مردم انتظار يك دگرگوني در اداره كشور را براي خروج از مسائل موجود دارند. شايد به همين دليل اشخاص زيادي احساس مسووليت و تكليف كرده و در اين عرصه حاضر شده‌اند. حماسه نيز به تعبيري ايجاد شور و بسيج همگاني براي عبور از مشكلاتي است كه به صورت روال‌هاي موجود امكان حل آن وجود ندارد. هر چند هنوز زمان تاييد كانديداها و تبليغات نرسيده است، ليكن شعارها و سخنراني‌ها آغاز شده است. شايد با اصلاح قانون انتخابات دوره زماني بيشتري براي تبليغات لازم باشد. سخنراني‌ها، مناظره‌ها و حضور كانديداها در ميان مردم، اگر ضوابط اخلاقي درستي داشته باشد، نوعي رشد و آموزش آگاهي‌هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي است، آنچه مهم است انتظار جامعه از كانديداها در طرح صحيح مشكلات جامعه و ارائه راه‌حل‌هاي منطقي و عقلاني است. كانديدايي كه نتواند مسائل اصلي جامعه را طرح كند، عمدتا از حل آنها عاجز خواهد بود. مي‌شود فهرست بلندبالايي از مشكلات را عنوان كرد ليكن نتيجه‌اي جز سردرگمي نخواهد داشت. يك مثال ساده مديريتي مي‌گويد: 80 درصد از مشكلات در 20 درصد از مسائل قرار دارد. خوب است برادراني كه در اين صحنه حساس حضور يافته‌اند، طرح‌هاي خود را براي عبور از مسائل ارائه كنند.
1- اگر به متن جامعه رجوع كنند عموم مردم از دو مساله نگران و خواهان حل آن هستند.
الف: تورم: تورم طي سال‌هاي اخير دو رقمي بوده و بنا به گزارش بانك مركزي كه منتقديني هم دارد سال گذشته 5/31 درصد بوده است.
ب: بيكاري: گزارشي در صدا و سيما ايجاد اشتغال طي 8 سال گذشته را بسيار ناچيز بيان كرده است و دولت گزارش را رد مي‌كند. آنچه مهم است نياز به اشتغال و نگراني چند ميليون جوان جوياي كار امري روشن است. شغل به جامعه آرامش مي‌دهد و بيكاري منشأ بسياري از ناهنجاري‌هاي فرهنگي است.
2- بوروكراسي دولتي
طي 8 سال گذشته بالغ‌بر 700 ميليارد دلار درآمد نفتي حاصل شده است. حدود 100 هزار ميليارد تومان از واحدهاي اصل 44 فروش رفته و رقمي در همين حدود اوراق قرضه منتشر شده است. اين درآمد در تاريخ كشور بي‌نظير است. خروجي اين ثروت در جامعه حاصلي جز تورم و ركود نداشته است. كانديداها پاسخ دهند چه راهكاري براي اصلاح چنين ساختاري دارند؛ ساختاري كه چنين ثروتي را تبديل به نارضايتي جامعه مي‌نمايد.
3- فضاي كسب‌وكار: رشد اقتصادي نيازمند بهبود مستمر فضاي كسب‌وكار است. با وجود منابع عظيم خدادادي كشور، نيروي باهوش و خلاق، كسب رتبه 144 در ميان 183 كشور اين موضوع قابل قبول نيست. تا اين فضا به‌صورت ساختاري اصلاح نشود، بعيد است بتوان شاهد رشد اقتصادي بود. اين مساله و اصلاح آن، پيش نياز رشد است. آقايان توضيح بفرمايند براي اصلاح چنين موضوع و بهبود رتبه در سطح بين‌المللي چه برنامه‌هايي دارند.
4- بودجه: طي سال‌هاي اخير شاهد رشد سنگين بودجه‌هاي جاري و نيمه‌كاره ماندن تعداد زيادي طرح عمراني هستيم. در سال 91 از حدود 97000 ميليارد تومان بودجه محقق شده 11000 ميليارد به طرح‌هاي عمراني اختصاص يافته است. بسياري از طرح‌هاي عمراني غيراقتصادي هستند. حتي اگر اقتصادي باشند با تخصيص 5 تا 10 درصد در سال توجيه نخواهند داشت. اين در حالي است که بسیاری از طرح‌های مهم کشور در بلاتکلیفی به سر می‌برند. ساماندهی چنین شرایطی چگونه خواهد بود.
5- بدهی دولت: ارقام منتشره بابت بدهی دولت به بانک‌ها، پیمانکاران، سازمان تامین اجتماعی، نگران کننده است. افزایش حجم نقدینگی از 68.000 میلیارد تومان در سال 83 به 440هزار میلیارد تومان در سال 91 نیز اهمیت دارد.
برنامه کاندیداها در باب کنترل نقدینگی که ریشه تورم است و مدیریت بدهی چگونه خواهد بود.
6- آمار و اطلاعات: حق مردم دانستن است. مردم ایران زمین طی 34 سال گذشته نشان دادند با همه وجود از انقلاب اسلامی دفاع کرده‌اند. با چنین مردمی صداقت یک اصل است. تناقض بين آمارهای دولتی و سایر مراکز باعث نوعی بی‌اعتمادی شده است. از طرف دیگر ندانستن حقیقت نه تنها کمکی به حل مشکل نخواهد کرد، بلکه آن را پیچیده خواهد ساخت. خوب است کاندیداهای عزیز ديدگاه‌هاي خويش را در باب اختيارات مراكز رسمي آمار بيان كنند.
بيان دقيق و منصفانه مشكلات و طرح راهكارهاي عملياتي علاوه بر آگاهي بخشي به جامعه، انتظارات مردم را در سطح واقعيات قرار داده و مي‌توان از مشاركت مردم در جهت حل آن استفاده حداكثري برد. پرداختن به موضوعاتي همچون افزايش يارانه‌ها با توجه به مسائل ذكر شده نوعي فرار از واقعيات و تعميق مشكلات است. ايران اسلامي كشوري با سرمايه‌هاي بيكران مادي و معنوي است و تجربه عبور از بحران‌هاي مهمي را داشته است.
درك صحيح از مسائل و به‌كارگيري مشاركت همگاني مبنايي براي عبور از مسائل است.
* عضو هيات‌رييسه اتاق بازرگاني ايران
