به گزارش ایران اکونومیست، طرح افزایش نسبتاً شدید عوارض خروج از کشور اعتراضات زیادی را در فضای مجازی به راه انداخته و مخالفان این طرح آن را به جریمه خروج از کشور تعبیر کرده اند. شدت این واکنش ها موجب شده تا سازمان میراث فرهنگی و ایرانگردی که قرار بود از منابع حاصل از این طرح منتفع شود نیز مخالفت ضمنی نماید و مدعی شود که نگران وجود سفر به خارج در سبد مصرفی خانوار ایرانی نیز هست.
به اعتقاد اینجانب اصل افزایش عوارض خروج اقدامی قابل دفاع است زیرا مردم ایران به تدریج باید با این واقعیت کنار بیایند که دیگر دوره درآمدهای سرشار نفت به پایان رسید و باید کم کم آماده دوره ای شد که بازار نفت رو به افول رود و اقتصاد ایران دیگر نتواند از این محل خود را تغذیه کند.
پیامد مستقیم و طبیعی این وضعیت آن است که مردم عادی باید با فرهنگ مالیات پردازی آشنا شوند و بیاموزند که دولت مدرن با مقوله مالیات پردازی رابطه تنگاتنگی دارد. در کشور ما مالیات بر مصرف و مالیات بر ثروت دو امر مغفول است اما پیوسته روی مالیات بر درآمد تاکید می شود که بنیه تولیدی کشور و بنگاه های تولیدی را تحت فشار می گذارد.
تاکنون اتفاق نظر عجیبی میان توده مردم، نخبگان، گروه های ذینفع، روشنفکران و دیگران در ایجاد هزینه برای دولت وجود داشته است. همه به بهانه های مختلف بر سر دادن یک امتیاز اقتصادی به یک یا چند قشر اتحاد داشته اند و همیشه این امتیازات با درآمدهای نفتی پوشش داده می شد. اینک به جایی رسیدیم که دیگر کفگیر به ته دیگ خورده و مردم از این پس کم کم حس خواهند کرد که هر امتیاز به یک قشر از جامعه به هزینه ای از آنها (همه یا بخشی از مردم) تمام خواهد شد و به تدریج اتفاق نظر روی امتیاز اقتصادی گرفتن از دولت شکسته خواهد شد.
نکته ای که معمولا توسط مخالفان هر اقدامی که متضمن کسب درآمد از مردم است بیان می شود آنست که منابعی که به این شکل حاصل می شود معمولاً به شکل بهینه مصرف نمی شود و منابع آن به طور کامل در اختیار جامعه قرار نمی گیرد. همین امر موجب می شود تا پرداخت مالیات از روی طوع و رغبت نباشد. در ارزیابی این دیدگاه باید گفت که عدم استفاده بهینه از منابع یعنی حیف از یک سو و وجود فساد یا همان میل از سوی دیگر واقعیاتی غیرقابل کتمان است اما باید توجه داشت که بیشتر فسادهایی که در سالهای گذشته وجود داشته عمدتا مربوط به دوران وفور درآمدهای نفت بوده حال آنکه امروزه در شرایط عسرت درآمدهای نفتی هستیم.
همچنین بخش عمده آنچه حیف منابع دولتی قلمداد می شود منتفعین توده ای دارد یعنی دستگاه عریض و طویل دولت، امتیازات سخاوتمندانه ای که دولت به قشرهای مختلف به بهانه حمایت از شرایط ویژه آن قشر پرداخت کرده موجب شده بخش عمده ای از جامعه در گروه های گوناگون به شکل کم یا زیاد منتفع حیف باشند.
