سرویس‌هایی که بر بستر این فناوری ارائه می‌شوند، می‌توانند کیفیت زندگی ما را به نحو چشمگیری ارتقاء دهند، ارزش‌افزوده بیش‌تری نصیب شرکت‌های مخابراتی کنند و توان آن ها را برای گسترش خدمات پایه بالا ببرد. نامحدود بودن سرعت تبادل داده در بستر فیبر نوری، بهترین گزینه برای رفع نیازهای ارتباطی دهه¬های آینده است. در این میان، فناوری فیبرمنازل یا همانFTTH نیز، به دلیل عدم استفاده از تجهیزات فعال در طول مسیر نسبت به خرابی مقاوم‌تر بوده و عیب‌یابی و رفع ایراد احتمالی در این فناوری بسیار سریع تر و راحت تر از شبکه های مسی صورت می¬گیرد. درنتیجه، هزینه های نگهداری و پشتیبانی شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس نیز به نحو قابل‌ملاحظه ای کاهش می‌یابد.
این در حالی ست که شرکت مخابرات ایران، در ماه جاری، پروژه FTTH با نام تجاری«تانوما» را به‌عنوان محصول جدید رسماً رونمایی کرد. به همین بهانه، در گفت‌وگو با مهندس بابک تراکمه، عضو هیئت‌مدیره و رئیس کمیته فیبرنوری شرکت مخابرات ایران از چندوچون این پروژه بیش‌تر مطلع می‌شویم.
• با راه‌اندازی پروژه تانوما، چه تحولاتی در شبکه مخابراتی کشور ایجاد می‌شود؟
آنچه امروز در حوزه ICT مطرح است و روند آتی این صنعت را متوجه خود کرده، افزایش ترافیک دیتا در دنیاست. هرچقدر جامعه به سمت مصرف ویدئو سوق یابد، حجم تبادل ترافیک افزایش می¬یابد و باعث می‌شود تا تسهیل تبادل ترافیک در کانون توجه قرار گیرد، بستری فراهم شود تا حجم ترافیک بیش‌تری را از خود عبور دهد و مشتری تصور نکند که با توجه به حجم بالای تقاضا در بخش دیتا، نمی‌تواند به نیازها و خواسته‌های خود دست یابد.
بر این اساس، آخرین فنّاوری در این حوزه فیبر نوری است . درواقع، فیبر تنها فناوری است که می‌تواند بدون محدودیت تقاضای مشتریان و حجم بالای ترافیک دیتا را پشتیبانی کند. از سوی دیگر، تلفن همراه نیز ناگزیر است از قابلیت‌های فیبر استفاده کند؛ زیرا به بستری نیازمند است که بتواند بیش‌ترین حجم ترافیک را پشتیبانی کند و از خود عبور دهد. بنابراین، فیبرنوری فناوری موردنیاز در هر دو بخش ثابت و سیار است و اپراتوری مثل ما که در هردو بخش فعال است باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشد.
با این توضیحات می‌توان گفت که پروژه فیبر نوری زمینه تحول اساسی را در شبکه دسترسی شرکت مخابرات ایران فراهم کرده و دوران گذار از شبکه‌های مبتنی بر مس به‌سوی تانوما و FTTH آغاز شده است. دستاوردی که این تغییر فناوری برای ما به ارمغان می¬آورد این است که دیگر با محدودیت پهنای باند مواجه نخواهیم بود. درحالی‌که سیم مسی این محدودیت را داشت. از سوی دیگر، فیبر از نظر ایجاد بستری امن و پایدار نیز، شرایط بهتری را برای شبکه مخابراتی کشور ایجاد می‌کند.
• آیا سرمایه‌گذاری صورت¬گرفته برای راه‌اندازی این پروژه، به مخابرات برمی‌گردد؟
ریسک اصلی در این پروژه، تنها مربوط به مشتری و خواست و تقاضای اوست. اگر مشتری به این پروژه اقبال نشان دهد که امیدواریم این اتفاق بیفتد، بعد از اطلاع‌رسانی و فراهم کردن و تأمین محتوا برای او، مطمئناً این سرمایه‌گذاری، سودآور خواهد بود. از طرفی، در فضاهایی از شبکه که نوسازی صورت گرفته و به‌جای کابل‌های مسی از فیبرنوری استفاده‌شده، با کاهش هزینه‌ها روبه‌رو هستیم؛ زیرا هزینه نگهداری از فیبرنوری به‌مراتب کمتر از کابل مسی است. علاوه¬ براین‌که شرکت مخابرات ایران در قبال ارتباطات کل کشور مسئولیت دارد و آن این است که آخرین فناوری‌ها را برای مشتریان و مردم ایران فراهم کند. مخابرات ایران ناگزیر به اجرای پروژه تانوما در کشور بود؛ بنابراین، به این سرمایه‌گذاری خوش‌بین هستیم.
