به گزارش ایران اکونومیست؛ هر چند که جشن و پایکوبی پس از پیروزی تیم های ورزشی یک امر پذیرفته شده در جهان به شمار می رود اما حضور خودجوش مردم با نمادهای ملی کشور در خیابان ها در شرایط کنونی اهمیت فراوانی دارد. ایران در یک سده گذشته و همزمان با ورود به مدرنیته دچار گسست های اجتماعی در بخش های مختلف اجتماعی شده و در برخی از مواقع این گسست ها زمینه را برای شکل گیری بحران های هویتی در کشور فراهم کرده است.
شکل گیری چنین مشکلاتی موجب شد در یک سده گذشته اندیشمندان اجتماعی و زمامداران جامعه راهکار بازگرداندن انسجام اجتماعی و تقویت هویت ملی را در برگزاری انتخابات های پرشور و راهپیمایی های مناسبتی تعریف کنند، اما حزبی شدن انتخابات ها و ذینفع بودن برخی از گروههای قدرت موجب شد تا شور و هیجان انتخاباتی بیشتر به رقابت بین تفکرها ختم شود.
با این شرایط و بنا به تئوری های مختلف جامعه شناسی تنها 2 پدیده می تواند به صورت نسبی حس همبستگی اجتماعی و هویت ملی را تقویت کند؛ این رویدادها «جشن» و «جنگ نظامی» هستند. بکار گیری مولفه جنگ برای حفظ وحدت ملی جنگ عملا منتفی است زیرا در شرایط کنونی از یک سو جامعه جهانی در مسیر صلح فراگیر قرار گرفته و در سوی دیگر خسارت های روحی و جسمی ناشی از جنگ زیان های فراوانی را نصیب جامعه می کند.
بنا به گفته بسیاری از کارشناسان اجتماعی در حال حاضر و با توجه به مشکلاتی که در برخی از سطوح جامعه دیده می شود اراده ای برای ترویج هیجان و شادی در جامعه دیده نمی شود و تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه ملی برنامه کمی برای هیجان آفرینی دارد.
اما برد تیم ملی فوتبال چگونه بدون هیچ برنامه ریزی برای کوتاه مدت موجب شکل گیری انسجام اجتماعی در جامعه شد؟ برای پاسخ به این پرسش لازم است ویژگی های فوتبال به عنوان یک ورزش و کار گروهی مورد بررسی قرار گیرد.
بکارگیری اصلاحاتی مانند توپ، دروازه، همکاری گروهی برای رسیدن به موفقیت و تبعیت از دستور سرمربی به عنوان فرمانده تیم موجب شده تا یک همزاد پنداری بین این ورزش و نبردهای نظامی شکل گیرد. این امر موجب شده تا از بسته نگه داشتن دروازه خودی و گل زدن به حریف به عنوان فتح دروازه یاد شود که در برج و باروهای قدیمی به عنوان نمادهای دفاعی مورد توجه قرار می گرفت. این شیوه از نگاه به فوتبال و هیجانات نهفته در این رشته ورزشی موجب شد تا اقشار مختلف جامعه پس از پیروزی تیم ملی برابر مراکش به خیابان ها آمده و جشن و پایکوبی کنند.
برگزاری این شیوه از جشن بدون فراخوان حکومتی یا احزاب شناخته شده کشور از اعجازهای فوتبال در دنیای مدرن به شمار می رود جایی که این ورزش بدون توجه به دگرگونی های ناشی از ایجاد دهکده جهانی و طناب کشی های سیاسی احزاب و گروه ها، در نقش یک عامل وحدت بخش در جامعه ظاهر شده و پس از پیروزی تیم ملی فوتبال ایران زمینه را برای وحدت ملی و انسجام اجتماعی ایرانیان در داخل و خارج فراهم کرد.
این جشن و گردهمایی مردمی که در نهایت نظم و با کمترین مشکل توسط خود مردم مدیریت شد می تواند به الگوی برای گروه های مختلف جامعه تبدیل شود زیرا کشمکش های سیاسی شکل گرفته در کشور پس از انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم موجب شد تا بسیاری از راهپیمایی ها در یک سال گذشته با حواشی سیاسی مواجه شوند. ضمن آنکه حضور خودجوش مردم در جشن پیروزی تیم ملی مرزهای طبقاتی و سیاسی جامعه را کمرنگ کرد و هیچ گروهی پس از پایان این جشن سعی در مصادره رفتار اجتماعی مردم نداشت بلکه آنچه بیش از همه به چشم می آمد احترام به نمادهای ملی و پرچم ایران بود که در دست اقشار مختلف جامعه به اهتزاز در آمد.
تیم ملی فوتبال ایران شامگاه روز جمعه 25 خرداد ماه در نخستین دیدار در چارچوب مسابقات جام جهانی توانست با یک گل تیم ملی مراکش قهرمان و نماینده آفریقا در این دوره از بازی ها را شکست دهد و به تنهایی عنوان صدرنشین گروه دوم را از آن خود کند. شور و هیجان مسابقه و گل ثانیه های پایانی بازی موجب شد تا اقشار مختلف جامعه پس از سوت پایان بازی به خیابان ها آمده و تا پاسی از شب به جشن و پایکوبی بپردازند.
