انتظار می‌رفت بعد از برجام شاهد رفع تحریم‌ها علیه کشور و
همچنین اعمال نشدن تحریم‌های جدید باشیم، اما این گونه نشد.
از‌جمله تحریم‌های حوزه فناوری ارتباطات که پس از برجام علیه ایران اعمال یا گستره آن بیشتر شد، می‌توان به مشکلات ایجاد شده برای ایرانیان عضو گروه جهانی جی.اس.ام.ای، حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپل استور، دردسرهای اپلیکیشن درخواست خودرو برای دارندگان موبایل اپل و تحریم پلی استور گوگل، محدودیت فعالیت شرکت‌های فناوری اروپایی با ایران، منع ورود ایرانیان به نمایشگاه جهانی موبایل بارسلون و محدود کردن فعالیت یکی از اپراتورهای کشور در زمینه اطلاعات اختصاصی گوشی‌های موبایل IMEI اشاره کرد.
سال 2013 شرکت گوگل برخی محدودیت‌ها علیه ایرانیان را برداشت و سال 2014 با دستور باراک اوباما، رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا این اجازه داده شد تا شرکت‌های ارائه دهنده فناوری بتوانند نرم افزارهای خود را در اختیار ایرانیان بگذارند، اما این مجوز شامل شرط و شروطی بود. این خبر آن روزها با اعلام رفع تحریم گوگل علیه ایران رسانه‌ای شد، اما اکنون مدتی است شرکت گوگل دوباره در بخش‌های مختلف، خدمات خود به ایرانیان را محدود کرده که از نقض حقوق مصرف‌کنندگان حکایت دارد.
شرکت‌های آمریکایی و در رأس آنها گوگل، آمازون و اپل سعی دارند کاربران ایرانی را از استفاده مناسب از اینترنت و دسترسی کشور به ابزارهایی که می‌توانند باعث رشد کسب و کار و اشتغال شوند، دور کنند.
در حال حاضر، 44 درصد از تمام خدمات گوگل برای ایران مسدود است که در این میان، صد‌درصد از خدماتی که مورد نیاز توسعه‌دهندگان و کسب و کارهاست، برای ایران غیر قابل دسترسی است و این به معنای فشار اقتصادی با تحریم فناوری اطلاعات است.
در حوزه سیستم عامل 63 درصد، تبلیغات کسب و کار 63 درصد و آمار تحلیلی 38 درصد از خدمات گوگل در دسترس مردم ایران قرار ندارد.
از سوی دیگر انجمن جهانی موبایل، خدمات خود را به ایران قطع کرده است. تحریم‌های انجمن جهانی موبایل علیه ایران شهریور شروع شد که بر اساس این تحریم‌های جدید، دسترسی اپراتورهای تلفن همراه به لیست به روز IMEI تلفن‌های همراه قطع شده است.
با گسترش دنیای فناوری تجارت چهره دیگری به خود گرفته و از طریق فضای مجازی معاملات صورت می‌گیرد، اما تحریم فناوری ایران باعث شده افرادی که با برخی سرویس‌های متصل به کشورهای غربی سر و کار دارند، هر روز با موانع زیادی روبه رو شوند. انجمن جهانی موبایل(GSMA) که هماهنگی‌های بین‌المللی در حوزه موبایل را انجام می‌دهد، چندی پیش ارائه خدمات مستقیم به ایران را قطع و از ثبت‌نام کاربران ایرانی برای حضور در کنگره جهانی موبایل در بارسلون ممانعت کرد. این در حالی است که سال گذشته، محمود واعظی، وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران به دعوت رسمی مدیر کنگره جهانی موبایل در رویداد کنگره جهانی موبایل بارسلون شرکت کرده بود و توافقاتی بین ایران و انجمن جهانی موبایل شکل گرفت.
مارکت‌های اندرویدی آن‌قدر در کشور گسترده شده که علاوه بر تأمین نیاز داخل می‌توانیم به فکر صادرات آن باشیم، اما تحریم فناوری که کارشناسان آن را به فناتحریم می‌شناسند، این اجازه و امکان را به ایران نمی‌دهد.