• در حال حاضر ایران در حوزه فیبرمنازل در دنیا چه جایگاهی دارد؟
بر اساس الگوهای موجود در دنیا ، ایران در بخش فیبر، فاقد جایگاه است. در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا (منا)، کشورهایی چون قطر، کویت ، ترکیه و لبنان استفاده از FTTH را شروع کرده‌اند و باوجود جمعیت کم، در رتبه‌بندی‌ها از ما جلوتر هستند؛ اما اتفاقی که در این پروژه می‌افتد با ورود شرکت مخابرات ایران در حوزه فیبرنوری، امیدواریم که این جایگاه به‌زودی برای ایران نیز ایجاد شود. ما مقدمات عضویت در مجمع جهانی فیبر نوری در آسیا را انجام داده‌ایم و ثبت‌نام مقدماتی صورت گرفته است. زمانی که در این مجمع عضو شویم و آمارهای شرکت مخابرات ایران به رسمیت شناخته شود؛ جایگاه مناسبی را برای کشور ایجاد خواهد گردید.
• هدف‌ها و فازهای بعدی تانوما چیست؟
اولین گام این است که ما از این هشت استان فراتر رفته و شهرها و به‌خصوص شهرهای بزرگ و مراکز استان‌ها را تحت پوشش این طرح قرار دهیم، و این‌که در حال حاضر رسالت عمده ما این خواهد بود که علاوه بر ایجاد ظرفیت، اتصال مشتری توجه ویژه داشته باشیم. درواقع این ظرفیت‌ها را به ظرفیت فعال تبدیل کنیم.
• در حال حاضر این پروژه قابل‌استفاده و پیاده‌سازی است؟
در حال حاضر در هر نقطه‌ای که ظرفیت‌سازی شده باشد، و پوشش وجود داشته باشد مشتری می‌تواند از خدمات و سرویس‌های تانوما استفاده کند. اما تا ظرفیت‌سازی در کل کشور، حداقل پنج سال زمان لازم است. در این مدت قطعاً طرح جامع و راهبردی گسترش شبکه بر مبنای شاخص‌های فنی و اقتصادی نهایی می‌شود و ما قادر خواهیم بود با برنامه‌ریزی مناسب حرکت را به سرانجام برسانیم.
• برای تأمین محتوا چه اقداماتی انجام داده‌ایم؟
شرکت مخابرات ایران برای حل دغدغه تأمین محتوا، یک چرخه و اکوسیستم در حوزه تأمین محتوی و تعریف سرویس‌های مبتنی بر باند پهن را برای خود تعریف کرده است. طبیعی است که در این چرخه برای تولید، فروش، میزبانی و تحویل محتوا به مشتریان تدابیر لازم را بیندیشیم. بر این اساس، با توجه به این‌که تولیدکنندگان محتوای زیادی در کشور وجود دارند، ما هدف‌گذاری کردیم و با ۱۰ شرکت تجمیع‌کننده، قرارداد منعقد کردیم و بر این اساس، هر تولیدکننده محتوا در کشور که بخواهد محتوا در اختیار مشتریان شرکت مخابرات ایران بگذارد؛ می‌بایست با این ده تجمیع‌کننده وارد قرارداد بشود. اقدام دیگری که در این زمینه انجام داده‌ایم این است که به توسعه و ایجاد تأمین‌کنندگان جدید کمک کنیم لذا، به‌منظور ترغیب آن‌ها، با ایجاد مرکز رشد شرکت‌های نوپا و با استفاده از توانمندی‌های استارت¬آپ¬ها، روی بخش‌هایی از بازار محتوا هدف‌گذاری لازم انجام شده و امیدواریم با حضور صاحبان ایده و علاقه‌مندان به این حوزه کسب‌وکار شاهد گسترش بازار در این حوزه باشیم. گسترش میزان محتوا و افزایش ترافیک گامی است که نهایتاً مشتریان را ترغیب خواهد کرد با بهره‌گیری از تانوما اتصال موردنیاز خود را تجربه نمایند. گام دیگری که در این زمینه برداشته شد، آماده کردن سه دیتاسنتر در تهران به‌منظور میزبانی داده‌ها بود که روزبه‌روز گسترش آن را شاهد هستیم. این‌یک اقدام تکمیلی است که زیرساخت گسترش فعالیت را برای ما مهیا نموده است. از طرف دیگر، روند توسعه شبکه ملی اطلاعات و نقش آن در تأمین و گسترش محتوای داخلی نیز با تأمین دسترسی مناسب از طریق تانوما می‌تواند نیاز مخاطبین را تأمین کند.
