به گزارش ایران اکونومیست؛ اعتراضات روز گذشته کسبه تهران به وضعیت بازار، یکی از مهمترین محورهای خبری و تحلیلی در روزنامه های امروز بود.
روزنامه ها با توجه به این رویداد به ارایه راهکارهای برای مهار چالش های اقتصادی ایجاد شده در هفته های اخیر پرداختند.
به رسمیت شناخته شدن ارز ثانویه در صرافی ها از سوی دولت و پیروزی مجدد «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری کنونی ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری این کشور نیز از دیگر محورهای مورد توجه در روزنامه های امروز سه شنبه 5 تیرماه 1396 بود.
** راهکارهای کاهش نارضایتی های اقتصادی
اعتراضات روز گذشته اصناف و کسبه به وضعیت ایجاد شده در بازار، بیش از هر سوژه دیگری مورد توجه روزنامه های امروز قرار داشت. روزنامه ها با توجه به این اعتراضات به ارایه راهکارهای برای حل چالش های ایجاد شده در اقتصاد کشور پرداختند.مهمترین راهکار از دید روزنامه نگاران همت و همکاری دولت و مردم برای برون رفت از این چالش ها بود.
روزنامه «ایران» در این زمینه سخنان «علی مطهری» نایب رییس مجلس، مبنی بر لزوم مقاومت کوتاه مدت مردم برای رفع مشکلات اقتصادی را منتشر کرد و به نقل از وی نوشت: اگر مردم 6 ماه مقاومت کنند، وضعیت اقتصادی بهتر می شود.
به گفته مطهری دولت نیز باید شرایط اقتصاد کشور را صادقانه برای مردم شرح دهد؛ چراکه دست دولت باز نیست و نمی تواند دلار به بازار تزریق کند تا قیمت ها پایین بیاید.
روزنامه «اعتماد» هم در گزارشی با عنوان «حمله به بازار» در ابتدا در خصوص ناآرامی های روز گذشته بازار نوشت: تردیدی وجود ندارد که برگزاری تجمع‌های اعتراضی با هدف پیگیری مطالبات صنفی، در زمره حقوق شهروندی مجموعه فعالان صنفی در کنار دیگر گروه‌های اجتماعی تعریف می‌شود. لیکن موضوع بر سر این است که تجمع‌های صنفی باید در بستری قانونی، با تکیه بر تمامی ظرفیت‌های اجتماعی موجود در اصناف و از طریق اتحادیه‌های صنفی و اتاق‌های اصناف، با کسب مجوزهای قانونی لازم صورت گیرد. موضوعی که متاسفانه در تجمع‌های روزهای اخیر بازار و برخی کسبه نقاط دیگر تهران کمتر دیده شد.
این روزنامه در خصوص راه حل چالش های کنونی اقتصاد افزود: امروز حفظ آرامش، ثبات، خویشتن داری و وحدت برای برون رفت از شرایط پرنوسان و چالش انگیز یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر بوده و باید بیش از گذشته مورد توجه و دقت‌نظر تمامی سازمان‌ها، نهادها و گروه‌های مرتبط با اصناف قرار گیرد.
روزنامه «آرمان» اما در یادداشتی با عنوان «نامدیریتی موجب تعطیلی بازار»، دولت را مقصر اصلی نارضایتی های اقتصادی ایجاد شده توصیف کرد و راه برون رفت از این مشکلات را در دستان دولت دانست.
این روزنامه نوشت: اصناف و بازارپیش از این به مسئولان و دولتمردان اعلام کرده بودند که به دلیل عملکرد اقتصادی و عدم شفافیت دولت با مردم به هیچ یک از تقاضا‌ها و مطالبات مردم پاسخ داده نشد. به‌خصوص در 3 ماه گذشته مدیران اقتصادی با فرافکنی عدم ثبات بازار را به گردن دیگران انداخته در حالی‌که این موضوع به هیچ کس مربوط نیست و دولت بحران ارزی و اقتصادی را بهانه‌ای برای سوء مدیریت خود قرارداده است.
