ولی الله سیف رییس بانک مرکزی ایران با همین روزگار رو به رو است و در
شرایطی که تصمیم های ارزی و ریالی در کابینه و از سوی کلیت دولت اخذ می شود
او باید جواب ابهامها را بدهد. از سوی دیگر سیاست خاجی ایران گونه ای است
که مجادله با تاثیرگذارترین اقتصاد دنیا را درذات خود دارد و این
کاررادشوار می کند. واقعیت این است که آمریکای ترامپ بدون رودر بایستی
اعلام می کند قصد دارد به اقتصاد ایران آسیب برساند و یکی از روزنه ها نیز
تنگ و پر پیچ و خم کردن و ایجاددست انداز در مسیر ورود ارزهای معتبر به
ایران از دو ناحیه است. یک ناحیه این است که راه ورودارز حاصل از فروش
نفت را بادست انداز مواجه کند تا عرضه و تقاضای ارز از تعادل خارج شود و یک
راه دیگر این است که ریسک سرمایه گذاری خارجی را به اندازه ای افزایش دهد
که هیچ سرمایه گذاری به ایران نیاید. این دلایل موجب شده است که نرخ دلار
به ریال در ایران درچندماه تازه سپری شده اوج گرفته و به مرزهای تازه ای
برسد. در روزها و هفته های اخیر موجی از اانتقاد به سوی بانک مرکزی روانه
شد و هنوز ادامه دارد. برخی از رسانه های منتقد دولت باارجاع به سخنان
ریاست بانک مرکزی و همچنین رییس دولت که تاکیدداشتند نرخ تبدیل دلار به
ریال کاهش می یابد رفتار دلار را برای اثبات نادرستی تحلیل این دومقام
گرفته اند که البته درست است. به نظر می رسد رییس بانک مرکزی با توجه به
اطلاعاتی که سایر وزیران درباره بهتر شدن شرایط عرضه ارز به او داده اند
این داوری را داشته است. حالا اما وی در گفت و گو با ایسنا که گفت و گوی
مشروحی است نشان می دهد می شود گفت و گویی در تراز ریاست بانک مرکزی داشت و
با رعایت محافظه کاری که از ویژگیهای اکثریت روسای بانک مرکزی در کشورهای
دیگر است از افتادن به دام پیش بینی نیز اجتناب کرد.سیف در پاسخ به این پرسش که "اما بالاخره به روند قیمت ارز در آینده اشاره نکردید. نظرتان را در این مورد هم بفرمایید" پاسخ مناسبی داد و بدون اینکه از ارزان شدن کالایی که اختیار ش در دست اونیست چیزی بگوید یاد آور شد "جواب این سوال را قبلا نه یک بار بلکه چند بار داده ام. همانطور که توضیح دادم نوسانات اخیر با متغیرهای بنیادین اقتصاد سازگاری ندارد و همواره تلاش بانک مرکزی هدایت نرخ ارز در مسیری منطبق با متغیرهای بنیادین اقتصاد است."
رئیس کل بانک مرکزی ضمن تحلیل شرایط بازار ارز به درستی به ریشه داشتن
نوسانات اخیر درعوامل غیر اقتصادی تاکید کرد و به نقش تخریبی سیاست های
ترامپ در باره ایران اشاره کرد و یاد آورشد :در مجموع، نگاهی به روند
متغیرهای اقتصادی نشان می‌دهد که نوسانات اخیر نرخ ارز ارتباط معنی‌داری با
تحولات متغیرهای کلان اقتصادی ندارد. همانطور که در سال ۱۳۹۴ نیز علیرغم
کاهش شدید قیمت نفت، برخلاف سایر کشورهای صادرکننده نفت، بازار ارز عمدتا
به واسطه استحکام متغیرهای بنیادین اقتصاد و افق مناسب انتظاری آسیب ندید و
تحت تاثیر قرار نگرفت؛ لذا علت نوسانات اخیر ارزی را باید در جای دیگری
جست وجو کرد که همان مقوله روابط سیاسی و انتظارات مرتبط با آن است. واقعیت
این است که آمریکا به ویژه بعد از روی کار آمدن رئیس جمهور جدید، با
بهره‌گیری از جایگاه خود در اقتصاد جهانی، آرامش اقتصاد ایران را نشانه
گرفته و با سناریوی ایجاد التهاب تصنعی و تزریق نگرانی در ذهن فعالان داخلی
و خارجی به دنبال تضعیف سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران و عدم انتفاع
کشورمان از فرصت‌های پسابرجام است.
باید گفت که علیرغم تلاش‌های مستمر در
حوزه دیپلماسی توسط وزارت امور خارجه و به تبع آن گشایش‌های قابل توجه
ایجاد شده پس از برجام، کماکان برخی محدودیت‌ها در روابط بانکی بین‌المللی
پا بر جا مانده است. علیرغم وجود استحکام بالای داخلی اقتصاد، وضعیت مثبت
تراز تجاری و وجود افق‌های مثبت در اقتصاد و همچنین ذخایر ارزی مطلوب، تلاش
دشمن متمرکز بر این است که اقتصاد ایران در عمل نتواند به نحو مطلوبی از
ظرفیت‌ها و ذخایر خود در رفع التهابات روانی موجود بهره ببرد.
ذکر این نکته ضروری است که بسیاری از این محدودیت‌ها اصولا ارتباطی به برجام نداشته و انتساب نوسانات ارزی اخیر به ضعف برجام در حقیقت در نظر نگرفتن کلیه مولفه‌های تأثیرگذار بر یک تحلیل قلمداد می‌شود. به عنوان مثال، ممنوعیت استفاده از دلار، به تحریم‌های اولیه آمریکا مربوط بوده و ارتباطی به برجام ندارد و البته قرار هم نبوده که برجام وارد حوزه تحریم‌های اولیه شود. در ضمن ارتقای قوانین و مقررات در جهت مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم نیز ضروری و در دست انجام است و در این زمینه بانک مرکزی با هدف افزایش شفافیت و تسهیل در مبادلات مالی بین‌المللی اقدامات مناسبی را در زمینه مقررات مربوط به پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم انجام داده است؛ لیکن کماکان انجام اقدامات تکمیلی بیشتر در زمینه تصویب قوانین مورد نظر توسط مجلس محترم شورای اسلامی ضروری است.بنابراین، سناریوی سیاسی- روانی دشمنان در ایجاد ابهام و تردید میان سرمایه‌گذاران خارجی در برقراری ارتباط با اقتصاد ایران عمدتا با هدف منصرف کردن آنها از سرمایه‌گذاری در فرصت‌های بکر و منحصر به فرد اقتصاد ایران صورت می‌گیرد. قاعدتا با توجه به بازدهی جذاب سرمایه گذاری در اقتصاد ما در مقایسه با سایر کشورها، تلاش آنها در ممانعت از پیشرفت اقتصاد ایران عمدتا از مسیر القای کاذب ریسک بالای سرمایه‌گذاری و به تبع آن بالا بردن هزینه‌های ورود به اقتصاد ایران انجام می‌شود. البته اقتصاد ما با اتکا به توان داخلی و به پشتوانه ذخایر ارزی مناسب و بهبود روند متغیرهای کلان داخلی، این تلاشها را ناکام خواهد گذاشت.
