به گزارش ایران اکونومیست؛ بر اساس گزارش «چشم انداز شهرنشینی در جهان» که توسط سازمان ملل متحد در سال 2014 منتشر شده است، حدود 54 درصد از جمعیت جهان در شهرها زندگی می کنند که انتظار می رود این میزان تا سال 2050 به رقم 66 درصد برسد. این نسبت در سال 1950 حدود 30 درصد بوده است.
پیش بینی ها حاکی از این است که جمعیت های ساکن آفریقا و آسیا در دهه های آینده با سرعت بیشتری شهرنشین خواهند شد. نسبت پیش بینی شده برای این دوقاره در سال 2050 به ترتیب به 56 و 64 درصد است.
چنانکه گفته شد در حال حاضر حدود 54 درصد جمعیت جهان شهرنشین هستند. برآوردها حاکی از این است که این رقم در مورد ایران بسیار بیشتر است.
بر اساس آمارها در حال حاضر نرخ شهرنشینی در ایران20 درصد بیشتر از میانگین جهانی است است. هم اکنون 73 درصد جمعیت ایران در شهرها زندگی می کنند.
گزارش سازمان ملل در سال 2014 نیز نشان می دهد 20 کشور جهان حدود 70 درصد جمعیت شهرنشین جهان را به خود اختصاص داده اند که در این فهرست 20 تایی نام جمهوری اسلامی ایران نیز به چشم می خورد.
همچنین پیش بینی می شود ایران از نظر سرعت رشد جمعیت شهرنشین تا سال 2050 نیز رتبه 16 را در سطح جهان برای خود حفظ خواهد کرد و نسبت جمعیت شهرنشین ایران در سال 2050 به 83.9 درصد خواهد رسید.
بدیهی است که هجوم شتابنده جمعیت به محیط های شهری، چالشها و مشکلات فراوانی را با خود به همراه خواهد داشت.
افزایش افسارگسیخته تقاضا برای مسکن، سیستمهای حمل و نقل، فضاهای تفریحی، محیطهای اداری و شغلی، امنیت، نوسازی بافتها و بناهای فرسوده و سایر زیرساختها و خدمات شهری از جمله این چالشها است که از قضا بسیار هزینه بر و زمان بر است.
با توجه به روندهای پیش بینی شده ای که در ابتدا این نوشتار به آن اشاره شد می توان نتیجه گرفت کشوری در حوزه مدیریت مسائل شهرنشین ها کارنامه بهتری خواهد داشت که تمهیدات مناسبی را برای تامین پایدار هزینه و بودجه مورد نیاز محیط های شهری اندیشیده باشد، چرا که علاوه بر رشد شتابنده جمعیت شهرنشین، تقاضا برای زیرساختها و خدمات شهری تنها محدود به دوره زمانی خاصی نخواهد بود، و پیوسته بر دامنه آن افزوده خواهد گشت.
منظور از درآمدهای پایدار نیز درآمدهایی است که حداقل در کوتاه مدت دچار نوسانات شدید نشود و به موازات افزایش هزینهها و مخارج نیز افزایش یابد.
از این روست که در همه جهان بخش قابل توجهی از هزینههای لازم برای ارائه خدمات شهری به کمک منابع درآمدی پایدار تامین می شود.
برنامه ریزان و قانونگذاران در جمهوری اسلامی ایران نیز از این مسائل مهم غافل نبوده و پیوسته در پی یافتن راهی برای تامین درآمدهای پایدار مورد نیاز محیط های شهری بوده اند.
از جمله راهکارهای اندیشیده شده برای تامین هزینه مورد نیاز شهرها، اختصاص بخشی از درآمدهای حاصل از مالیات بر ارزش افزوده به شهرداریها است که به موجب قانون مالیات بر ارزش افزوده صورت می گیرد.
در حال حاضر نرخ مالیات بر ارزش افزوده حدود 9 درصد است که حدود 3 واحد درصد از آن یا به عبارتی حدود یک سوم آن صرف تامین هزینههای شهری میشود. این قانون باعث شده است مالیات بر ارزش افزوده که در نوع خود یکی از بهترین، مدرن ترین و کارآمدترین انواع مالیات است، به دومین منبع درآمدی شهرداری ها تبدیل شود.
در حال حاضر، درآمد حاصل از محل ارائه پروانههای ساختمانی اولین منبع درآمدی شهرداریهای ایران محسوب میشود و مالیات بر ارزش افزوده نیز در رتبه دوم این جایگاه ایستاده و بار تامین هزینه های شهرداری ها را بر دوش می کشد.
بنا بر اعلام رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، از ابتدای اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده تا پایان سال 1395، بالغ بر 170 هزار میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده دریافت شده که از این میزان، حدود 60 هزار میلیارد تومان در قالب عوارض در اختیار شهرداریها و دهیاریهای سراسر کشور قرار گرفته است. اخباری از این دست را با مراجعه به رسانه مالیاتی ایران به وفور می توان یافت.
مروری بر این اخبار و بررسی آمار و ارقام مربوط به پرداخت اعتبارات حاصل از شده از محل درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده به حساب شهرداری ها موید این مدعا است که در حال حاضر این نوع مالیات در تامین هزینه و بودجه مورد نیاز شهرها نقش مهمی ایفا می کند و در عین حال درآمدی پایدار و قابل اتکا برای توسعه تمام ملزومات زندگی شهری فراهم می کند.
