توحید و جهاد در بلاد الرافدین یا قاعده الجهاد در بلاد الرافدین نام یک گروه نظامی است که از خطرناکترین گروههای تروریستی در دنیا به شمار می رود. این گروه از سوی ابومصعب الزرقاوی در عراق که پس از حمله هوایی به منزلش در استان دیاله عراق کشته شد، رهبری می شد.افراد این گروه از اتباع مختلفی تشکیل می شوند.این گروه از آن جهت توحید و جهاد خوانده می شد که زرقاوی با اسامه بن لادن بیعت کرده بود.این گروه با نام و تشکیلات مختلفی در عراق فعالیت می کند و اخیرا هشت گروه مسلح شورای موسوم به مجاهدین عراق را ایجاد کرده و ابوعمر البغدادی را به عنوان امیر این شورای جدید انتخاب کرده اند.
القاعده عراق در ابتدا هدف خود را مبارزه با نظامیان آمریکایی در عراق معرفی کرد، اما با پیدایش دولت جدید عراق و شکل گیری ارتش و پلیس عراق، القاعده همه سیاستمداران حاضر در عراق را مزدور توصیف کرد و از این زمان دستگاههای امنیتی عراق هدف قرار گرفت و القاعده عراق هدف را برپایی حکومت شریعت اسلامی در عراق معرفی کرد.این سازمان اعضای سازمانهای بین المللی، پیمانکاران خارجی را هدف قرار داد و طیف مهمی از جامعه عراق یعنی شیعیان را کافر دانست. و حملات خونینی به بازارهای مردمی و مساجد آنها انجام داد.
جنایات القاعده در عراق
برخی از جنایاتی که القاعده عراق در آن دخالت داشت؛حمله به مقر سازمان ملل متحد و قتل فرستاده ویژه سازمان ملل در عراق سرژیو دی میللو،ترور شهید محمد باقر حکیم رهبر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق،انفجارهای عاشورا در مارس 2004 که 271 شهید و زخمی به دنبال داشت،انفجار هتلهای بغداد، انفجارهای القحطانیه و کشته شدن 796 و زخمی شدن 1562 نفر از طایفه ایزیدیه در نزدیکی شهر سنجار در شمال عراق،انفجار البطحاء که 41 کشته و 72 زخمی داشت،انفجار ژوئن سال 2010 که 70 کشته و 400 زخمی به دنبال داشت،انفجار هشت مارس2009 و کشته شدن28 نفر و زخمی شدن57 پلیس،حملات انتحاری ژانویه سال 2011 که به کشته شدن 140 نفر ظرف سه روز انجامید، انفجارهای23/7/2012 که 114 کشته و صدها زخمی در مناطق مختلف عراق داشت، انفجارهای سیزده ژوئن2012 که 84 کشته و 284 زخمی به دنبال داشت، انفجارهای نوزده آگوست 2009 که 96 کشته و 565 زخمی به دنبال داشت،کشتار عرس الدجیل که هفتاد نفر سربریده شدند و در رودخانه انداخته شدند و همگی از شیعیان بودند، کشتار العشار که 114 کشته به دنبال داشت،یورش به گارد ملی عراق در شهر الرمادی، کشتار کلیسا سیده النجاه در31 دسامبر2010 که 58 نفر در داخل کلیسا کشته شدند.القاعده در بسیاری از حوادث روزانه عراق که همه روز در مناطق مختلف شاهد آن هستیم نیز نقش موثری دارد.
آمریکایی ها با کمک دولت عراق هنگامی که حملات القاعده تشدید شده بود شورای های بیداری را به وجود آوردند تا با رخنه به بدنه القاعده به آن ضربه بزنند.
القاعده همانطور که در بالا گفته شد در بسیاری از حوادث خشونت آمیز عراق حضور دارد.پس از مدتی که دولت عراق توانسته بود اوضاع امنیتی را بهبود بخشد با شروع تحولات سوریه و حضور افراط گرایان به ویژه جبهه تروریستی النصره که روابط نزدیکی با اعضای القاعده در عراق دارند دوباره موج خودروهای انفجاری و بمب به عراق بازگشت. موضوعی که اخیرا تشدید یافته است.پس از شکستهایی که تروریستهای وابسته به القاعده در سوریه متحمل شدند. منابع اطلاعاتی و نمایندگان کمیسون های امنیت و دفاع عراق درباره خطر بازگشت القاعده به عراق هشدار دادند.
این منابع بیان کردند: فعالان القاعده شروع به بازگشت به عراق کرده اند و این خطر خشونتهای جدید که ممکن است شدیدتر از دو ماه قبل باشد، به دنبال داشته است.
این منابع اعضای القاعده در عراق را 2000 نفر تخمین زدند و احتمال دادند که آنها در حوض حمرین تا منطقه النخیف و الجزیره در شمال الانبار مستقر باشند و طی عملیاتی که ماه گذشته از سوی نیروهای امنیتی عراق انجام شد منفجر به نابودی هفتاد درصد از آنها شد.
