به گزارش ایران اکونومیست؛ خبر کوتاه و به ظاهر ساده بود. «با شکست برابر شهرداری بم در آخرین هفته از رقابت های لیگ دسته دو، تیم پاس همدان به لیگ سه سقوط کرد». پاس همدان اولین تیم سقوط کرده به لیگ سه نیست و قطعا آخرین آن هم نخواهد بود. در همین فصل ۹ تیم از لیگ دو راهی لیگ سه شدند که پاس تنها یکی از این ۹ تیم است. اما «پاس» تنها تیم ستاره داری است که در لیگ دو بود و حالا تنها تیم ستاره داری است که باید روزگارش را در لیگ سه سپری کند. منوط به این که نسخه تازه ای از سوی تصمیم سازان بی تدبیر برای این تیم نیافتد.
* انتقال به جای انحلال
بعد از اتمام پنجمین دوره لیگ برتر با تصمیم عجیب که از سوی فرماندهی وقت نیروی انتظامی اتخاذ شد، تیم قدیمی و ریشه دار پاس در آستانه انحلال قرار می گیرد. برخی از گزارشات رسیده از مناطق مرزی کشور مبنی بر کمبود بودجه و امکانات که منجر به بالا گرفتن یکسری اقدامات تروریستی می شود همزمان با ریخت و پاش در باشگاه پاس تهران و مقارن شدن با قرارداد سنگین مصطفی دنیزلی با این تیم، هجمه ای علیه فرماندهی نیرو راه می اندازد.
تصمیم سازان نیروی انتظامی به جای آن که برای هزینه های باشگاه پاس که بیشتر به فوتبال ایران تعلق داشت تا نیروی انتظامی تدبیر کرده و بر آن مدیریت نمایند، با نگاهی عجیب اقدام به پاک کردن صورت مسئله می کنند و بحث انحلال این باشگاه را پیش می کشند.
بهروز مرادی استاندار وقت همدان با اطلاع از این موضوع و به واسطه آشنایی با فرماندهان نیرو و علاقه وافر به فوتبال، به تصمیم سازان در نیروی انتظامی پیشنهاد می دهد به جای انحلال کامل این باشگاه، امتیاز آن را به استان همدان و به ۸ هزار شهید این استان هبه نماید. در واقع و بر خلاف تصور افکار عمومی، انتقال تیم پاس به همدان تنها راه نجات این تیم از تصمیم عجیب «انحلال» بود و در غیر این صورت پاس در همان سال ۸۶ مثل خیلی از تیم های ریشه دار دیگر همچون کیان، تهرانجوان، پورا، شاهین و... به تاریخ می پیوست.
* موسسه شهدای الوند
بهروز مرادی استاندار همدان بعد از گرفتن موافقت و مجوزهای لازم برای انتقال این تیم به همدان، شاخص ترین چهره مدیریت ورزشی در استان همدان را مامور اجرایی شدن این مصوبات می کند و به این ترتیب است که پای سید کاظم اولیایی مدیرعامل سابق باشگاه استقلال به میان می آید. اولیایی که از مدیران ورزشی و بومی همدان اما به واسطه سالیان طولانی مدیریت در عرصه ورزش در سراسر کشور چهره ای ملی محسوب می شود بعنوان عضو هیات مدیره و مدیرعامل باشگاه مراحل انتقال را اجرایی می کند.
تاسیس موسسه شهدای الوند متشکل از یک هیات امنا شامل استاندار و امام جمعه همدان، سید کاظم اولیایی و تنی چند از معتمدان استان بعنوان مجمع باشگاه شکل می گیرد. اما عملا اداره این باشگاه به استانداری واگذار شده و بر اساس اساسنامه این باشگاه، استاندار وقت همدان رییس هیات مدیره این باشگاه بوده، هست و خواهد بود.
