این دیدارهای مهم در مقطع حساس کنونی در حالی رقم می‌خورد که ادعای امریکایی‌ها مبنی بر تحریم و انزوای کامل ایران مطرح می‌شود و هیأت‌های امریکایی در پایتخت‌های مختلف اروپایی به استنباط خود مشغول تنگ‌تر کردن حلقه تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی هستند، اما روحانی از سوی عالی‌ترین مقامات دو کشور سوئیس و اتریش، به این کشورها دعوت می‌شود. دعوتی که عملاً دست ردی است که کشورهای اروپایی به سینه امریکا می‌زنند.
وجه مهم سفر آقای روحانی به موضوع برجام بازمی‌گردد که اینک به مسأله اصلی کشورهای اروپایی تبدیل شده است. اروپایی‌ها عزم خود را در گام نخست با تصمیم به حفظ این توافق بدون حضور امریکا نشان دادند و در حال تدوین و بررسی راهکارهای عملیاتی کردن این تصمیم هستند.
مقام‌های ایرانی، طرف‌های اروپایی خود را متوجه این نکته کرده‌اند که اکنون زمان گفتاردرمانی نیست و تنها ارائه راهکارهای اجرایی اتحادیه اروپا می‌تواند مانع از فروپاشی این توافق شود. طبیعی است که ایران خواهان دوره‌ای است که کماکان اصل
برد - برد در روابط ایران و اتحادیه اروپا حاکم باشد و منافع این اصل شامل همه باشد. حفظ برجام نه فقط از منظر منافع ایران، بلکه از منظر منافع سیاسی، اقتصادی و مهم‌تر از همه منافع امنیتی اتحادیه اروپا اهمیت زیادی دارد.
زیرا امریکایی‌ها به دلیل بعد مسافت چندان نگران ناامنی‌هایی که به خاطر دخالت‌های خودشان در منطقه خاورمیانه ایجاد کردند، نیستند اما اروپایی‌ها مستقیماً از این ناامنی‌های ایجاد شده تأثیر می‌پذیرند. بنابراین ایران به عنوان کشور قدرتمند منطقه می‌تواند همکاری تنگاتنگی در زمینه‌های امنیتی با اتحادیه اروپا داشته باشد، چنانچه آنها از منافع حاصل از تضعیف داعش بهره‌مند شده‌اند.
لذا نیاز است که هم اتحادیه اروپا و هم ایران در کنار فعال کردن برجام و زنده نگه داشتن اهداف تجاری اقتصادی آن به مسائل امنیتی توجه ویژه‌ای بکنند و همکاری‌های خودشان را در این زمینه گسترش دهند.
در چنین شرایطی دعوت از مقام بلندپایه ایرانی و تعمیق رایزنی‌ها با اروپا نشان از جدیت طرفین و کوشش برای پیدا کردن راهکارهای مبتکرانه جهت حفظ توافق است.
تلاش برای حفظ برجام در حالی است که به نظر می‌رسد بتدریج، شکاف میان امریکا و اروپا ابعاد جدیدتری به خود می‌گیرد و برجام فقط صحنه متجلی شدن این شکاف است.
در جنگ تعرفه‌ها و جنگ تجاری میان اتحادیه اروپا و امریکا و نیز نادیده گرفتن همه حقوق بین‌الملل و نهادهای بین‌المللی که از جنگ جهانی دوم دستاورد خوب بشری برای حفظ ثبات و امنیت جهانی است و امریکایی‌ها درصدد نابود کردن آنها هستند، طبیعی است که اروپا چه به لحاظ تجاری و چه به لحاظ سیاسی و امنیتی از نرم‌های حقوق بین‌الملل دفاع کند.
اینکه اتحادیه اروپا امروز اعلام می‌کند که در شرایط ایجاد و تشکیل ارتش واحد اروپایی است، در واقع به این دلیل است که احساس می‌کند باید امنیت خود را مستقلاً به دست بگیرد. معتقدم این شرایط باعث می‌شود که اروپایی‌ها در بحث برجام محکم‌تر از قبل بایستند و برای حل مشکلات خودشان پرچم این توافق را بالاتر نگه دارند، زیرا منافع حاصل از برجام اگر برای جمهوری اسلامی ایران تجاری است، برای اروپا منافع تجاری امنیتی و حیثیتی است.
در چنین شرایطی سوئیس و اتریش دو مقصد اروپایی رئیس جمهوری است که همواره روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری خوبی با جمهوری اسلامی داشته‌اند. همکاری‌های خوبی در زمینه صنایع زیرساختی، صنایع دارویی، ریلی و از همه مهم‌تر سرمایه‌گذاری مالی بین ایران و این کشورها بوده است.
لذا این انتظار می‌رود که این دو کشور اروپایی با حل کردن مشکلات بانکی و بیمه‌ای به توسعه مناسبات پروژه‌هایی که از گذشته در کشورمان شروع کرده‌اند، کمک‌رسان باشند و با از بین رفتن موانع شاهد گسترش روابط این دو کشور با جمهوری اسلامی ایران باشیم.
علی اکبر فرازی سفیر سابق ایران در مجارستان و رومانی
