به گزارش ایران اکونومیست به نقل از معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، دکتر رضا ملک زاده اظهار کرد: مرگ های زودرس در ایران با جمعیت 81.3 میلیون نفری، در حالی هنوز از نگرانی های جدی نظام سلامت است که درعین حال سن امید به زندگی ایرانیان همچنان رو به افزایش است.
** امید به زندگی در زمان تولد در ایران از 1990 تا 2016
وی گفت: نرخ امید به زندگی در ایران از 71.1 سال در زنان و 65.2 سا ل در مردان طی سال 1990 به 78.4 سال در زنان و 73.8 سال در مردان طی سال 2016 ارتقا یافته است.
ملک زاده افزود: آمار مرگ و میر در ایران طی سال های 1990 تا 2016 نشان می دهد که تعداد 360 هزار مرگ (219 هزار در مردان و 141 هزار در زنان) در سال 2016 در ایران رخ داده است که معادل 443 مورد مرگ به ازای هر 100 هزار نفر بوده است. این درحالی است که در سال 1990 ،340 هزار مرگ رخ داده که معادل 606 در هر 100 هزار نفر بوده و روندی کاملا طبیعی را طی کرده است.
وی یادآور شد: نگاهی به نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر در ایران نشان می دهد که این نرخ در سال های 1991 تا 2016 به عللی همچون افزایش بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی و دسترسی بیشتر به خدمات سلامت، کاهش مرگ و میر کودکان و مادران کاهش مرگ و میر بر اثر تصادفات جاده ای شیب نزولی داشته و 27 درصد کاهش یافته است.
ملک زاده گفت: شمار مرگ و میر مردان در سال 1990 ، 200 هزار نفر و زنان 140 هزار نفر بوده که در سا ل 2016 به ترتیب به 219 هزار مرگ در مردان و 141 هزار مرگ در زنان رسیده است و مجموع مرگ ها از 340 هزار در 1990 به 360 هزار در سال 2016 افزایش یافته است. این افزایش، طی 26 سال کاملا طبیعی است، اما اگر نرخ مرگ و میر را در مقیاس استاندارد شده سنی در ایران بررسی کنیم، این نرخ، 27 درصد کاهش یافته است.
** نرخ مرگ و میر کودکان
ملک زاده درخصوص روند مرگ و میر کودکان زیر یک سال و زیر پنج سال نیز گفت: در ایران نرخ مرگ و میر کودکان زیر یک سال به ازای هر هزار تولد زنده، از 53.4 مرگ در 1990 به 15.1 مرگ در سال 2016 کاهش پیدا کرده است. در همین مدت زمان، نرخ مرگ و میر زیر 5 سال به ازای هر هزار تولد زنده از 67.4 درصد به 17.8 درصد رسیده است.
** علل مرگ و میر
به گفته وی، در بین علل کلی مرگ و میر در ایران درحالی که سهم بیماری های غیرواگیر در سال 1990 نزدیک به 50 درصد، بیماری های واگیر بیش از 20 درصد و تصادفات جاده ای بیش از 30 درصد بوده است، در سال 2016 بیماری های غیرواگیر سهم 80 درصدی، بیماری های واگیر سهم بیش از 10 درصدی و تصادفات جاده ای سهم کمتر از 10درصد داشته است.
ملک زاده به توضیح 10 علت مهم مرگ و میر در کشور پرداخت و گفت: بر اساس مطالعه جهانی بار بیماری ها، 10 علت مهم مرگ و میر در ایران طی سال 2016 شامل بیماری ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، تصادفات جاده‌ای، پرفشاری خون، آلزایمر، دیابت، بیماری مزمن انسدادی ریوی، بیماری مزمن کلیوی، سایر بیماری های قلبی عروقی و سرطان معده بوده اند.
محقق برجسته کشور خاطرنشان کرد: از سال 2005 تا کنون بیماری ایسکمیک قلبی در تمامی سالها اولین علت مرگ در ایران بوده است و در سال 2016 این بیماری بیش از 25 درصد کل مرگها را به خود اختصاص داده است.
وی گفت: از سال 2005 تا 2016، سکته مغزی از رتبه سوم به رتبه دوم علل مرگ و میر ایرانی‌ها رسیده است. در سال 2016، سکته مغزی علت حدود 29 هزار مرگ بوده است.
ملک زاده افزود: تصادفات جاده‌ای عامل بیش از 26 هزار مرگ در ایران بوده اند. تصادفات جاده ای، اکنون، سومین عامل مرگ و میر ایرانی هاست.
نویسنده همکار در مطالعه جهانی بار بیماری ها همچنین اظهار کرد: فشار خون به عنوان چهارمین علت مرگ و میر ایرانی ها، مسوول بیش از 79 هزار مرگ در ایران در تمامی سنین و دو جنس (45 هزار مرگ در مردان و 34 هزار مرگ در زنان) بوده است و آلزایمر پنجمین علت مهم مرگ و میر در ایران به شمار می رود.