اخیرا ایمن الظواهری رهبر القاعده پس از اینکه دو ماه ابوبکر البغدادی امیر القاعده از ادغام تشکل تروریستی دولت اسلامی عراق با جبهه النصره سخن به میان آورد ضمن اشتباه توصیف کردن عملکرد البغدادی این ادغام را لغو کرد و آن را تصمیمی خودسرانه بدون مشورت با رهبری جهانی القاعده توصیف کرد.
حسن جهاد عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمانی عراق درباره القاعده می گوید: تشکلات القاعده در عراق و سوریه مرتبط با یکدیگرند و به منطقه یا مرز مشخصی محدود نیستند.
وی افزود: آنها به عملیات تروریستی خود ادامه می دهند و بیش از قبل فعال شده اند.بیم آن می رود که القاعده دوباره پس از ضرباتی که از ارتش سوریه در القصیر، حلب ودیگر مناطق این کشور دریافت کرده است به عراق بازگردد.عراق و بلاد شام از دیدگاه القاعده مجموعه واحدی را تشکیل می دهند که گاهی در عراق و گاهی در سوریه اقدامات تروریستی انجام می دهد.
حسن جهاد می گوید: نیروهای امنیتی آمار دقیقی درباره تعداد اعضای القاعده ندارند، اما این تعداد را 2000 نفر تخمین می زنند.عملیات القاعده ادامه می یابد و با بازگشت اعضای آن به عراق بیشتر هم می شود و اعضای القاعده سوریه و لبنان را هدف قرار می دهند دولت اسلامی عراق و جنبش نقشبندی ها همه وابسته به القاعده هستند.آنها پس از ضرباتی که قبلا از نیروهای امنیتی عراق متحمل شده اند اینک دوباره با قدرت به عراق بازگشته اند.
وی درباره محدوده جغرافیایی که القاعده در آن حضور دارد می گوید: اعضای القاعده در مناطق السعدیه، جبال حمرین در استان دیالی، قره تپه و منطقه سلیمان بیک در استان صلاح الدین و تکریت، الحوجه، موصل و جنوب بغداد پراکنده اند.
عباس البیاتی عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق معتقد است: القاعده به سبب جنایاتی که در کشورهای مختلف مرتکب شد، منفور است و پای سازمانهای اطلاعاتی منطقه ای در میان است، اما اینکه سرکرده القاعده بر جدایی دولت اسلامی عراق و جبهه النصره تاکید دارد چیزی را تغییر نمی دهد، زیرا هر دو تروریست هستند و دست به قتل و کشتار در سوریه و عراق می زنند.
این درحالی است که منابع وابسته به جبهه تروریستی النصره سوریه با دولت عراق اسلامی مشکل دارند به ویژه که گفته می شود ابوبکر البغدادی به شمال سوریه منتقل شده تا عملیات القاعده را از نزدیک در آنجا اداره کند، اما با اقبال چندانی از سوی گروههای مسلح سوری روبرو نشده است، زیرا وی در اعدام های وحشیانه نقش زیادی دارد.
تغییر تاکتیک القاعده در عراق
یک منبع امنیتی وزارت کشور عراق در گفتگو با روزنامه الشرق الاوسط چاپ لندن اظهار داشت که شبکه القاعده تاکتیک خود را برای اجرای توطئه هایش در عراق تغییر داده است و اجرای عملیات های تروریستی را از بغداد و مرکز عراق به مناطق اطراف همچون کرکوک، صلاح الدین و نینوا منتقل کرده است.
این منبع افزود: این تغییر تاکتیک القاعده با هدف کاهش فشار بر عناصر این شبکه در بغداد صورت می گیرد چرا که در پی انفجارهای اخیر در بغداد دولت عراق اقداماتی را برای جلوگیری از تکرار حملات تروریستی اتخاذ کرده است.
منبع مذکور خاطرنشان کرد که انتقال عملیات تروریستی القاعده از بغداد و مرکز به مناطق اطراف عراق با دو هدف صورت می گیرد: 1- القاعده می خواهد نشان دهد قادر است هر مکانی را در عراق هدف قرار دهد 2- تاثیرگذاری بر انتخابات الانبار و نینوا به این بهانه که اوضاع امنیتی این مناطق باثبات نیست.
ماههای مه و آوریل 2013 خونبارترین
برخی گزارشها حاکی است که تنها در ماه مه 2013 هزار نفر کشته بیش از دو هزار و 300 نفر زخمی شدند.در این مدت 45 خودرو بمبگذاری شده در عراق منفجر،25 حمله مسلحانه انجام و 23 بمب کار گذاشته شده در مناطق مختلف منفجر شد.
