بررسی۳ جانبه مشکل محاسبه گاز جایگاهها/تقاضا برای احداث‌جایگاه‌های زنجیره‌ای
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، شهرام اسدپور در میزگرد بررسی مشکلات صنعت CNG در خبرگزاری فارس، اظهار داشت: اولین تکاپوها برای ورود سوخت CNG به سبد سوخت ایران در سال 81 و 82 آغاز شد و اولین جایگاه‌های CNGدر سال 83 به بهره‌برداری رسیدند.
*سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد دلاری دولت در صنعت CNG
وی با بیان اینکه تاکنون سرمایه‌گذار اصلی این صنعت دولت بوده است، اضافه کرد: به طور کلی 3 میلیارد دلار در دو محور خودرویی و جایگاهی تاکنون در صنعت CNG سرمایه‌گذاری شده است.
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی افزود: بر اساس آخرین آمار 1830 جایگاه CNG تاکنون راه‌اندازی شده است که در هر ساعت ظرفیت ارائه 2 میلیون متر مکعب گاز در آنها وجود دارد.
وی گفت: به صورت رسمی 2.7 میلیون خودرو دوگانه سوز در کشور وجود دارد اما احتمالا در کل 3 میلیون خودرو از کل 12 میلیون خودرویی که در کشور تردد می‌کنند دوگانه‌سوز هستند که در هر روز 16 میلیون مترمکعب CNG به آنها تحویل می‌شود.
اسدپور مزایای استفاده از CNG را تعادل نسبی در عرضه و تقاضای سوخت در بخش حمل و نقل، ایجاد22 هزار فرصت شغلی و صرفه‌جویی در هزینه‌های عمومی کشور دانست و گفت: البته این صنعت هنوز نوبنیاد است چنانکه ما در بخش پروژه‌ای به همه اهداف نرسیده‌ایم و فارغ از آن باید به اهداف بلندمدت نیز دسترسی پیدا کنیم.
وی اضافه کرد: در مقایسه با قدمت 80 ساله جایگاه‌های بنزین تنها 8 یا 9 سال است که جایگاه‌های CNG در کشور راه‌اندازی شده و به همین دلیل باید برای بهبود فرآیند عرضه این سوخت هنوز تلاش زیادی انجام شود.
*۲ درصد جایگاه‌های CNG به دلیل تعمیرات سرویس نمی‌دهند
مدیر CNG شرکت ملی پخش و فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه تجهیزات کل جایگاه‌های موجود در کشور با بودجه شرکت ملی نفت تهیه شده است، اضافه کرد: از این تعداد بخش خصوصی تعدادی را با ارائه زمین و ساخت ابنیه و انشعابات به بهره‌برداری رسانده است و در بخش خصوصی نیز که عمدتا شهرداری‌ها زمین آن را تأمین کرده‌اند ابنیه و انشعابات نیز با سرمایه شرکت ملی نفت ایجاد شده است.
وی با اشاره به رغبت بخش خصوصی برای تأسیس جایگاه CNG با توجه به افزایش تعداد خودروهای دوگانه‌سوز گفت: چند پیشنهاد از بخش خصوصی برای ایجاد جایگاه‌های زنجیره‌ای CNG در تیراژ بالا نیز داشته‌ایم که روی آن کار می‌کنیم.
وی در ادامه اظهار داشت: به دلیل اینکه جایگاه‌های CNG تجهیزات پیچیده‌تر مکانیکی، الکترونیکی و فشارسازی تا 250 بار را مورد استفاده قرار می‌دهند نیاز به بهره‌برداری، نگهداشت و تعمیرات درست دارند و به علت آسیب گاه به گاه این تجهیزات نیاز آنها به تعمیرات بیشتر است.
اسدپور اضافه کرد: به همین دلیل ممکن است بخشی از این جایگاهها از کار بیفتند و ما نیز تلاش کرده‌ایم با تدوین روش‌هایی توقف‌ها را به حداقل برسانیم چنانکه بر اساس آخرین آمارهای ما 2 درصد جایگاهها به دلیل مشکلات تجهیزات کار نمی‌کنند.
وی در ادامه با بیان اینکه بر اساس آمار ما 50 درصد جایگاهها در اختیار بخش خصوصی قرار دارند، گفت: برای 930 جایگاه به بخش خصوصی تجهیزات دادیم و 900 جایگاه نیز در اختیار بخش غیرخصوصی قرار دارد.
وی افزود: بر اساس چشم‌انداز باید 2 هزار و 500 جایگاه CNG در کشور داشته باشیم چنانکه در حال حاضر 450 جایگاه در مراحل مختلف در حال احداث هستند و سال آینده نیز تعداد قابل توجهی به آنها اضافه خواهد شد.
