شیوع سرطان در مردان ایرانی بیش از زنان است

به گزارش ایران اکونومیست از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، علی قنبری مطلق روز یکشنبه در نشست هماهنگی مسئولان اجرایی و رابطان علمی برنامه مراقبت های حمایتی و تسکینی سرطان در مراکز منتخب کشور، افزود: بر اساس آخرین گزارش های کشوری مربوط به سال 93، شایع ترین سرطان ها در ایران، سرطان پستان در زنان است و به طور متوسط از هر 100هزار زن 137نفر مبتلا به سرطان پستان می شوند.
رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت با اشاره به اینکه سرطان های دستگاه گوارش مانند سرطان روده بزرگ و سرطان معده در مراتب بعدی قرار می گیرند، بیان کرد: میزان بروز سرطان در مردان بیش از زنان است و از هر 100 هزار مرد، 173 نفر به سرطان مبتلا می شوند و سرطان معده در رأس آنها قرار می گیرد.
وی درباره متوسط جهانی بروز سرطان گفت: در زنان و مردان به ترتیب، 205 و 165 نفر از هر 100 هزار نفر در جهان، به سرطان مبتلا می شوند که نشان می دهد میزان بروز سرطان در ایران کمتر از میزان جهانی است، نکته قابل توجه این است که بروز سرطان هم در ایران و هم در جهان رو به افزایش است، یعنی اگر در سال 2012 سالیانه چهارده میلیون نفر به سرطان مبتلا می شدند، این عدد تا سال 2030 به 25 میلیون نفر افزایش پیدا خواهد کرد و میزان مرگ و میر نیز از 8 میلیون نفر به 13 میلیون نفر خواهد رسید.
قنبری مطلق گفت: در ایران در سال 2012 حدود 85 هزار مورد سرطان وجود داشته و این عدد تا سال 2030 به 155 هزار نفر خواهد رسید، میزان مرگ و میر سرطان نیز هم از 5 هزار نفر به 100 هزار نفر افزایش پیدا می کند، البته این برآوردها، برآوردهای سازمان جهانی بهداشت است و فقط بر اساس تغییرات دموگرافیک این محاسبات انجام شده و محاسبه ای که نشان دهد عواملی مانند عوامل محیطی چقدر می توانند باعث بروز سرطان شوند، قابل محاسبه نبوده است، بنابراین این حداقل افزایش است که قابل برآورد است.
وی با بیان اینکه مهمترین دلایل بروز و افزایش سرطان در ایران و در کشورهای در حال توسعه افزایش امید به زندگی است، خاطرنشان کرد: در جهان در سال 2012 امید به زندگی 71 سال و در ایران 74 سال بوده است که اگر ایران را با سه دهه گذشته مقایسه کنیم، خواهیم دید که امید به زندگی 58 سال بوده و اکنون به 74 سال رسیده است.
وی گفت:در سنین بالا، بروز سرطان در آن افزایش پیدا می کند، مهمترین دلیل افزایش بروز سرطان در جهان به خصوص در کشورهای در حال توسعه افزایش سن امید به زندگی است، اما دو دلیل دیگر نیز وجود دارد، یکی شیوه زندگی ناسالم و دیگری عوامل محیطی است.
رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت درخصوص شیوه زندگی ناسالم تصریح کرد: بر اساس مطالعاتی که هر دو تا سه سال در کشور انجام می شود و بر اساس نمونه گیری بین 30 تا 40 هزار نفر در کشور، تقریبا 90 درصد افراد تحت مطالعه، کمتر از 5 وعده میوه و سبزیجات مصرف می کنند که یک عامل حفاظت کننده در برابر بروز سرطان است، حدود 40 درصد جمعیت فعالیت بدنی مطلوبی ندارند و افزایش وزن نیز بیش از 50 درصد در زنان و کمتر از 50 درصد مردان را درگیر کرده است. همچنین در جمعیت بالغ، میزان کلسترول بالا به وفور مشاهده شده که یکی از عوامل مهم بروز سرطان است، بنابراین با شیوه زندگی ناسالم، بروز سرطان محتمل الوقوع است.
وی گفت: با توجه به آمار موجود، پیش بینی می شود که بیماری سرطان در سال های آینده رو به افزایش باشد و شیوه زندگی ناسالم و عوامل محیطی، دو دلیل عمده ابتلا به سرطان هستند و تا زمانی که شیوه زندگی اصلاح نشود، افزایش بروز سرطان محتمل است.
وی گفت: سرطان، دیابت، بیماری های قلبی عروقی و بیماری های مزمن تنفسی، بیماری های غیر واگیر شایعی هستند که ریشه در عوامل خطر مشخصی مانند تغذیه نامناسب، استعمال دخانیات، مصرف الکل و فعالیت بدنی کم، دارند و سالانه بیش از دو سوم علل مرگ و میرها در جهان را به خودشان اختصاص می دهند.
وی افزود: اگر مجموع مرگ هایی که در جهان در سال اتفاق می افتد، حدود 56 میلون مرگ باشد، 68 درصد آن بر اثر بیماری های غیرواگیر اتفاق می افتد. 40 درصد از این مرگ و میرها، پیش از 70 سالگی اتفاق می افتد و مرگ زودرس نامیده می شوند.
قنبری مطلق با بیان اینکه بیماری های غیر واگیر، جزو اولین علل مرگ و میرهای زودرس در سال 2012 بوده است، تصریح کرد: تا سال 2025 این عدد از 27 درصد به نزدیک 40 درصد می رسید، یعنی حدود 40 درصد مرگ و میرهای زیر 70 سال بر اثر سرطان اتفاق می افتد.
 
*اقدامات وزارت بهداشت برای کنترل سرطان
قنبری مطلق در خصوص اقدامات وزارت بهداشت درجهت پوشش خدمات سرطان گفت: وزارت بهداشت برای ارائه خدمت محدودیتی ندارد و نوع و گسترش خدمات متفاوت است، ارزیابی بیمار و تنوع خدمات با نیازهای بیمار، فقط خدمات تخصصی را شامل نمی شود، بلکه سطوح ابتدایی تر را هم پوشش می دهد.
وی با بیان اینکه بیمار از ابتدای تشخیص سرطان می تواند خدمات تسکینی را دریافت کند، گفت: در دو سه سال گذشته کمیته ای در وزارت بهداشت به منظور برنامه ریزی نظام مند برای مدیریت درمان سرطان با سه هدف دسترسی عادلانه به امکانات، ارائه خدمات با کیفیت و توسعه نیروی انسانی توانمند تشکیل شده است.
قنبری مطلق بیان داشت: در جهان خدمات طب تسکینی بر اساس میزان توسعه یافتگی کشورها تقسیم می شوند، کشورهای توسعه یافته طرح این خدمات را به صورت یکپارچه ارائه می ‌دهند، بنابراین در همه سطوح ابتدایی هم پزشک و هم مراقبان سلامت در این فرآیند درگیر هستند.
رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت در خصوص سطوح مراقبت سرطان گفت: سطوح مراقبت در کشور شامل 4 سطح است، سطح اول، شامل مراقبت های سطح صفر، یعنی سطح جامعه است، مراقبت های سطح یک خدمات توسط پزشک عمومی به همراه تیم پرستاری و مراقبت های تسکینی ارائه می شود، مراقبت سطح دو در بیمارستان های عمومی و سطح سه در بیمارستان های بیمارستان های تخصصی ارائه می شود.
وی اظهارداشت: از جنبه های مهم مراقبت های حمایتی طب تسکینی سرطان، مشارکت افراد خانواده است که کلینیک و مشاوره‌ های بیمارستان در مراتب بعدی قرار می گیرند.
مطلق با اشاره به اینکه آیین نامه طرح بهره برداری مراکز سرپایی تدوین شده و به زودی ابلاغ می شود، افزود: توسعه زیر ساخت ها در چهار جز خدمات سرپایی، خدمات در منزل، بستری و مشاوره تلفنی به صورت 24 ساعته انجام می شود.
وی ادامه داد: ایجاد امکان مشاوره تلفنی 24 ساعته از جمله برنامه های پیش رو است، چون برای یکسری از خدمات، نیاز به حضور بیمار نیست و در درسنامه های ابلاغی نیز این موضوع لحاظ شده است و باید در فاز اول برنامه از امکانات موجود از جمله کلینیک ها و بخش های مختلف درمانی، امکان مشاوره ای و تلفنی استفاده کنیم.
قنبری گفت: دستورالعمل مراقبت های تسکینی تا دو ماه دیگر ابلاغ می‌شود که در آن به بحث نیروی انسانی پرداخته شده است.
وی افزود: هسته اصلی ارائه خدمت در کلینیک های سرپایی مربوط به خدمات جسمانی است و در فاز بعدی آموزش به روانشناسان و کارشناسان ارشد تغذیه برای ارائه خدمات روانی و مشاوره تحصیلی به این دسته از بیماران قرار دارد.
رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت تاکید کرد: توانمندسازی نیروی انسانی از دیگر اهداف این برنامه بوده است که در این خصوص آموزش به پزشکان عمومی و پرستاران با توجه به نیازهای عمومی بیماران و دسترسی بیشتر به دوره های آموزشی طراحی شده است و مطالب در قالب درسنامه هایی ارائه شده است.