بازار انتقاد داغ است.نقدهایی که عمدتا از خاستگاه اقتصاد و
معیشت مطرح می شود،اما بررسی ها نشان می‌دهد که این انتقادها مبنای علمی
ندارد و بیشتر از جنس تخریب است.چه آنکه با ریشه یابی انتقادهایی که ان
روزها نسبت به معیشت مردم مطرح می شود،این نتیجه حاصل می شود که سبد معیشتی مردم ، به طور خاص و نرخ تورم به طور عام
، افزایش قابل ملاحظه ای را تجربه نکرده است.در طول دو دهه اخیر مهمترین نقطه انتقاد از عملکرد دولت ها، نه فقط دولت دوازدهم ، به حوزه اقتصاد اختصاص داشته است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند کار ویژه دهه چهارم انقلاب اسلامی به طور مشخص در حوزه اقتصاد تعریف می شود و مهمترین مطالبات مردمی نیز در این بخش خلاصه می شود. رشد شتابان تورم در چهار دهه اخیر از یک سو و همچنین فاصله میان درامد و هزینه از سوی دیگر ، مطالبات اقتصادی را در راس خواسته ها قرار داده است. از سوی دیگر بالا بودن نرخ بیکاری در دوره ای بسیار طولانی نیز مزید بر علت تلقی می شود.
در این شرایط اما جنس اعتراض ها به وضعیت معیشتی از منظر اعداد و ارقام با ابهاماتی بسیاری روبرو است. پیش از آنکه کار به اعتراضات اقتصادی علیه دولت برسد، کمپین هایی با هشتک های ما پشیمانیم و ... در فضای مجازی به راه افتاد.
بررسی وضعیت سبد معیشتی مردم نشان می دهد در ماه های اخیر سبد غذایی پرمصرف با تغییری خاص روبرو نشده است، از این رو می توان این دست انتقادات را محصول اعتراضات شدیدی دانست که برخی منتقدان دولت با هدف ایجاد چنین شرایطی کلید زده‌اند.
اما داستان از کجا آغاز شد؟ کمتر از دو هفته از ارائه لایحه بودجه سال 1397 به مجلس می گذرد.بررسی ها نشان می دهد که این انتقادها درست از زمان ارایه لایحه بودجه کلید خورده است.شبکه های اجتماعی پس از ارایه لایحه بودجه مملو از خبرهایی از جزییات این لایحه شدند که کلید واژه همه این خبرها حمله به دولت بود.حال آنکه برخی خبرها،نشان می داد که تخریب ها بدون توجه به هدف گذاری دولت در بودجه سال آینده صورت گرفته است.
بررسی مفاد بودجه نشان می دهد تفاوت چندانی میان آنچه دولت در لایحه بودجه سال جرای پیش بینی کرده ، با گذشته وجود ندارد.
نان
هر چند قرار بود قیمت نان از ابتدای آذرماه افزایش یابد، اما با دستور مستقیم رییس جمهور افزایش قیمت این کالای استراتژیک سفره ایرانی متوقف و مقرر شد در موعدی دیگر این برنامه به مرحله اجرا درآید.
قیمت نان در حال حاضر تغییری را سنبت به ماه های گذشته تجربه نکرده است و برنامه افزایش قیمت ها متوقف مانده است.
بدشانسی برای تخم مرغ
قیمت تخم مرغ در یک ماه گذشته افزایشی قابل توجه را تجربه کرده است.ریشه یابی افزایش قیمت تخم مرغ نشان می دهد که بهم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا عامل افزایش قیمت بوده است.
ریشه اصلی این ماجرا هم معدوم شدن 15 میلیون مرغ تخم گذار با هدف مقابله با بیماری آنفولانزای مرغی بود که سبب شد این بازار تحت تاثیر قرار گیرد. از سوی دیگر بازار این کالا همواره در زمستان با تغییراتی روبرو می شود و رشدی متعارف در قیمت آن پدیدار می شود.
داستان تکراری گرانی گوجه فرنگی
داستان گرانی قیمت گوچه فرنگی داستان تازه ای نیست.تقریبا هر سال زمستان این اتفاق تکرار می شود.سال 86 که قیمت هرکیلو گوجه فرنگی به هرکیلو 3 هزار تومان رسید و اعتراض ها بالا گرفت،محمود احمدی نژاد رییس جمهور وقت گفته بود که از«سرکوچه آنها قیمت گوجه فرنگی ارزان تر است».
داستان «سرکوچه ما ارزان تر است» تا مدتها نقل محافل سیاسی بود.اما واقعیت این است که افزایش قیمت گوجه فرنگی فصلی است.امسال هم به دلیل محدود شدن تولید آن به گلخانه ها و افزایش هزینه های تولید، امسال نیز دستخوش افزایش شد.
باید توجه داشت گوجه فرنگی از ملزومات اصلی سفره ایرانی نیست و پیش از این، در هنگامی که گلخانه ها هنوز راه نیفتاده بود، این ماده غذایی در زمستان ها نایاب بود.
برنج ، روغن و سایر اقلام
بررسی ها نشان می دهد قیمت برنج، این پای ثابت سفره ایرانی نیز مانند نان، روغن نباتی ، قند، عدس، لوبیا ، شیر و پنیر دستخوش افزایش چندانی نشده است.
به این ترتیب فشار بر سفره ایرانی به نظر می رسد بیشتر ماهیتی توهمی و احساسی داشته باشد تا اتفاقی واقعی و قابل لمس.
به عبارت دیگر بررسی ها نشان می دهد نرخ تورم آبان و آذرماه سال جاری به ترتیب 9.9 درصد و 10 درصد بوده است .
نرخ تورم در حال حاضر برای پنجمین سال متوالی نرخ هایی در محدوده 10 درصد و تک رقمی را تجربه می کند. نرخ تورم در زمان استقرار دولت یازدهم به بیش از 33 درصد می رسید، اما اقدامات صورت گرفته در 5 سال گذشته سبب شد نرخ تورم برای پنجمین سال متوالی در محدوده ای پایین تر از سال های قبل بماند.
جدول زیر نشان دهنده قیمت خرده فروشی اقلام پرمصرف سفره ایرانی در دو ماه گذشته است.
قیمت‌ها به تومان است:
