این اتفاق در پی آن رخ می دهد که با افزایش قیمت لبنیات و هزینه تولید در ماه های گذشته عرضه و تقاضای محصولات لبنی به شدت کاهش یافته است تا جایی که به گفته محمد رضا اسماعیلی تولید لبنیات با یک کاهش 75 درصدی مواجه بوده است. بنا به اظهارات مدیر عامل اتحادیه صنایع لبنی کشور ظرفیت تولید صنایع لبنی 20 میلیون تن است و این در حالی است که هم اکنون تنها 5 میلیون تن در حال تولید است. این کاهش عرضه و تقاضا سبب شده است که شیر خام روی دست دامداران بماند.
نخستین بار انجمن گاوداران استان تهران از تشکیل کمیته‌ای برای خرید تضمینی شیرخام خبر داد و اعلام کرد که با توجه به این‌که شیرخام مازاد مصرف روی دست دامداران مانده، طبق مجوز وزارت بهداشت و وزارت تجارت از این پس شیر تولیدی دامدارای‌ها به صورت باز در مراکز سطح شهر فروخته می‌شود. این اظهارات در حالی مطرح شد که طبق قانون استاندارد، عرضه شیر و دیگر فرآورده‌های لبنی به صورت فله‌ای در بازار غیرقانونی است.
پیش از این وزارت بهداشت و صنایع لبنی با عرضه شیر فله ای در بازار مخالفت کردند چراکه وزارت بهداشت معتقد بود که عرضه فله‌ای شیر ممکن است سبب انتقال و انتشار برخی بیماری‌های مشترک بین انسان و دام مانند تب مالت و غیره شود.
دکتر وحید محمودی استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو در این خصوص گفت: «کاهش تولید شیر در نتیجه افزایش هزینه های تولید و عدم دسترسی به تکنولوژی و همچنین سایر محدودیت هایی که در حوزه کسب و کار وجود دارد به وجود آمده است. این موارد به اضافه انحصار و استثماری که کارخانه های لبنی در بحث خرید شیر خام به وجود آورده اند، موجب شده است که عرضه کنندگان شیر خام اقدام به عرضه مستقل آن کنند.»
محمودی با اشاره به تاثیر افزایش قیمت ها بر میزان تقاضا گفت: «تاثیری که افزایش قیمت بر تقاضای مصرف کننده دارد تنها مربوط به شیر نیست و در باقی موارد هم اوضاع بر همین منوال است. دامنه افزایش قیمت آنقدر زیاد است که تاثیرات آن در حوزه و گروه های مختلف در جامعه قابل مشاهده است که این تاثیرات در بلند مدت نتیجه خوبی ندارد.»
وی همچنین با اشاره به پدیده کم فروشی در بحث لبنیات گفت: «یکی از پدیده هایی که با افزایش قیمت لبنیات شاهد آن بودیم، کاهش هم زمان کمیت و کیفیت محصولات لبنی است. در محاسبه نرخ تورم عموما افزایش سطح عمومی قیمت ها مد نظر قرار می گیرد، اما اتفاقی که به وجود آمده است این است که نه فقط قیمت کالا ها افزایش داشته است بلکه از میزان کیفیت و کمیت آنها نیز کاسته شده است که با احتساب این فاکتور ها تورم موجود هفت تا هشت درصد افزایش خواهد یافت.»
این کارشناس اقتصادی با اشاره به شرایط کنونی صنعت لبنیات گفت: «در حال حاضر قیمت تمام شده یک لیتر شیر چیزی در حدود 1130 تومان است. این در حالی است که شیر خام به قیمت 930 تا 980 تومان خریداری می شود و مصرف کننده آن را به قیمت 1600 تا 2000 تومان خریداری می کند. از سوی دیگر به دلیل افزایش قیمت نهادهای اولیه، تولید کنندگان نیز با محدودیت هایی در فروش محصولات خود به قیمت مناسب روبرو هستند. و فشار ناشی از هزینه های اولیه منجر به بسته شدن تعداد زیادی از دامداری ها شده است.»
محمودی با تاکید بر شرایطی که بنگاه های تولیدی با آن مواجه هستند گفت: «به لحاظ اقتصادی بنگاه هایی که در حاشیه زیان هستند به شرط آنکه بتوانند با اجرای یک سیاستی خود را در آینده به ناحیه سود برسانند می توانند به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهند اما چنانچه قیمت فروش آنها از میزان هزینه تمام شده نیز کمتر باشد بنگاهای اقتصادی اصطلاحا در مرحله تعطیلی قرار دارند که متاسفانه بسیاری از بنگاه های تولیدی در این شرایط هستند.»
