ايران اكونوميست :در شرایطی که پنج شش روز از حادثه عجیب غرق شدن جکت بسیار گران قیمت در پارس جنوبی می‌گذرد، انتشار فیلمی کوتاه از زمان وقوع این رویداد بر ابهامات ماجرا افزود؛ فیلمی که فارغ از چگونگی جان به در بردن تعدادی از متخصصان کشورمان، لحظات تلخی را در صنعت نفت و گاز کشورمان به ثبت رسانده است.
کد خبر: ۱۵۳۰۶
زمانی که بسیاری از مردم در حال استفاده از فرصت تعطیلی میان هفته گذشته بودند، کوه آهنی با 72 متر ارتفاع و بیش از 1850 تن وزن که قرار بود در سایه راه اندازی آن آسایش بیشتری نصیب هموطنانمان شود، غرق شد و به گنجینه اعماق خلیج فارس پیوست!
به گزارش «تابناک»، بامداد سه شنبه هفته گذشته، زمانی که جکت فاز سیزده پارس جنوبی در حال نصب در منطقه از پیش تعیین شده قرار گرفت، در عین ناباوری غرق شد تا اتفاقی رقم بخورد که چه بسا در نوع خود کم نظیر است؛ سازه غول آسایی که ظاهرا چند صد میلیون دلار ارزش داشته و برای بزرگترین فاز از مجموعه پالایشگاه های عسلویه طراحی و ساخته شده بود اما چند روزی است که مهمان ناخوانده آبزیان پهنه آبی جنوب کشورمان شده است.
این حادثه که خوش بختانه در آن به شناور نصاب و تمامی پرسنل اجرایی گزندی نرسید، به سرعت در رسانه های سراسر جهان بازتاب یافت و مسئولان مرتبط با ماجرا را بر آن داشت تا به سرعت نسبت به ابعاد ماجرا روشنگری کنند؛ روشنگری هایی که اکنون با انتشار فیلم زمان وقوع رویداد، به نظر ابعاد جدیدی خواهد یافت!
در نخستین واکنش، مدیرعامل صدرا که پیمانکار و مجری پروژه طراحی، ساخت و نصب این سازه بود، با اشاره به مشخص نبودن علت دقیق حادثه گفت: جکت دوم فاز 13 پارس‌جنوبی (به‌نام C 13) در عمق 80 متری خلیج فارس در موقعیت نصب غرق شده که خوشبختانه این حادثه هیچ گونه تلفات جانی نداشته است.
مهدی اعتصام در ارتباط با میزان خسارات افزود: با بررسی جزئیات حادثه و برآوردهای کارشناسی در مورد میزان دقیق خسارات وارد شده اعلام نظر می‌کنیم.
بد نیست که بدانید: فاز سیزده پارس جنوبی، بزرگترین پالایشگاه گاز طراحی شده در مجموعه 28 پالایشگاه طرح نهایی پارس جنوبی است که قرار است با بهره برداری از آن، سهم برداشت گاز کشورمان از بزرگترین ذخیره گازی جهان (بر اساس برآوردها، حدود یک پنجم ذخایر گازی جهان در این منطقه واقع شده که بین ایران و همسایه جنوبی، قطر، مشترک است) بیش از پیش شده و تا حدودی مشابه میزان برداشت شریک آن سوی خلیج فارس شود؛ موضوعی که هربار به دلایلی با تاخیر مواجه شده و ضرری بسیار هنگفت تر از حادثه غرق شدن جکت به کشورمان وارد می آورد. این توضیحات زمانی تکمیل می شود که بدانیم بر اساس سخنان قائم مقام شرکت نفت و گاز پارس، این جکت چند صد میلیون دلار (دقت کنید که رقم ذکر شده به ریال یا تومان نیست) ارزش داشته و پیگیری ابعاد ماجرا به کمیته بحرانی متشکل از مدیران و کارشناسان فنی شرکت نفت و گاز پارس و شرکت صدرا در تهران و عسلویه سپرده شده است.
سپهر سپهری، قائم مقام شرکت نفت و گاز پارس می افزاید: تیم‌های مجرب غواصی در آبهای عمیق تشکیل شده تا مخازن غوطه‌وری برای امکان‌سنجی بازیابی این سازه دریایی بررسی شده و با بهبود شرایط دریایی و آب و هوایی منطقه، اقدامات لازم در راستای بازیابی این سکو در اعماق آبهای خلیج فارس آغاز شود.
