به گزارش ایران اکونومیست؛دکتر محمدرضا قوام نصیری، رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران در پاسخ به این سوال می‌گوید: علت عود سرطان پس از جراحی یا شیمی‌درمانی و رادیو تراپی آن است که ما نمی‌توانیم تمام سلول‌های سرطانی را از بدن خارج کنیم. حتی ثابت شده در60درصد بیماران سرطانی در اولین مراجعه، حتی اگر زود مراجعه کرده باشند سرطان منتشر شده است.
این آنکولوژیست تاکید می‌کند: متاسفانه وقتی بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده نشده باشد منتشر می‌شود؛ البته بسته به نوع سرطان، تبعات تشخیص دیر هنگام نیز متفاوت است. اما در بسیاری موارد، علت عود سرطان، عدم کفایت علمی متخصصان و روش تشخیصی و درمانی نیست.
چرا سرطان عود می‌کند؟
عود سرطان، زمانی اتفاق می‌افتد که درمان اولیه نتوانسته تمام سلول‌های سرطانی را حذف کند.
دکتر پدرام فدوی، متخصص آنکولوژی و رادیوتراپی با بیان این مطلب می‌گوید: عود سرطان بعد از جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی زمانی اتفاق می‌افتد که تعدادی از سلول‌های سرطانی بعد از جراحی نیز جا مانده و تلاش جراح مقداری از سلول‌های سرطانی در بدن پخش شده‌اند.
وی می‌افزاید: البته اصولا هدف جراحان از ارجاع بیماران برای شیمی‌درمانی و رادیوتراپی نیز از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده بعد از جراحی است. عین همین داستان ممکن است بعد از شیمی درمانی و رادیوتراپی هم اتفاق بیفتد یعنی تعدادی سلول سرطانی باقی بماند و بعد از مدتی، تحت استرس‌های روحی و فیزیکی قرار بگیرد و بیماری دوباره فعال شود و به این ترتیب سرطانی که چند سال متوقف بوده دوباره به حالت اولیه برمی‌گردد .
درمان کامل سرطان چگونه ممکن است؟
واقعیت این است که در هیچ شرایطی، نمی‌توان با رعایت مواردی از درمان صددرصد سرطان مطمئن بود، اما می‌شود با رعایت نکات و اصلاح سبک زندگی خطر عود بیماری را تا حد زیادی کاهش داد .
به گفته دکتر قوام نصیری برای درمان موثر سرطان باید دانش و تخصص پزشکانمان را به روز کنیم و از امکانات درمانی به روز بهره مند باشیم .بعلاوه همه افراد باید به ضرورت غربالگری و پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان توجه کنند.
وی تاکید می‌کند: البته سبک زندگی ما هم باید تغییر کند تا تاثیر عواملی که باعث ایجاد سرطان می‌شود به حداقل برسد. همچنین وقتی سرطان درمان شده است، باید بیمار به پزشکش اطمینان داشته و به توصیه‌هایش به دقت عمل کند. بی‌شک، عواملی که باعث ابتلا به سرطان می‌شود می‌تواند به عود این بیماری نیز منجر بشود. پس توجه به داشتن تغذیه مناسب، کاهش استرس، جلوگیری از چاقی، نکشیدن سیگار، حفظ بهداشت دهان و دندان و داشتن فعالیت فیزیکی از ضروریات تلقی می‌شود.
افزایش شانس درمان با انتخاب درست روش درمانی
بی‌شک از دست رفتن زمان طلایی بین تشخیص و درمان سرطان به معنای فراهم شدن زمان رشد تومور و افزایش خطر پخش شدن بیماری در بدن (متاستاز) است.
دکتر قوام نصیری با بیان این مطلب تاکید می‌کند: البته اعتماد به پزشک متخصص و باتجربه و هدایت بیمار به مراکزی که تمام روش‌های درمانی در آنجا قابل دسترس باشد، رمز درمان موثر سرطان و پیشگیری از عود این بیماری است؛ مراکزی که در آنجا امکان انجام آزمایش‌های تکمیلی خون یا سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی فراهم باشد تا زمان طلایی تشخیص و درمان از بین می‌رود.
وی یادآور می‌شود: البته انتخاب درست روش درمانی بسته به نوع سرطان نیز در درمان قطعی بیمار بسیار موثر است. مثلا ثابت شده است که انجام رادیوتراپی و شیمی درمان در برخی سرطان‌ها مثل رکتوم (روده بزرگ) باید قبل از جراحی صورت بگیرد.
دکتر فدوی در این‌باره می‌گوید: گرچه در درمان سرطان، استانداردهای جهانی داریم و 70 تا 80 درصد سرطان‌ها در دنیا به روش‌های مشترک استاندارد درمان می‌شوند، ولی کیفیت انجام این روش‌ها از تجربه و تخصص جراح گرفته تا کیفیت داروهای استفاده شده و رادیوتراپی با روش‌های روز در میزان عود تاثیرگذار است. علاوه بر این‌که تیم‌درمانی باید به اهمیت همکاری بین رشته‌ای بین تخصص‌های مختلف در درمان موثر سرطان توجه ویژه داشته باشند.
بعد از درمان سرطان چه کنیم؟
بی‌شک داشتن تغذیه سالم، ورزش و تحرک منظم و مراجعه بیمار در فواصل معین برای بررسی وضعیت اش از راهکارهای موثر در پیشگیری از عود بیماری است، اما با این‌حال بازهم ممکن است سرطان برگردد.
دکتر فدوی با اشاره به این مطلب می‌افزاید: ولی یکسری راهکارهای خاص وجود دارد که می‌تواند امکان عود را کم کند که در راس آن رژیم غذایی است. توجه داشته باشید بعد ازدرمان سرطان نیز باید همان توصیه‌های تغذیه‌ای که برای پیشگیری توصیه می‌شود رعایت شود. برای مثال خطر ابتلا و عود سرطان پستان در خانم‌های چاقی که میوه و سبزیجات تازه کم مصرف می‌کنند بیشتر است.
نسخه پیشگیری از عود سرطان
ـ استفاده روزانه از میوه و سبزیجات تازه
ـ کاهش مصرف گوشت قرمز و گوشت‌های فرآوری شده
ـ مصرف نان‌های سبوس‌دار
ـ استفاده کمتر از مواد فرآوری شده
ـ کاهش وزن و پیشگیری از چاقی
ـ عدم مصرف سیگار و الکل
ـ مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌های مورد نیاز بدن. البته به طور قطعی ثابت نشده که استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها مانع ابتلا یا عود سرطان می‌شود. بعلاوه اگر این مکمل‌ها را بیش از میزان توصیه شده روزانه مصرف کنیم اثر عکس خواهد داشت.
ـ انجام ورزش150 دقیقه در هفته یا حداقل انجام ورزش‌های هوازی دو روز در هفته .