آرمان افزود: دولت باید فکری به حال برون رفت از وضع موجود کند. عمده قصور در مشکلات اقتصادی اخیر متوجه دولت است. مردم مطالباتی دارند و دولت نمی‌تواند اعتنایی به این مطالبات نداشته باشد. البته برای برون رفت از شرایط فعلی، تیم اقتصادی دولت باید کاملا متحول شود و یک جراحی عمیق در آن صورت گیرد و با تغییر یک نفر هیچ چیز تغییر نخواهد کرد.
روزنامه «ابتکار» هم در گزارشی با عنوان «تعطیلی بازار تهران بعد از 40 سال»، ضمن اشاره به اینکه گرانی‌های روزافزون و کاهش ارزش ریال صدای بازاریان را درآورد، سخنان «علی فاضلی» رییس اتاق اصناف ایران در ارتباط با ناآرامی‌های بازار تهران را بازتاب داد و به نقل از وی نوشت: تجمع‌های صنفی حق اصناف و بازار است و اصناف می‌توانند چنین تجمع‌هایی در قالب اتحادیه‌ها و با اخذ مجوزهای قانونی، در جهت تامین مطالبات صنفی خود برگزار کنند.
در ادامه به نقل از فاضلی درباره انتظار اصناف از دولت آمده است: از دولت انتظار داریم که در موضوع ارز بیشتر کمک کنند، مجلس در جهت تقویت بنگاه‌ها قوانینی کارآمد تصویب کند، ما در مباحث بیمه و مالیات حرف داریم اما مطالبات و اعتراض های خود را در چارچوب مدنی مطرح می‌کنیم.
روزنامه «مردم سالاری» هم در سرمقاله خود با عنوان «دولت محترم، زود باش!»، رفع چالش های ایجاد شده در اقتصاد را نیازمند همت دولت دانست و نوشت: مردم در این روزها هنوز سخنان حماسی روحانی در ایام تبلیغات انتخابات را از یاد نبرده‌اند؛ آن بیان گویا و بلیغ، شاید آن روزها بیشتر به کار روحانی می‌آمد اما این روزها است که باید به کمک مردم بیاید؛ برایشان توضیح دهد (نه اینکه توجیه کند) که چرا چنین شده است؟! بگوید که چقدر از این مشکلات ناشی از فشارهای خارجی است، چه مقداری از آن حاصل ناکارآمدی و بی‌عرضگی است و ...
این روزنامه افزود: مردم از اینکه بی‌خبر نگه داشته شوند، از اینکه به آنها دروغ گفته شود و از اینکه امید واهی به آنها داده شود خسته‌اند؛ اما بیش از آن از زندگی در شرایط ناامن اقتصادی خسته شده اند و متاسفانه آینده‌ای هم که به نظرشان می‌رسد بدتر از امروز است. شاید برای دولت فرصت تمام شده باشد و شاید هم آخرین فرصت هنوز از دست نرفته باشد؛ هرچه هست، دولت باید در همین چند روز کاری بکند. به قول شاعر: «من نمی‌گویم زیان کن یا به فکر سود باش -ای ز فرصت بی‌خبر در هر چه هستی،
روزنامه «آفتاب یزد» نیز در سرمقاله خود با عنوان «اصلاح طلبان مراقب باشند»، آورد: مصائب اقتصادی که اخیرا شدت گرفته است باعث شده زبان اصلاح طلبان برای دفاع از دولت الکن شود. دولتی‌ها نیز مدام از حباب، کف و صابون سخن می‌گویند و معتقدند یک جنگ روانی در جریان است. به هر حال موضوع از سه حال خارج نیست. با عرض معذرت یا دولت بی‌کفایت است یا جنگ روانی در جریان است و یا در پشت پرده خرابکاری صورت می گیرد. هر کدام از این سه مورد باشد شفافیت شخص رئیس‌جمهور با مردم لازم و ضروری است. هر کدام از موارد مذکور باشد بایستی آقای حسن روحانی مو به مو بگوید به چه دلیل برنامه‌های اقتصادی او محقق نشده است.
