پنجشنبه ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 28 - ۱۷ رمضان ۱۴۴۵
۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۶ - ۱۱:۴۲
گفت‌وگو با رئیس انجمن ملی خرمای ایران

بی‌توجهی به صنایع تبدیلی خرما

هر سال با نزدیک شدن به ماه ضیافت الهی، بازار خرما به عنوان یکی از خوراکی‌های اصلی این ایام، رونق پیدا می‌کند که گاه به دلیل حضور سودجویان یا همان دلال‌های خودمانی، روند افزایشی قیمت نیز چاشنی رونق بازار می‌شود؛ به صورتی که خریدهای زودهنگام و انبار کردن، بازار انحصاری در ایام ماه مبارک ایجاد کرده و روند کنترل قیمت با اخلال مواجه می‌شود.
کد خبر: ۱۵۵۴۹۲
از این رو کمتر از یک ماه و نیم مانده به آغاز ماه مبارک رمضان، سری به دفتر رشید فخری، رئیس انجمن ملی خرمای کشورمان زدیم تا از این مقام صنفی درباره بازار پیش روی خرما بپرسد.

ایران سالانه چقدر تولید خرما دارد؟

ایران با تولید حدود یک میلیون و 200 هزار تن تولید خرما در سال به عنوان دومین کشور تولیدکننده مطرح این محصول کشاورزی پس از مصر با تولید یک میلیون و 400 هزار تن، شناخته شده است. خرما، محصولی ویژه در سفره ایرانی است؛ دقیقا برعکس پسته که جزو تنقلات شناخته می‌شود و 15 تا 17 درصد پسته، در داخل استفاده می‌شود و باقی محصول صادر می‌شود. در حالی که خرما حداکثر نزدیک به 70 درصد مصرف داخلی دارد و در خوشبینانه‌ترین حالت 30 درصد صادرات داریم. برهمین اساس نسبت به همین رقم برنامه‌ریزی می‌کنیم و انتظار بیشتری هم نداریم تا بازار از تعادل خارج نشود.

اوضاع بازار در آستانه ماه رمضان چطور است؟

هر ساله شاهد تحرکاتی پیش از ماه مبارک رمضان هستیم. فعالیت دلالان هم تازه‌ نیست و خوشبختانه امسال نگرانی خاصی از این حضور نداریم.

شیوه کار دلال‌ها چگونه است؟

اصولا این افراد با پیش‌خرید کردن محصول و خرید در ایامی خاص اقدام می‌کنند. به این ترتیب که اگر نتوانند محصولی پیش‌خرید کنند، نسبت به رصد موجودی انبارها اقدام کرده و در صورت پیش‌بینی کمبود بسرعت وارد میدان خواهند شد تا جایی که قیمت‌ها را دستخوش نوسان و صعود خواهند کرد.

موجودی انبارها کم بوده که این افراد دست به کار شده‌اند یا مساله دیگری در میان است؟

خوشبختانه موجودی انبارها امروز در مناسب‌ترین شرایط قرار دارد؛ به صورتی که پیش‌بینی می‌کنیم از موجودی فعلی تقاضای بازار را برای ماه مبارک رمضان پوشش دهیم و پس از آن هم بازار را با محصولات جدید تامین کنیم. بنابراین هیچ نگرانی نسبت به تامین نیازهای بازار نداریم و احتمال افزایش قیمت غیرمنطقی هم نمی‌دهیم.

حجم تقاضا در این ماه برای خرما چند درصد تقاضای سالانه است؟

با توجه به برآوردهای انجام شده حدود 45 درصد مصرف خرما در کشور مربوط به ماه رمضان است. البته این میزان شامل صادرات و مصرف داخلی می‌شود. بنابراین کاملا طبیعی است که افزایش تقاضا عاملی در افزایش قیمت خواهد بود، ولی این افزایش قیمت آنچنان نیست که باعث نگرانی خریداران باشد. هر گونه برهم خوردن تعادل در عرضه خرما در بازار داخلی نه‌تنها افزایش قیمت را به خریداران داخلی تحمیل می‌کند، بلکه در نهایت رقابت صادراتی خرمای ایران را از بین خواهد برد.

آیا فکر نمی‌کنید لازم است افزایش سطح زیر کشت داشته باشیم تا بتوانیم نیازهای بازار را بیشتر تامین کنیم؟

خیر؛ کاملا مخالف افزایش در واحد سطح هستیم، چون بحران کم‌آبی داریم و ممکن است دیگر بخش‌های کشاورزی و منافع ملی کشورمان با مخاطره روبه‌رو شود. از این رو به دنبال آزمون و خطا در این بخش نیستیم و نمی‌خواهیم به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که مشکلات دیگری در آینده داشته باشیم.

پس راهکارتان برای افزایش تولید چیست؟

سعی می‌کنیم در واحد سطح بهره‌وری را افزایش دهیم و به گونه‌ای مدیریت تولید داشته باشیم. به این ترتیب میزان صادرات مشخص شده را خواهیم داشت و در نهایت بازار داخلی را هم از هر گونه تنش و نوسان غیرمنطقی دور نگه می‌داریم.

سال گذشته چقدر صادرات داشتیم؟

آخرین آمار صادراتی ما حکایت از 20 درصد صادرات دارد و 80 درصد هم مصرف داخلی داریم، اما درباره بازارهای صادراتی بد نیست توجه داشته باشید که در بازارهای هند و روسیه فعالیت قابل توجهی صورت گرفته که خوشبختانه موفق هم عمل کرده‌ایم و در آینده به دنبال بازار چین هستیم. به این ترتیب ظرفیت 30 تا 35 درصد صادرات داریم و تعادل مصرف داخلی و صادرات ایجاد خواهد شد.

جایگاه صنایع تبدیلی در این بخش را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در بحث صنایع تبدیلی متاسفانه آنچنان که باید رشد نکرده‌ایم. به صورتی که مثل نفت و فولاد عادت به خام فروشی کرده‌ایم در حالی که باید از این نوع نگرش فاصله گرفته و برای ایجاد ارزش افزوده بالاتر برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشیم. به این دلیل که محصولات جانبی و استفاده از صنایع تبدیلی در بخش تولید خرما می‌تواند درآمدهای بالاتری را برای ایران ایجاد کرده و منافع تولیدکنندگان را بهتر تضمین کند.

کدام یک از انواع خرما امکان صادرات ندارند؟

فقط رطب باید به صورت تازه خوری استفاده ‌شود.

آیا در زمینه صنایع تبدیلی مسئولان حمایت‌های مناسبی داشته‌اند؟

همه می‌دانیم بهتر است به جای صادرات مواد خام، با استفاده از پروسه‌های تکمیلی، ارزش افزوده بالاتری را با صادرات کالاهای تکمیلی ایجاد کنیم؛ اما متاسفانه مسئولان دیدگاه حمایتی مناسبی در این بخش بخصوص نداشته‌اند. انتظار داریم در شرایط فعلی که مقام معظم رهبری هم تاکید بر اشتغالزایی و تولید بالاتر دارند، تغییرات محسوسی در زمینه حمایت از سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی داشته باشیم.

نظر شما در این رابطه چیست
آخرین اخبار