• با توجه به فنّاوری‌های نسل ۴ و بالاتر تلفن همراه، آیا آینده‌ای برای موفقیت این پروژه در کشور ما وجود دارد؟
با توجه به این‌که بیش‌ترین ترافیک بر اساس الگوهای جهانی در محیط ثابت تولید می‌شود، تجربه نشان داده که در صورت ارائه سرویس مناسب بر بستر ثابت، فیبرنوری برای مخاطبان از جذابیت ویژه‌ای برخوردار است. امکان اتصال تلویزیون‌های هوشمند به بستر ارتباطی تانوما مزیت رقابتی این محصول است که امکان جایگزینی آن بر بستر اینترنت همراه وجود ندارد، لذا قطعاً مشتری باند پهن می‌تواند در به¬کارگیری بستر فیبر نوری تجربه بهتری را به دست آورد و این راهی است که موفقیت آینده این محصول را به همراه خواهد داشت.
• در مورد خدمات و سرویس‌های پروژه تانوما؛ بگویید.
فیبر نوری، مشتریان باند پهن و مکالمه را پشتیبانی می‌کند. آن‌ها می‌توانند از تمام خدماتی که بر بستر اینترنت ارائه می‌شود، بر بستر فیبر نوری استفاده کنند. در حال حاضر، بسته‌های متفاوتی از تانوما طراحی‌شده که در قالب اینترنت پرسرعت بر بستر فیبر نوری به مشتریان ارائه می‌شود. در کنار آن، مکالمه رایگان درون استانی برای یک خط تلفن و هرماه یک هفته اینترنت رایگان، نیز به‌عنوان ویژگی محصولات در نظر گرفته شده¬است. تعرفه‌ها مشخص‌شده البته نیاز به بازنگری دارد که به‌زودی انجام می‌شود. درواقع، در این پروژه سعی شده مشتری را به سمتی هدایت کنیم که نگرانی برای خرید و سیم‌کشی داخلی نداشته باشد. بر این اساس فرایندی را برای پیمانکاران در نظر گرفته‌ایم که تمامی کارها را برای مشتریان انجام دهد. مشتری می‌تواند بر اساس دو مولفه سرعت و حجم از بسته‌های خدماتی تانوما، استفاده کند.
• آیا مخابرات ایران برای فرهنگ‌سازی، هم اقداماتی انجام داده است؟
در مورد فرهنگ‌سازی، در اول راه هستیم. ولی نکته قابل‌توجه این است که بستر فیبر باید کاملاً امن و پرسرعت باشد و برای این‌که به مشتری این امنیت را معرفی کنیم باید تبلیغات صورت بگیرد. بنابراین، اولین قدم تبلیغات است که مخابرات ایران هر دو گزینه تبلیغات و فرهنگ‌سازی را با هم آغاز کرده است.
• فضای رقابتی برای این محصول را چگونه می¬بینید؟
در حال حاضر، فقط شرکت مخابرات ایران و شرکت ایرانیان نت، مجوز ارائه این سرویس در کشور را دارند. در این فضا مخابرات ایران پرچم‌دار این محصول است و امیدواریم با حمایت همیشگی مشتریان و تلاش کارکنان ارائه این محصول برگ زرین دیگری در عرصه خدمات شرکت مخابرات ایران باشد.
• به‌عنوان سخن تکمیلی، اگر نکته‌ای هست؛ بفرمایید.
توفیقی که تا این لحظه در این پروژه به‌دست‌آمده؛ حاصل تلاش همکارانمان در اقصی نقاط کشور است، تداوم این موفقیت نیز با تلاش مضاعف همکاران در ارائه تجربه خوب حاصل از «تانوما» برای مشتریان به دست خواهد آمد. بنابراین، انتظار داریم همکارانمان اولین متقاضیان و منتقدان تانوما باشند تا این محصول جدید در ادامه راه مسیر تکاملی خود را به‌خوبی طی کرده و کمترین نقطه‌ضعف را در آن شاهد باشیم.
