به گزارش ایران اکونومیست ؛فرهنگ مالیاتی همچون فرهنگ عمومی انسان ها، بیانگر نگاه و واقعیتی است که در جامعه نسبت به مالیات وجود دارد، چراکه مولفهای از فرهنگ عمومی است و پایبندی به اصول و قوانین مربوط بدان میتواند شاخص مناسبی به منظور سنجش میزان فرهنگ عمومی اشخاص جامعه محسوب شود.
به عبارت دیگر، فرهنگ پرداخت مالیات به عنوان رشته ای از فرهنگ عمومی، مبین ذهنیت افراد نسبت به ماهیت مالیات است و معیاری جهت ارزیابی و اندازه گیری فهم و درک انسان ها و شناخت و آگاهی آنها در رابطه با مالیات به شمار میرود.
فرهنگسازی در حوزه مالیات میتواند به رفتار عمومی نسبت به این مقوله نظم داده و تقویت کننده همدلی و همکاری میان مردم در شکل گیری توسعه اقتصادی حاصل از آن باشد. فرهنگ مالیاتی ازآنجاکه اصیلترین و پایدارترین ابزار بینش و تلقی عمومی از مقوله مالیات است، ایجاد هرگونه تغییر در آن به کندی صورت گرفته و در کوتاه مدت متحول نمیشود و همواره نیازمند فرایندی تحت عنوان فرهنگسازی است که زمان بر است و تحقق آن در بازه زمانی طولانی امکانپذیر است.
پرداخت مالیات درکشورهای توسعه یافته به اصلی لاینفک از وظایف و تعهدات مردم نسبت به دولت و جامعه تبدیل شده و نهادینه شدن آن مدیون سرمایه گزاری در آموزش های پایه در کشورهای مذکور است.
ابزارهای مختلفی به منظور ایجاد، تثبیت و ارتقاء فرهنگ در جوامع وجود دارد که آموزش و پرورش یکی از مهم ترین آنهاست.
یکی از وظایف اصلی این نهاد سازنده و تربیتی، آموختن فرهنگ و تقویت ارزش ها و هنجارها و زدودن ضد ارزش ها و ناهنجاری ها از ذهن و شخصیت در حال تکامل دانش آموزان است که در این رابطه، مقطع تحصیلی ابتدایی و آموزش به کودکان و نوجوانان از مهم ترین مقاطع تحصیلی در نظام آموزش و پرورش محسوب میشود چراکه دوره ابتدایی در رشد مفاهیم و معانی اموری که کودک در زندگی روزمره با آن مواجه است، نقش مهمی دارد و شکل گیری شخصیت و رشد همه جانبة فرد، بیشتر در این دوره انجام میگیرد.
ازآنجاکه مالیات یک مسئله ملی است و جایگاه محوری در توسعه اقتصاد کشور دارد، شناخت دقیق و نهادینه کردن آن در فرهنگ جامعه، مستلزم ارائه آموزش های لازم از طریق محتوای کتب درسی به منظور شناخت مفاهیم و دانش مرتبط با آن بهویژه در سنین کودکی و نوجوانی است.
محتوای کتب درسی، مهم ترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در هر نظام آموزشی است و آموزش هایی که از طریق کتب درسی به دانش آموزان ارائه میشوند، مسیر اصلی و اولیه انتقال مفاهیم و دانش است و ازاینجهت، بازنگری و بهروزرسانی محتوای مطالب آموزشی به منظور توانمندسازی هر چه بیشتر دانش آموزان و تغییر نگاه آنان به مقولههای ارزشمند اقتصادی و اجتماعی همچون مالیات، احترام به تولید ملی و فرهنگ صرفهجویی بسیار حائز اهمیت است.
در دنیای کنونی برای اینکه بتوانیم بر اساس یک برنامهریزی دقیق، فرهنگ جامعه را در حد توان به سوی ارزشهای اجتماعی متعالی و مبتنی بر توسعه پایدار سوق دهیم، تأمل و تعمق در محتوای کتب درسی و بازنگری در آن، ضرورتی اجتنابناپذیر است.
اصلاح در برنامهها و بازنگری در محتوای کتابهای درسی که از فعالیتهای اصلی نظامهای آموزشی بشمار میرود، مستلزم توجه به نقش بالقوه دانش آموزان است و بیتردید به سبب نقشی که دانش آموزان در آینده ایفا میکنند، نهادینه کردن فرهنگهای مطلوب و متعالی، امری لازم و ضروری است.
با توجه به آنچه گفته شد، فرهنگسازی مالیاتی در حوزه آموزش از اهمیت دوچندانی برخوردار است، چرا که اگر دانش آموزان به عنوان مودیان بالقوه جامعه، امروز با وظایف و تکالیف یک مودی مالیاتی به درستی آشنا شوند، فردا که در عمل به فعالیت در حوزههای مختلف اقتصادی میپردازند، آموزههای خود را به اجرا گذاشته و با مشارکت خودجوش و موثر در پرداخت مالیات تکلیفی، هزینه های بسیار کمتری را در حوزه فرهنگ سازی و وصول درآمدها بر دولت تحمیل می کنند و از این رو، حرکت موثر و سازنده ای در مسیر تحقق درآمدهای پایدار مالیاتی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی رقم خواهد خورد.