فقط محصولات حاصل از دانه ها موسوم به GMO (مخفف genetically modified organism) برچسب داشت اما اکنون با همکاری جهاد کشاورزی روی محصولات سویا و ذرت که جزء محصولات موجود زندۀ تغییر ژنتیکی یافته (LMO یا Living Modified Organism) هستند، نیز برچسب تغییر ژن می خورد و نصب برچسب درباره دیگر محصولات نیز تا پایان سال الزامی خواهد شد.
وی تاکید کرد: در حال پیگیری طرح برچسب گذاری محصولات تراریخته هستیم تا از آن طریق مردم مطلع شوند کدام محصول تغییر ژن یافته است. در ماه های آینده نیز سیستم آرایشی و بهداشتی نیز مشمول این طرح خواهد شد.
وی یادآور شد: وزارت بهداشت در حوزه محصولات غذایی تراریخته، ارزیابی ایمنی و تائید آنها را برعهده دارد .
دبیر کمیته ایمنی زیستی وزارت بهداشت، با اشاره به افزایش جمعیت جهان و چالش تامین غذای این جمعیت گفت: در شرایط فعلی از هر هفت نفر، یک نفر به غذای سالم، ایمن و کافی دسترسی ندارد که این آمار زیادی است و می تواند در آینده این وضعیت ناراحت کننده تر شود؛ از سوی دیگر خشکسالی و آفات تولید غذا را با مشکل روبرو می کند بنابراین استفاده از 'مهندسی ژنتیک' در تولید غذا اجتناب ناپذیری است.
خیراندیش گفت: در حال حاضر سطح زیر کشت سویا در جهان 87 درصد و آنچه در بازار دنیا خرید و فروش می شود 95 درصد است و فقط کمتر از پنج درصد سویای جهان، تراریخته نیست پس نمی توان از مساله تراریخته چشم پوشی کرد.
وی افزود: بهتر است تمهیداتی اندیشیده شود که مواردی از محصولات تراریخته که با اصول ایمنی مطابقت دارند، وارد کشور شود.
وی اضافه کرد: همچنین 35 درصد سطح زیر کشت ذرت و 28 درصد کلزا در جهان تراریخته است و میزان آنها در بازار نیز 10 درصد بیشتر است.
دبیر کمیته ایمنی زیستی وزارت بهداشت، اظهار داشت: گاهی مباحثی مطرح می شود که بطور مثال موز یا آجیل تراریخته وارد کشور شده در حالیکه این محصولات هنوز در دنیا وجود ندارند. در دنیا محصولاتی مانند سیب زمینی، چغندر قند و گوجه فرنگی به صورت تراریخته کشت می شوند.
خیراندیش گفت: بیشترین محصولات غذایی تراریخته در دنیا شامل چهار محصول کلزا، پنبه دانه، ذرت و سویا هستند که در دنیا خرید و فروش می شوند و در بازار ایران نیز با آنها مواجه هستیم پس بهتر است تمهیداتی اندیشیده شود که از فواید محصولات تراریخته استفاده شود.
وی افزود: برترین کشورهای تولید کننده محصولات تراریخته کشورهایی مانند آمریکا، چین و برزیل هستند اما کشورهایی مانند استرالیا، شیلی، مکزیک و آفریقای جنوبی نیز این محصولات را تولید می کند.
وی درباره اینکه کشورهای اتحادیه اروپا محصولات تراریخته را مصرف نمی کنند، گفت: در سایت معتبر بین المللی محصولات تراریخته که همه کشورها عضو آن هستند، اطلاعات بروز به تفکیک میزان کشت و تولید و مصرف محصولات تراریخته همه کشورها درج شده که البته برخی کشورها مانند ایران اطلاعات خود را بروزرسانی نمی کنند.
دبیر کمیته ایمنی زیستی وزارت بهداشت، گفت: برخی محصولات تراریخته مقاوم به آنتی بیوتیک داریم که بسیاری از کشورهای اروپایی ورود این محصولات را منع کرده اند که ما نیز این محصولات را قبول نمی کنیم بلکه محصولات مقاوم به خشکسالی را می پذیریم.
خیراندیش با اشاره به پروتکل ایمنی زیستی در حوزه محصولات غذایی تراریخته گفت: این پروتکل سال 82 مصوبه مجلس را گرفته است؛ این پروتکل در کنار قانون ایمنی زیستی مصوب سال 88 ، آیین نامه اجرایی بند ب ماده 7 مصوبه هیات دولت در سال 94 و بندی از قانون برنامه ششم توسعه جزء اسناد بالادستی در حوزه محصولات غذایی تراریخته به شمار می روند.
وی افزود: باید توجه داشت که پروتکل ایمنی زیستی فقط روی محصولات موجود زندۀ تغییر ژنتیکی یافته (LMO یا Living Modified Organism) تمرکز دارد و قانون ایمنی زیستی ایران نیز به تبع آن فقط روی این محصولات تمرکز دارد اما سازمان غذا و دارو چون مسئولیت فرآورده های حاصل از این موجودات زنده را نیز دارد در دستور العمل خود هم به محصولات فوق و هم به محصولات حاصل از آن موسوم به GMO (مخفف genetically modified organism) توجه دارد.
دبیر کمیته ایمنی زیستی وزارت بهداشت، یادآور شد: چون فرآورده های دارویی مقررات ملی و بین المللی سختگیرانه ای برای تولید و مصرف دارد از پروتکل ایمنی زیستی مستثنی شده اند. در پروتکل ایمنی زیستی، ارزیابی مخاطرات احتمالی و مدیریت مخاطرات، بررسی می شود و وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی و محیط زیست، سه دستگاه ذی صلاح اجرایی در حوزه ایمنی زیستی هستند.