وی با تأکید بر اینکه سبد سوخت باید در برنامه‌ریزی کلان CNG مورد توجه قرار گیرد، اظهار داشت: در حال حاضر از نظر سهم در نظر گرفته شده برای CNG از نظر تأمین تعداد جایگاهها در سبد سوخت به وظایف خود عمل کرده‌ایم و اگر قرار است تعداد خودروها از سهم سبد سوخت بیشتر شود برنامه‌ریزی کلان باید تغییر کند.
*مالیات ارزش افزوده پرداختی جایگاه‌های CNG بازگردانده شد
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه نواقص فرآیند سوخت‌رسانی CNG باید به مرور زمان شناسایی و اصلاح شود، گفت: پیش از موضوع کارمزد باید به این نکته توجه کنیم که CNG باید مانند بنزین که به صورت کارمزدی و درجه‌بندی شده مورد استفاده قرار می‌گیرد درجه‌بندی شود تا جایگاه‌داری که خوب تلاش می‌کند و مطابق با استانداردها و دستور‌العمل‌ها رفتار می‌کند حق‌الزحمه بیشتری دریافت کند.
وی اضافه کرد: ما طرح درجه‌بندی جایگاه‌های CNG را پیشنهاد کرده‌ایم که اگر مصوب شود پیش بینی می‌کنیم بسیاری مسائل در قالب آن قابل مدیریت باشد چنانکه موضوع کارمزد جایگاه‌های CNG نیز در لوای این طرح قابل پیگیری است.
اسدپور با اشاره به اهمیت یافتن مسئله کارمزد پس از اجرای هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت CNG گفت: در حال حاضر هر مترمکعب CNG با قیمت 300 تومان عرضه می‌شود که 260 تومان آن باید به شرکت گاز عودت داده شود اما در سال گذشته 2 اقدام اصلاحی خوب برای حل مشکل جایگاهداران انجام شده است.
وی افزود: یکی از این اقدامات، قانون اصلاح اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده بود چنانکه شرکت ملی گاز 10.4 تومان از 40 تومان کارمزد جایگاه‌دار را به عنوان مالیات در قبض لحاظ می‌کرد اما خوشبختانه این مالیات حذف و میزانی که از ابتدای هدفمندی دریافت شده بود عودت داده شد.
وی در پاسخ به گفته دادرس که بازگشت مبالغ را تنها پس از شروع سال جدید تأیید می‌کرد، گفت: از نظر ما این مسئله به دلیل وجود مصوبه ستاد هدفمندی یارانه‌ها حتما باید اجرایی شود و تاریخ اجرای آن نیز شروع اجرای هدفمندی یارانه‌ها است.
اسدپور اضافه کرد: مسئله دیگر قیمت برق است که با مساعدت رئیس جمهور در حال حاضر تعرفه برق جایگاهها با تعرفه کم باری محاسبه می‌شود.
*۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دولتی در جایگاه‌های CNG
وی در ادامه اظهار داشت: تاکنون در بخش جایگاهی صنعت CNG دو میلیارد دلار توسط دولت و شرکت ملی نفت سرمایه‌گذاری انجام شده است و ما از جایگاهداران تقاضا می‌کنیم دستور‌العمل های شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی را حتما رعایت کنند تا بهره‌برداری بهینه از جایگاهها محقق شود.
وی یکی از این دستور‌العمل‌ها را نگهداشت جایگاهها دانست و گفت: شرکت‌هایی برای نگهداشت جایگاهها مجوز گرفته‌اند تا به صورت دوره‌ای جایگاهها را چک کنند اما تعداد قراردادهای منعقده با این شرکت‌ها کم است و جایگاهداران به اهمیت آن واقف نیستند چنانکه هزینه اندک نگهداشت باعث خواهد شد عمر جایگاهها افزایش یافته و توقف آنها کم شود.
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تصریح کرد: درباره کیفیت و کمیت گاز وارد شده به جایگاه های CNG و همچنین نظارت بر رعایت استانداردها تقاضا می‌کنیم سازمان استاندارد به صورت جدی در این زمینه ورود پیدا کند.
وی اضافه کرد: توقع داریم به معاینه ادواری خودروهای سبک و سنگین دوگانه‌سوز که برعهده وزارت راه و وزارت کشور گذاشته شده بها داده شود، چرا که بحث ایمنی بسیار مهم است و در صورت آغاز آن به جز اشتغال‌زایی، ارتقاء ایمنی نیز حاصل خواهد شد.
اسدپور در خصوص آموزش بهره‌برداری از جایگاهها گفت: ما در حال حاضر برای راه‌اندازی هر جایگاه 4 اپراتور و یک تکنسین را آموزش می‌دهیم که ممکن است اپراتور از این شغل خارج شود و به همین دلیل لازم است آموزش‌های لازم توسط مراکز آموزشی ارائه شود تا جایگاه داران با کمبود تکنسین ماهر مواجه نشوند.
وی بهترین مرکز برای آموزش این تکنسین‌ها را وزارت کار دانست و گفت: جای وزارت کار در صنعت CNG خالی است و توقع داریم آنها به این صنعت وارد شوند تا آموزش‌های مهارت و تکنسین‌ها در دستور کار قرار بگیرد.
وی با تأکید بر اینکه تصمیم‌گیری درباره درجه‌بندی جایگاهها در اختیار کارگروه حمل و نقل و ستاد هدفمندی قرار دارد، گفت: ما تنها می‌توانیم بگوییم بررسی‌های خود را انجام داده‌ایم و گزارش‌های خود را ارائه کرده‌ایم.
مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با تأکید بر اینکه جایگاه داران قطعا سود می‌کنند که فعالیت خود را ادامه می‌دهند، اضافه کرد: اما این مطلب که نقطه مطلوب چه نقطه‌ای است تنها در محور زمان قابل تشخیص است.
وی افزود: تجهیزات نو هستند و هزینه‌های استهلاک آنها کم است و کارمزد امروز نیز کفاف‌دهنده جایگاه است اما دید ما در این مورد درازمدت است چرا که هم شرکت ملی پخش و هم سازمان حمایت و هم انجمن صنفی CNG گزارش‌های خود را در این باره ارائه کرده‌اند.
اسدپور تأکید کرد: همین الان متقاضیان بیشماری برای تأسیس جایگاهها با تأمین تجهیزات از سوی دولت وجود دارند.
*بررسی ۳ جانبه برای حل مشکل میترینگ گاز
وی در پاسخ به گفته دادرس مبنی بر سودده نبودن اداره جایگاه‌های CNG گفت: همین که جایگاه سرپا می‌ماند و جایگاه‌دار تلاش می‌کند جایگاه اداره شود نشان می‌دهد این فعالیت سودآور است کما اینکه وقتی بعضی افراد با آورده خودشان تجهیزات را خریداری و آماده کرده اند باز هم نشان‌دهنده سودآور بودن این فعالیت است.
وی اضافه کرد: استهلاک تجهیزات جایگاه‌های CNG از جایگاه‌های بنزین بیشتر است و به تعمیر تخصصی نیاز دارد و به همین کارمزد را باید در بازه زمان مورد مقایسه قرار داد.
وی با طرح این پرسش که اگر جایگاه‌داری سودآور نیست چرا با حجم بالایی از تقاضای احداث جایگاه CNG مواجه هستیم، گفت: در تهران که زمین گران است بخش خصوصی جایگاه را از شهرداری خریده است یعنی پول تجهیزات، زمین و ابنیه را پرداخت کرده و این به این معنی است که نگهداری جایگاه برای او صرفه اقتصادی دارد.
اسدپور با بیان اینکه ایجاد مشوق‌های غیرکارمزدی را در قالب ایجاد کسب و کارهای جانبی پیگیری کرده‌ایم، گفت: این موضوع در کارگروهی با حضور رئیس‌جمهور مصوب و اعمال تمهیدات لازم در این باره به وزارت کشور محول شد.
وی در خصوص تفاوت میترینگ شرکت ملی گاز و جایگاهها اظهار داشت: درباره مغایرت میترها که حجم گاز ورودی را اندازه‌گیری می‌کنند به دلیل اینکه یک موضوع چندوجهی است موضوع بین شرکت ملی پخش، شرکت ملی گاز و انجمن صنفی CNG بررسی کارشناسی می‌شود که امیدواریم به یک روش قابل اطمینان برای میترینگ گاز ورودی به جایگاهها دست پیدا کنیم.
*۳ تقاضا برای ایجاد گسترده جایگاه‌های زنجیره‌ای CNG
وی با بیان اینکه نباید سود جایگاه CNG را با جایگاه بنزین مقایسه کرد، گفت: کسانی که جدیدا وارد CNG می‌شوند حتما مزه سود این صنعت را چشیده‌اند کما اینکه در تهران 10 ها مورد تقاضای دریافت تجهیزات به ما رسیده است و در حال حاضر 3 پیشنهاد سنگین برای ایجاد جایگاه‌های زنجیره‌ای CNG وجود دارد.
وی یکی از موارد منفعت‌زای جایگاه CNG در برابر جایگاه‌های بنزین را این مسئله دانست که در جایگاه CNG در انتهای ماه پول گاز پرداخت می‌شود اما جایگاهداران بنزین باید نقدا یا نهایتا 48 ساعته هزینه بنزین خریداری شده خود را پرداخت کنند.