بدین ترتیب در شرایطی که در سخنان این مقام مسئول، بدی آب و هوا مورد اشاره قرار گرفته است، عليرضا ارزنده، مدیر فاز سیزده پارس جنوبی، وقوع این رویداد عجیب را مستقیما به بدي آب و هوا مرتبط دانسته و می‌گوید: جكت فاز 13 كه 8 روز قبل از جزيره صدرا بوشهر بارگيري شده بود در 100 كيلومتري عسلويه به دليل بدي آب و هوا عمليات نصب آن متوقف شد و جكت به زير آب رفت!
این مدیر که سابقه عزل و نصب در فاز سیزده را در کارنامه دارد، در ادامه به باشگاه خبرنگاران می گوید: جكت هم اكنون در كف دريا بوده ولي احتمال بيرون آوردن از آب در روزهاي آينده خيلي زياد است؛ اگر مخازن غوطه ور پایه جکت در حادثه آسیب ندیده باشد، در صورت مساعد بودن شرایط جوی تا هفته آینده از آب بیرون آورده می شود.
بدین ترتیب وعده ای داده می شود که به رغم عجیب بودن، یادآور ماجرایی مشابه در سالهای گذشته است؛ حادثه اسفندماه سال 89 که طی آن جکت E4 به هنگام نصب در نزدیکی جزیره هنگام غرق شد تا نه تنها وعده دو برابر کردن برداشت نفت از این میدان نفتی عملی نشود، بلکه سازه ای که با هزینه های هنگفت ساخته شده بود، برای همیشه به اعماق خلیج فارس پیوسته و جزئی از تاریخ صنعت نفت کشورمان شود!
شباهت دو حادثه سبب می شود که گمانه زنی ها درباره علت غرق شدن جکت فاز سیزده، بی شباهت به موارد مطرح شده درباره حادثه نخست نباشد؛ از سهل‌انگاري و بي‌توجهي اپراتورها در عملیات نصب گرفته تا به کار گیری تجهیزات غیر ایمن برای نصب این سازه بزرگ و سنگین.
استقراهایی از این دست به سرعت با اطلاعیه شرکت صدرا گره می خورد، چراکه به گواه مجریان نصب جکت فاز سیزده، «در اينگونه حوادث بررسي دقيق و قضاوت صحيح تنها عامل تعميق دانش فني و تجربه كاري در عمليات پيچيده و تخصصي حمل و نصب سكوهاي دريايي است؛ حال آنکه متأسفانه تحليل هاي كاملاً نادرست و نشر اطلاعات غلط و غير كارشناسي در مورد اين حادثه موجب انحراف افكار و قضاوت‌هاي نادرست شده است.»
در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده: «تمامی عمليات حمل و رهاسازي جكت در دريا با كمال دقت و رعايت كليه مسائل فني و ايمني برابر رویه های مصوب و با موفقيت انجام شده است. در اين مراحل كوچكترين مشكل فني ناشي از كيفيت ساخت و يا عملكرد تجهيزات وجود نداشته و عمليات بخوبي انجام و جكت در محل خود مستقر می شود. براین اساس، قبل از عمليات شمع كوبي و در حالي كه سكو در محل خود قرار گرفته و تجهيزات نصب از آن فاصله گرفته اند حركت لايه هاي بستر دريا باعث لغزش سكو و غلتيدن آن به يك سمت مي گردد و سکو به آرامی از پهلو در کف دریا قرار می گیرد.»
بدین ترتیب حرکت لایه های بستر دریا، آنهم پیش از شمع کوبی و متصل شدن سازه به کف، هم به صف متهمان این حادثه افزوده می شود تا از یک سو بر ابهامات ماجرا افزوده شده و از سوی دیگر، پای استدلال "عملیات تخصصی نصب جکت"، آن هم بدون برآورد چنین ماجرایی (در صورت اثبات)، چوبین به نظر برسد!
شاید بهترین راه قضاوت در این باره، تماشای واقعه از دید دوربین یکی از حاضران در صحنه در زمان غرق شدن جکت قیمتی باشد که تعدادی از هموطنانمان روی آن حضور دارند؛ فیلمی که ساعاتی پیش منتشر شده و دست کم شرایط آب و هوایی پیچیده ای در آن دیده نمی شود!