* روزگار خوش پاس در همدان
انتقال پاس به همدان گرچه به دلیل روشن نبودن ماهیت این انتقال با مخالفت های فراوانی از سوی رسانه ها، پیشکسوتان فوتبال و به ویژه پیشکسوتان این باشگاه همراه بود، اما حضور پاس در استان همدان اتفاق خوبی برای ورزش این استان بود تا جایی که از پاس با عنوان «لوکوموتیو ورزش استان همدان» یاد می شد.
استقبال از پاس در همدان از سوی مردم و همه نهادهای دولتی و غیر دولتی آنقدر وسیع و گسترده بود که تا مدتهای زیادی همه اتفاقات در شهر همدان تحت شعاع حضور این تیم فوتبال قرار گرفت.
حضور چهره های سرشناس در این باشگاه در لیگ ششم (فصل ۸۷-۸۶) به آن وزن بخشید. سید کاظم اولیایی در نقش مدیرعامل، زنده یاد منصور پورحیدری سرپرست و مدیر فنی و وینگو بگوویچ بعنوان سرمربی در کنار چهره هایی مثل یدالله اکبری، خسرو حیدری، اصغر طالب نسب، سید محمد علوی، حنیف عمران زاده، لفته حمیدی، امید خورج، روزبه شاه عیدوست، تیاگو فرارا، جواد شیرزاد، وریا غفوری، سعید دقیقی، مصطفی چتر آبگون، ابوالفضل حاجی زاده، محمد غلامی، امیر ابوچا، مجید غلامنژاد، مجتبی شیری، مهرداد کریمیان، صابر میرقربانی، مرتضی عزیزمحمدی، علی سامره، سعید لطفی، سهراب بختیاری زاده، وحید علی آبادی، مرتضی تبریزی، مهرداد رضایی، فاروق اختیارویچ، سوشا مکانی، هادی اصغری، فرهاد خیرخواه، امیر محبی، امین متوسل زاده، مقداد قباخلو، سامان صفا، محسن ربیع خواه، حمید کاظمی و... بازیکنانی بودند که در یکی دو سال اول حضور در این تیم را تجربه کردند.
استقبال مردم همدان به از ورزشگاه قدیمی اما بازسازی شده قدس واقع در چهار راه سعیدیه همدان به حدی بود که به دفعات زیادی این ورزشگاه ظرفیت پذیرایی از هواداران را نداشت.
پاس که در آخرین فصل حضورش در تهران در جدول ۱۶ تیمی با ۳۳ امتیاز در رده یازدهم قرار گرفته بود، در اولین سال حضورش در همدان با ۴۹ امتیاز در رده پنجم قرار گرفت. این تیم در همان سال با ۲۸ گل خورده صاحب بهترین خط دفاعی شد و در مجموع تیمی شگفتی ساز شد.
* سیر نزولی
این تیم در دومین فصل حضورش در همدان با قدرت سال اول حضور نیافت و کارش را در پایان فصل با ایستادن در رده دوازدهم به پایان رساند. سیر نزولی پاس در همدان آغاز شده بود اما استقبال و حمایت مردمی کماکان از این تیم ادامه داشت.
در سومین فصل حضور پاس در همدان اتفاقات مهمی افتاد و در هفته نهم رقابت ها با تصمیم بهروز مرادی استاندار همدان و رییس هیات مدیره، کاظم اولیایی از مدیریت باشگاه برکنار شد و سردار کریم ملاحی مدیرعامل اسبق پاس در تهران بعنوان مدیرعامل جدید باشگاه منصوب شد.
با این انتخاب سرهنگ سید مجتبی پیامبری نیز بعنوان قائم مقام و سرپرست باشگاه منصوب شد تا وی نیز عملا جانشین زنده یاد منصور پورحیدری شود. اصغر مدیر روستا نیز جای علیرضا منصوریان را روی نیمکت پاس همدان گرفت.
پاس در سومین فصل حضورش در همدان تنها یک رده با سقوط به لیگ یک فاصله داشت و در حالی که تیم های رده های شانزدهم، هفدهم و هجدهم جدول به لیگ یک سقوط کردند، این تیم در رده پانزدهم قرار گرفت. سیر نزولی در این تیم کماکان ادامه داشت. اما فصل چهارم برای پاس یک فصل کابوس وار بود.
* سقوط به لیگ یک
چهارمین فصل حضور پاس در همدان با ادامه سیر نزولی همراه بود و در نهایت آنها غزل خداحافظی از لیگ برتر را خوانده راهی مسابقات لیگ یک شدند تا رویای داشتن تیمی لیگ برتر در همدان تنها ۴ سال طول بکشد.
در این فصل هم مدیریت و نیمکت این تیم دستخوش تغییراتی شد. نتایج نه چندان مطلوب تیم ابتدا باعث شد تا محمود یاوری جای اصغر مدیرروستا را روی نیمکت این تیم بگیرد و سپس سردار کریم ملاحی نیز از سمت خود استعفا داد تا عباس صوفی شهردار فعلی همدان جای وی را بگیرد. اولین روز مدیریت صوفی در پاس با شکست خانگی این تیم با نتیجه دو بر یک مقابل پرسپولیس و استعفای محمود یاوری همراه بود تا مدیرعامل جدید باشگاه بار دیگر اصغر مدیرروستا را به نیمکت این تیم بازگرداند.
* رفت و آمد های مدیریتی
رفت و آمدهای مدیریتی بعد از سقوط پاس به لیگ یک با سرعت بیشتری ادامه یافت. با همان سرعتی که استانداران در همدان در رفت و آمد بودند و به تبع آن روسای هیات مدیره هم تغییر می یافتند، صندلی مدیرعاملی باشگاه هم دست به دست می شد.
بعد از بهروز مرادی، کرم رضا پیریایی، علی اکبر فامیل کریمی، علی محمد آزاد و محمد ناصر نیکبخت روسای هیات مدیره باشگاه بودند و عبدالحمید رمضانی، سردار شهید علی شمسی پور، بهرام یدی، حسن عزیزی، محمد تقی رحیمی و امیر عظیمی تعدادی از افرادی بودند که در مقاطع مختلف مدیرعاملی در این باشگاه در لیگ های یک و دو را تجربه کردند.
* سقوط به لیگ دو و لیگ سه
روزگار پاس در همدان همچنان رو به سیاهی بود و سیر نزولی این تیم نیز کماکان ادامه داشت و این تیم در اولین سال حضورش در لیگ دسته اول با مدیریت عبدالحمید رمضانی مدعی بازگشت به لیگ برتر بود. پاس با مربیگری امید طیری تا مرحله پلی آف حضور در لیگ برتر هم پیش رفت اما در مجموع دو بازی رفت و برگشت مقابل ذوب آهن با نتیجه ۵ بر ۳ شکست خورد و از بازگشت به لیگ برتر بازماند.
بعد از آن تیم همدانی شده پاس در لیگ یک هم روزهای خوبی ندید و با مدیریت مشترک بهرام یدی و حسن عزیزی به لیگ دو سقوط کرد. هرچند لیگ دو آخرین سقوط پاس نبود و آنها بعد از دو سال حضور در این مسابقات راهی لیگ دسته سوم کشور شدند.
* یک مدیر ثابت
در همه سال هایی که باشگاه پاس دستخوش تغییرات گسترده مدیریتی و فنی بود و از رییس هیات مدیره تا مدیرعامل و مربیان این تیم مرتب در رفت و آمد بودند، تنها یک چهره ثابت مدیریتی در این تیم به چشم می خورد. سید عبدی افتخاری با بیش از ۸ سال حضور بعنوان مدیر کل اداره ورزش و جوانان استان همدان و حضور در هیات مدیره باشگاه از چهره های تصمیم ساز مدیریتی این باشگاه بود که عمده تغییرات مدیریتی باشگاه با نظر مستقیم و یا غیر مستقیم او شکل می گرفت.