شرکت اپل در ایران خیلی زود توانست محصولات خود را در سبد خرید خانوارهای هدف قرار دهد، به طوری که آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد 11 درصد بازار موبایل کشور در اختیار این برند قرار دارد و این شرکت نباید خدمات خود نسبت به ایران را محدود کند، اما زمانی که اپلیکیشن‌های ایرانی از برنامه‌های این شرکت حذف شد، از طرفداران محصولات این کشور کاسته شد.
پیگیر رفع تحریم‌های فناوری هستیم
با وجود تحریم‌های گسترده در بخش فناوری، محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقد است، این موضوع قابل پیگیری است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: از طریق وزارت خارجه، این موضوع در حال پیگیری است و وزارت ارتباطات هم این موضوع را رصد می‌کند تا هر چه زودتر حل شود، اما به دلیل این که به این موضوع دامن نزنیم، خیلی از آن حرف نمی‌زنیم.
وی تاکید کرد: به دنبال بومی سازی بخشی از نیاز کشور در این زمینه هستیم، اما اقدامات انجام شده به این معنا نیست که رابطه خود را با دنیا قطع کنیم و اگر کسی بگوید که ما می‌توانیم به طور صد درصد فناوری را بومی کنیم، از حوزه فناوری اطلاع کافی ندارد.
وی در پاسخ پرسش خبرنگار ما مبنی بر این که چه زمانی تحریم‌های حوزه فناوری حل خواهد شد، تصریح کرد: هنوز خبری ازاین ماجرا نیست و قطعا زمانی که به نتیجه برسیم، اطلاع رسانی خواهیم کرد.
قانون خاک‌خورده را اجرا کردند
پوریا آسترکی، کارشناس فناوری اطلاعات در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: سال 1997 قانونی در آمریکا تعریف شد مبنی بر این که رئیس‌جمهور اختیار دارد، برای امنیت کشور تجارت، ارتباط و مراوده با کشوری را محدود کرده و شرکت‌های آمریکایی را از معامله مستقیم با کشورهای دیگر منع کند.
وی افزود: طبق این قانون، شرکت‌های خدمات دهنده فناوری در حوزه شبکه‌های اجتماعی و ایمیل می‌توانند به صورت مستقیم با ایران مراوده داشته باشند، اما خدمات به ایران تنها در همین بخش محدود شد.
آسترکی با تاکید بر این که تحریم‌های فناوری محدودیت‌های زیادی را برای ایران به همراه دارد، تصریح کرد: شرکت گوگل سرویس‌های خود را به ایرانیان محدود کرده، اپل استور برنامه‌های ایرانی را مسدود کرده و شرکت اس.ای.پی آلمان که عرضه‌کننده یک نرم‌افزار سازمانی است، دیگر نمی‌تواند با ایران همکاری داشته باشد.
این کارشناس فناوری اطلاعات ادامه داد: آمریکایی‌ها در حال تحقیق و تفحص از شرکت اس.ای.پی آلمان هستند که در زمینه نرم‌افزار سازمانی فعالیت دارد و اگر فعالیتی در این زمینه با ما داشته باشد، قطعاً آمریکا با آن، برخورد خواهد کرد.
وی با اشاره به این که استفاده از هر نوع خدمات اطلاعات آمریکا برای ما محدود شده، گفت: قوانین موسوم به فناتحریم تاکنون در شرکت‌های آمریکایی اجرا نمی‌شد، اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ این قوانین به اجرا در آمد.
اکنون شرکت‌های آمریکایی برای ارائه خدمات به ایران بهانه‌های امنیت ملی آمریکا را می‌آورند در حالی که ایران در زمان تحریم شورای امنیت می‌توانست از این خدمات بدون محدودیت استفاده کند، اما اکنون اجرای قوانین خاک خورده در دستور کار قرار گرفته است.