در ادامه این سرمقاله آمده است: به هر روی بی‌عرضگی برخی وزرا، جنگ روانی دشمن و خرابکاری برخی در داخل تماماً راه‌حل دارد. مهم آن است که پاستورنشینان بخواهند. امیدوارم بخواهند و بگذارند.
** تشکیل بازار ثانویه ارز
به رسمیت شناخته شدن بازار ثانویه ارز از سوی دولت، یکی دیگر از محورهای خبری و تحلیلی قابل توجه در روزنامه های امروز بود.
روزنامه «شرق» درباره تصمیم دولت برای تشکیل بازار ثانویه ارز نوشت: تصمیم دولت تشکیل بازار ثانویه ارز قرار است قسمتی از فشار تقاضای ارز برای واردات را از روی دوش دولت و بازار غیررسمی بردارد. این بازار ثانویه از طریق 20 درصد ارز حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی با نرخ توافقی بین صادرکنندگان و واردکنندگان تأمین منابع خواهد شد. این خرید و فروش که با نرخ توافقی واردکنندگان و صادرکنندگان انجام می‌شود، از طریق صرافی ها صورت خواهد گرفت و می تواند تا حدودی خلأ بین نرخ دلار رسمی و غیررسمی را پر کند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» هم در گزارشی با عنوان «تغییر معادلات در بازار ارز»، در خصوص تصمیم اخیر دولت به آزاد شدن ارز توافقی نوشت: کارشناسان معتقدند هر چند این موضوع با تاخیر مورد موافقت دولت قرار گرفت، اما می تواند نشانه‌های مثبتی نیز در بازار ایجاد کند. این موضوع به این شرط است که اولا تصمیم اتخاذ شده به سرعت در فاز عملیاتی قرار گیرد و گام بعدی و ثبات‌ساز نیز برداشته شود.
دنیای اقتصاد افزود: در شرایط کنونی فعالیت‌های صرافی‌ها به شکل قبل ادامه داشته و فعالان اقتصادی فقط در بستر سامانه«نیما» می توانند با صرافان معامله ارزی کنند. برخی از کارشناسان معتقدند با افزایش عرضه ارز صادراتی، می‌توان این امکان را برای فعال کردن صرافی‌ها برای معاملات خرد به وجود آورد، زیرا در شرایط کنونی غیرشفاف شدن بازار باعث ایجاد فشار قیمتی در نرخ‌ها شده است.
روزنامه «کیهان» اما در گزارشی در این باره، با اشاره به سخنان «ولی الله سیف» رییس کل بانک مرکزی مبنی بر تشکیل بازار ثانویه ارز تا هفته آینده، آورد: بعد از کش و قوس‌های فراوان و وارد شدن فشار به مردم و بازار، دولت با تغییر تصمیم دو ماه قبل خود، بازار ثانویه ارز را به رسمیت شناخت.
این روزنامه افزود: بازار ارز از ابتدای سال جاری با نوسانات شدیدی مواجه شد و نرخ های مختلف ارز، ارقام بی‌سابقه‌ای را بر جا گذاشت. اواخر فروردین، معاون اول رئیس‌جمهور به نیابت از دولت، دستور تثبیت دلار در نرخ 4 هزار و 200 تومان را اعلام کرد، سپس فعالیت بازار آزاد (صرافی ها) ممنوع شد و ارائه دلار از مسیرهای دولتی دنبال گردید.
کارشناسان از همان روز گفتند که این شیوه برخورد قهرآمیز با نابه‌سامانی بازار پایدار نخواهد بود و به زودی دولت ناچار است تصمیم خود را تغییر دهد، ولی اسحاق جهانگیری تصریح کرد «دولت از سیاست جدید ارزی عقب‌نشینی نمی‌کند و هر کس فکر می‌کند دولت از آن عقب‌نشینی می‌کند، ما و دولت را نشناخته است».
کیهان اضافه کرد: اما از حدود یک هفته قبل، سیف رئیس کل بانک مرکزی و نهاوندیان، معاون اقتصادی روحانی از سیاست‌های جدید ارزی دولت خبر دادند که اولین نشانه‌های عقب‌نشینی دولت از تصمیم قبلی خود تعبیر می‌شد. در مجموع نقطه ضعف اساسی دولت که در اتفاقات اخیر بیش از گذشته نمایان گردید، خطا و نوسان در تصمیم گیری است.