افتخاری بیشترین تاثیر را روی تغییرات (زیاد) مدیریتی در تیم پاس داشت و حتی بعد از انتقال او از همدان باز هم رد پای برخی از تصمیمات مدیریتی وی در این تیم به چشم می خورد. او موثر ترین فرد در این ۱۰ سال حضور پاس در همدان بود.
* سبک شدن وزن مدیریتی در پاس
پاس در همدان به همان نسبتی که از نظر فنی سیر نزولی (بخوانید سقوطی) را پیمود، در عرصه مدیریتی هم همان سیر را طی کرد و یا بهتر است بگوییم سیر نزولی این تیم ناشی از سیر نزولی مدیریتی آن است. تیمی که بدو ورودش به همدان بزرگانی مثل سید کاظم اولیایی و سردار کریم ملاحی بر کرسی مدیریت آن نشستند، در نهایت به جایی رسید که برخی از افرادی که در صنوف ساختمانی و فروش مصالح ساختمانی کار می کردند به مدیریت این باشگاه رسیدند.
* از پورحیدری به یک بوقچی رسیدند!
پاس در بدو ورودش به همدان فردی مثل زنده یاد منصور پورحیدری را بعنوان سرپرست روی نیمکت داشت. پورحیدری که از بزرگان فوتبال ایران بود به نیمکت این تیم وزن خاصی بخشیده بود. بعد از پورحیدری نیز سرهنگ سید مجتبی پیامبری سرپرست این تیم روی نیمکت بود و حتی بعد از نیز عبدالحمید رمضانی که از مدیران کهنه کار فوتبال کشور است این سمت را گرفته بود.
کار این تیم رفته رفته به جایی رسید که مدعیان سرپرستی در این تیم در سطح همدان آنقدر زیاد شد که هرکسی این اجازه را به خود می داد که کاندیدای سرپرستی این تیم باشد. آخرین فردی که بعنوان سرپرست روی نیمکت این تیم نشست یکی از بوقچی های سابق تیم بود. یعنی نیمکتی که کارش را با منصور پورحیدری آغاز کرد در زمان سقوط به لیگ سه به یک بوقچی سپرده شده بود!
* رکورد نیکبخت در سقوط پاس
پاس در ۱۰ سال زمان حضورش در همدان ۳ مرحله سقوط را تجربه کرد. سقوط از لیگ برتر به لیگ یک، از لیگ یک به لیگ دو و از لیگ دو به لیگ سه. اولین سقوط این تیم در سال ۹۰ انجام گرفت. اما دو سقوط این تیم از لیگ یک به لیگ دو و از لیگ دو به لیگ سه در زمان تصدی محمدناصر نیکبخت بعنوان استاندار و رییس هیات مدیره باشگاه صورت گرفت تا استاندار فعلی همدان با دو بار حضور در زمان سقوط این تیم دارای رکورد در این زمینه باشد.
* ۱۰ سال برای اضمحال و شاید هم انحلال
از سال ۸۶ که اولین سال حضور پاس در همدان بود درست ۱۰ سال می گذرد و در این ۱۰ سال پاس مسیر انتقال تا اضمحلال و شاید هم انحلال را پیمود. این تیم سرنوشت نامعلومی در همدان دارد و صحبت های ضد و نقیضی زیادی در خصوص آن می شود.
از یک سو گفته می شود شاید عباس صوفی شهردار فعلی همدان امتیاز تیم شهرداری این شهر که در توانست سهمیه اش را در لیگ ۲ حفظ کند را به پاس بدهد. از سوی دیگر مثل همه دوره هایی که این تیم سقوط کرده شایعه خرید امتیاز برای این تیم رواج پیدا کرده است. اما برخی از اخبار تایید نشده هم حکایت از خستگی مسئولین استان همدان از تیم پاس دارد. اخبار ناخوشایندی که شاید مسئولین فوتبال همدان برای همیشه قید پاس را زده و یا آن را به خریداری واگذار کرده و یا منحلش نمایند.
