به گزارش ایران اکونومیست؛ محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی درباره نحوه ثبت جهانی چوگان و کمانچه، گفت: دو پرونده ایران صبح روز پنج شنبه 16 آذر ماه در ساعت 11 به وقت کره جنوبی و حدودا 5:30 به وقت تهران مطرح و هر دو به اتفاق آرا در فهرست میراث جهانی ناملموس ثبت شد.
وی با اشاره به اینکه فقط 4 پرونده مشترک در این اجلاس وجود دارد که یکی از آنها مربوط به ایران است، گفت: نگاهی به تعداد پرونده های ثبتی از سال 2008 تا 2017 که همه ساله با کاهش مواجه بوده بیانگر سختگیری در فرایند ثبت است. همچنین طرح 90 پرونده در سال 2008 و 26 پرونده در سال 2017 نشان دهنده این روند سختگیرانه است.
معاون میراث فرهنگی کشور پرونده چوگان را یکی از پرونده های برجسته و شاخص این دوره عنوان کرد که مورد توجه جهانیان قرار گرفت.
به گفته وی چوگان از منظر جنبه های گوناگون هنری، موسیقیایی، نمایش تا بازی همبسته اسب و انسان نشان دهنده شکل گیری یک فرهنگ با سابقه طولانی در سرزمین ایران از دوره ساسانی تا کنون است. اهمیت چوگان از آن جهت مهم است که بنظر می رسد اولین بازی تیمی جهان است وبه احتمال زیاد، گوی چوگان اولین توپی است که بشر ابداع کرده است.
طالبیان چوگان را بازی مشترک اسب و انسان و بی نظیر در نوع خود دانست که هماهنگی بین دو موجود زنده را برجسته می کند.
وی افزود: در فرهنگ ایرانی چوگان سمبل معرفت، مردانگی و هنر خلاق انسان ویکی از موارد مهم میراث نامملوس ایران است که پشتوانه فرهنگی بسیار ارزشمندی در ادبیات، مینیاتور، نقاشی، روایتگری، شعر و عرفان و اثر گذاری منحصر در سایر جنیه های فرهنگی دارد. منظومه گوی و چوگان عارفی هروی قرن هفتم هجری از نمونه های بارز به جای مانده از منظومه های عرفان ایرانی است.
وی قدیمی ترین میدان چوگان در جهان را میدان نقش جهان اصفهان بر شمرد و از فعالیت چهارباشگاه چوگان در تهران و اطراف تهران خبر داد که این سنت ایرانی در آنجا ادامه دارد.
کمانچه یکی از قدیمی ترین وگسترده ترین ابزار موسیقی در ایران
معاون میراث فرهنگی کشور اما درخصوص ثبت پرونده کمانچه، گفت: ساز کمانچه نیز یکی از قدیمیترین و گسترده ترین ابزار موسیقی در ایران و منطقه است که در اجراهای موسیقی کلاسیک و فولکوریک سهم بسزایی دارد. از این رو شاخص ترین نوازندگان آن را می توان در این دو حوزه موسیقی(شهری و محلی) پیدا کرد.
طالبیان با اشاره به اینکه تولید این ساز نیازمند کارگاههای پیشرفته، مجهز و صرف هزینه زیاد نیست و از آنجایی که در بیشتر نقاط شهری و کارگاههای ساده، این ساز در شکل ها و تزیینات گوناگون ساخته می شود افزود:امکانات گسترده و متنوع صوتی کمانچه سبب شده که در بیشتر نقاط شهری و روستایی ایران و منطقه و در بیشتر مراسم، جشن ها و سوگ ها که نیاز به هم نوایی با مردم و تشریک مساعی در بروز احساسات مردم پیدا شود، از این ساز استفاده شود.
معاون میراث فرهنگی کشور با تاکید بر اینکه کمانچه در دیگر حوزه های مرتبط با میراث فرهنگی ناملموس از جمله سنت های شفاهی نیز حضوری پر رنگ دارد و نام و نقش آن در بیشتر اشعار شاعران پارسی گوی و دیگر زبان ها و لهجه های متداول در مناطقی که این ساز حضور دارد، بسیار دیده می شود گفت: این موضوع نشانگر اهمیت و حضور قوی این ساز در زندگی مردم و ادبیات رسمی کشورهای دارای کمانچه است.
طالبیان با تبریک این موفقیت از مدیران تهیه پرونده دکتر مرتضی رضوانفر، داریوش پیرنیاکان، حمزه ایلخانی زاده پیشنهاد دهنده و حامی پرونده چوگان ، کانون و فدراسیون چوگان، وزارت ورزش، خانه موسیقی، مردم، هنرمندان و موسیقیدانان تشکر کرد.
هیأت نمایندگی جمهوری اسلام ایران در این اجلاس متشکل از محمدحسن طالبیان (معاون میراث فرهنگی) به عنوان رئیس هیات ایرانی، فرهاد نظری (مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی)، مرتضی رضوانفر (تدوین گر پرونده چوگان)، شروین گودرزی (کارشناس میراث ناملموس)، حمزه ایلخانی (نماینده فدراسیون چوگان)، رامین والی (نماینده فدراسیون چوگان) بودند.