** نگاه روزنامه ها به پیروزی اردوغان
پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری روز یکشنبه سوم خردادماه ترکیه، یکی از محورهای تحلیلی در روزنامه های امروز بود.
روزنامه اعتماد در یادداشتی با عنوان «چالش‌های اردوغان» به تحلیل مشکلات احتمالی پیش روی وی پرداخت و نوشت: توجه به مشکلاتی که ترکیه با آن دست و پنجه نرم می‌کند، آقای اردوغان چالش‌های زیادی را پیش رو دارد و ٤٨ درصدی که به ایشان رای ندادند، جمعیتی از ترکیه هستند و ایشان با ٤درصد اختلاف رییس‌جمهور ترکیه شده است. یکی از چالش‌های اردوغان خواسته‌ها و مطالبات مخالفان است و حتما ایشان باید به آنها پاسخگو باشد و نمی‌توان مطالبات شان را بی پاسخ گذاشت. چرا که اگر به مانند گذشته بخواهد ادعا کند که دوره پسا‌کودتا است چندان باورپذیر نیست و به اندازه کافی از فضای پس از کودتای نافرجام بهره‌برداری کرده است و از این به بعد باید شرایط اضطرار را لغو کرد و دیگر نمی‌توان آن را ادامه داد.
روزنامه «همدلی» هم در گزارشی درباره پیروز ی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه آورد: اردوغان با تمامیت‌خواهی‌ها، برخوردهای قهری با مخالفان، ژست‌های رهبری مسلمانان منطقه و جهان و نیم‌نگاهی که به کشورگشایی داشته است، نشان داده که رویای احیای امپراطوری عثمانی را در سر دارد و حالا، در شرایطی که بسیاری در غرب و در میان اعراب نگران بودند، ایران به دنبال احیای قدرت امپراطوری خود باشد، اردوغان در همسایگی ایران توانست قدم آخر را با تکیه بر فرایندی، لااقل در ظاهر دمکراتیک بردارد و بر کرسی ریاست بنشیند.
این روزنامه اضافه کرد: باید دید مخالفان اردوغان، با شکستی که در این انتخابات متحمل شدند چه می‌کنند و چه نقشه راهی برای آینده دارند اما آنچه مسلم است، آینده نزدیک ترکیه، باب میل اردوغان است و بدون فرصتی چندان برای دیگرانی که کنارزدن این سلطان منتخب را می خواستند.
روزنامه «خراسان» هم در یادداشت روز خود با عنوان «اردوغان و چالش جامعه قطبی شده ترکیه»،نوشت: پیروزی شکننده اردوغان در برابر مخالفان 48 درصدی، او را در پنج سال آینده با چالش هایی مواجه خواهد کرد اما بی تردید قطبی شدن منازعات و رقابت های سیاسی در ترکیه و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی حاصل از این امر بزرگ ترین معضل پیش روی اوست. اکنون باید منتظر باشیم و ببینیم که رجب طیب اردوغان اولین رئیس جمهور نظام ریاستی ترکیه با این جامعه قطبی شده سیاسی و اجتماعی چه خواهد کرد و در این زمینه چه میراثی از خود به جا خواهد گذاشت؟
روزنامه «جوان» هم در گزارشی در این زمینه، واکنش مقامات کشورهای مختلف به پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری را بازتاب داد و آورد: ایران و روسیه انتخاب مجدد رجب طیب اردوغان به ریاست جمهوری ترکیه را تبریک گفتند، اما مقامات غربی واکنشی نشان ندادند. کشورهای اروپایی در دو سال گذشته و از زمان کودتای نافرجام در جولای ترکیه، از دستگیری‌های گسترده اردوغان انتقاد کرده‌اند که این مسئله تنش‌هایی را در روابط دو طرف به وجود آورده است و حتی در برخی موارد به جنگ لفظی بین مقامات ترکیه و اروپا منجر شده است.