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: دیابت درحالی که نهمین علت مرگ و میر در کشورهایی با درآمد کم و متوسط در سال 2016 بوده است در سال 2006، هفدمین علت مرگ در این کشورها به شمار می‌رفته است. دیابت علت 1٫43 میلیون مرگ در سال 2016 بوده که در مقایسه با سال 2006 حدود 31 درصد افزایش پیدا کرده است.
ملک زاده گفت: نگاهی به آمار مرگ و میر در ایران نیز نشان می دهد: دیابت جایگاه ششم را در علت مرگ طی سال 2016 داشته است. این بیماری در سال 2016 عامل بیش از 14 هزار مرگ بوده است.
وی با استناد به یافته های مطالعه جهانی بار بیماری های گفت: بیماری های مزمن ریوی هفتمین و بیماری های مزمن کلیوی هشتمین علت مهم مرگ و میر ایرانی ها در حال حاضر هستند..
به گفته ملک زاده، بیماریهای مزمن انسدادی ریوی عامل 9600 مرگ و بیماری مزمن کلیوی نیز عامل 9300 مرگ در سال 2016 بوده اند.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت گفت: سایر بیماری های قلبی نهمین علت مرگ و میر ایرانی ها را به خود اختصاص داده است و این بیماری ها شامل سایر بیماری های نارسایی قلبی، نارسایی های مادرزادی و بیماری های رماتیسمی هستند.
ملک زاده همچنین اعلام کرد: در سال 2016، مجموعه سرطان‌ها عامل بیش از 54 هزار مرگ در دو جنس و تمامی سنین بوده‌اند که سرطان معده دهمین علت مهم مرگ و میر ایرانی ها و عامل 9 هزار مرگ و مرگبارترین سرطان بوده است.
وی سپس به تشریح مرگ های زودرس در ایران پرداخت و گفت: نگاهی به آمار مرگ های زودرس در ایران در سال 1990 نشان می دهد: از بین 340 هزار مرگ ، 277 هزار مرگ، معادل 81 درصد مرگها، زودرس (زیر 70 سال) بوده است. به عبارتی، 82 درصد مرگ های مردان ( معادل 164 هزار مرگ) و 80 درصد مرگهای زنان ( معادل 113 هزار مرگ) زودرس بوده است.
ملک زاده افزود: همچنین در سال 2016 ، از مجموع 360 هزار مرگ، 193 هزار مرگ معادل 53 درصد از کل مرگ ها زودرس (زیر 70 سال) بوده است که از این تعداد مرگ زودرس، 124 هزار مرگ مردان ( 57 درصد از کل مرگهای مردان)، و 69 هزار مرگ زنان ( 49 درصد از کل مرگهای زنان) زودرس بوده است.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت گفت: این ارقام اگرچه نشان می دهد که مرگ های زودرس در ایران روند کاهشی داشته است اما تعداد مرگ های زودرس در ایران همچنان بالا و موجب نگرانی است و کاهش مرگ های زودرس در ایران باید یکی از مهمترین برنامه های وزارت بهداشت باشد.
به گفته ملک زاده، ایسکمیک قلبی، تصادفات جاده ای، تولدهای زودرس، نواقص مادرزادی، بیماری های مغز و اعصاب، فشارخون، دیابت، عفونت دستگاه تنفسی تحتانی، آسیب به خود، سایر بیماری های قلبی عروقی مهمترین علل مرگ های زودرس در ایران هستند.
**10 علت عمده مرگ و میر زودرس در زنان ایرانی
ملک زاده گفت: ایسکمیک قلبی، بیماری های مغز و اعصاب، فشار خون بالا، آلزایمر، دیابت، تصادفات جاده ای، سایر بیماری های قلبی عروقی، بیماری های مزمن کلیوی، نواقص مادرزادی و تولدهای زودرس از مهمترین علل مرگ های زودرس در بین زنان ایرانی است.
وی افزود: رتبه بندی مهمترین علل مرگ های زودرس مردان ایرانی نشان می دهد ایسکمیک قلبی، تصادفات جاده ای، بیماری های مغز و اعصاب، فشار خون، آلزایمر، بیماریهای مزمن انسدادی ریوی ، سرطان معده، بیماری های مزمن کلیوی و تولدهای زودرس، 10 علت مهم مرگ و میرهای زودرس در بین مردان ایرانی طی سال 2016 بوده است.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت عوامل خطر مرگ های زودرس در ایران را فشار خون بالا، چربی خون ، قند خون، چاقی و اضافه وزن، بی تحرکی، مصرف نمک به مقدار دو برابر متوسط جهانی، مصرف تریاک و دخانیات، مصرف الکل، تغذیه ناسالم و عدم استفاده از سبزیجات و میوه های تازه و سوابق ژنتیکی برشمرد.
وی افزود: وقتی گفته می شود ایسکمیک قلبی عامل نیمی از مرگ های زودرس در ایران است و سبب شده سن سکته قلبی در ایران 10 سال پایین تر از میانگین کشورهای اروپایی باشد بدان معناست که اگر ما بتوانیم مانع سکته های قلبی در ایران شویم یعنی مشکل نیمی از مرگ های زودرس را حل کرده ایم.
ملک زاده تاکید کرد: هر چه سن امید به زندگی افزایش یابد، مرگ های زودرس در کشور نیز کاهش خواهد یافت.
