به گزارش خبرنگار ایران اکونومیست؛ غلامرضا کاتب عضو هیات رییسه مجلس امروز سه شنبه در صحن علنی مجلس گفت: از سال 84 تا 94 نرخ بیکاری از 20 درصد به 40 درصد افزایش یافته و این یعنی ظرف مدت 10 سال نرخ بیکاری 2 برابر شده و این امر نشان دهنده عدم تطابق برنامه‌های دولت برای رفع معضل بیکاری است.
وی با بیان اینکه تعداد بسیار زیادی از فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار هستند، اظهار کرد: در حالی که بر اساس بند 76 و 77 سیاستهای ابلاغی باید شاهد افزایش سهمیه آموزشهای مهارتی و تنظیم روابط متقابل صنعت و دانشگاه باشیم، دولت در این باره عزم جدی ندارد. آیا شایسته است ظرفیت بالای نیروی انسانی تحصیل کرده در کشور را به بزرگترین چالش کشور تبدیل کنیم؟
کاتب با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه تنها یک بند در مورد اشتغال آمده است، تصریح کرد: بر اساس این برنامه باید سالانه 950 هزار شغل تولید کنیم و این در حالیست که در سال 94 ظرفیت ایجاد اشتغال دولت تنها 700 هزار شغل بوده است.
از طرفی علی ربیعی وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی در آخرین اظهار نظر خود درباره جمعیت به کار گرفته در دولت یازدهم گفت: دولت یازدهم تاکنون 2 میلیون و 400 هزار شغل ایجاد کرده، اما گزارش رسمی مرکز آمار از ایجاد ۸۱۱ هزار شغل خالص در فاصله سال های ۹۲ تا ۹۴ خبر می دهد.
درباره نیروی کار و بکارگیری آن ابتدا باید گفت که اولین شاخص برای ورود به تحلیل آمار بازار كار، روند جمعیت 10 ساله و بیشتر است كه بر اساس برآوردها و نمونه‌گیری‌ها، این جمعیت از 54.2 میلیون نفر در سال 1382 به 63.9 میلیون نفر در سال 1391 افزایش یافته است.
به عبارت دیگر، رشد سالانه این شاخص تقریباً 1.8 درصد بوده كه با توجه به تغییرات تركیب سنی، كشور به تدریج سهم گروه‌های سنی سنین كمتر از 24-10 ساله در حال كاهش است که این امر موجب می شود به تدریج رشد جمعیت 10 ساله و بیشتر كمتر از رشد كل جمعیت كشور شود.
در عین حال باید گفت كه طی سال های 91-1382 در مجموع بیش از 10 میلیون (سالانه یك میلیون) نفر به جمعیت 10 ساله و بیشتر افزوده شده است.
این شاخص(جمعیت 10 ساله و بیشتر) نیز به دو قسمت جمعیت فعال و جمعیت غیرفعال تقسیم می‌شود كه به طور متوسط، سهم جمعیت غیرفعال كشور طی سالهای گذشته بیش از 60 درصد بوده است که جمعیت مردان به طور متوسط 37 درصد و جمعیت زنان به طور متوسط 85 درصد بوده كه از لحاظ آماری در محدوده آمار بازار كار عرضه و تقاضای نیروی كار قرار نمی گیرد، ولی به دلیل این كه به عنوان ظرفیت بالقوه برای ورود به بازار كار محسوب می‌شود، داشتن تصویر‌ی از بعد سن و جنس و نوع طبقه آنها در زیر گروه‌های جمعیت غیرفعال در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها حائز اهمیت است.
جمعیت فعال اقتصادی كشور طی دهه اخیر به طور متوسط 38.5 درصد كل جمعیت 10 ساله و بیشتر را به خود اختصاص داده است.
بر اساس نتایج طرح آمار گیری نیروی کار؛ جمعیت فعال كشور در 1384 در حدود 23.3 میلیون نفر بوده كه با رشد ناچیز سالانه 0.1 درصد به 24.1 میلیون نفر در سال 1391 رسیده است. یعنی این كه طی سالهای 91-1384 تنها به تعداد 833 هزار نفر(سالانه 120 هزار نفر) به جمعیت فعال كشور افزوده شده است.
در حالی طی این دوره جمعیت 10 ساله و بیشتر سالانه در حدود یك میلیون نفر اضافه شده است. ضمن این كه در سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال 1390 نیز همین وضعیت نتایج طرح آمارگیری را نشان می‌دهد، به طوری كه طی دوره 90-1385 سالانه 128 هزار نفر به جمعیت فعال كشور افزوده شده است.
در حالی كه این رقم در طی سال های قبل آن و بر اساس سرشماری‌های سالهای 1375 و 1385برای دوره 75-1365 و 85-1375 به ترتیب سالانه 349 و 710 هزار نفر است.
از جانب دیگر، با توجه به عواملی نظیر تغییر ساختار اجتماعی و فرهنگی خانوارها، تمایل بیشتر افراد برای تحصیلات عالی و گرایش افراد برای ورود به بازار كار به ویژه از ناحیه زنان، موجب خواهد شد كه در عمل روند جمعیت فعال كشور و تمایل افراد برای مشاركت بیشتر در فعالیت‌های اقتصادی تشدید یابد و یا در آینده نزدیک سرعت یابد.
با نگاهی به آمارهای نیروی کار در سال های اخیر می توان دریافت که چندان تفاوتی در نرخ بیکاری و نیروی به کار گرفته شده ایجاد نشده است.
طبق نتایج چکیده طرح آمارگیری نیروی کار در سال 91، تعداد جمعیت فعال اقتصادی در این سال حدود 24 میلیون و 105 هزار و 506 نفر است، همچنین تعداد جمعیت بیکار 2 میلیون و 944هزار و 158 نفر است.
همچنین آمارگیری نیروی کار در سال 92 نشان می‌دهد، تعداد جمعیت فعال اقتصادی حدود 23 میلیون و 834 هزار و 551 نفر و تعداد افراد بیکار در این بازه زمانی 2 میلیون و 488 هزار و 372 نفر است که میزان شاغل در این سال 21 میلیون و 346 هزار و 179 نفر است.
مقایسه آماری تعداد شاغلان سال 91 و 92 بیانگر این موضوع است که در سال 92 حدود 184 هزار و 831 نفر به جمعیت شاغل در کشور افزوده شده است.
آمار نیروی کار در سال 93 نیز نشان می‌دهد، تعداد جمعیت فعال در این سال 23 میلیون و 818 هزار و 469 نفر و تعداد بیکار 2 میلیون و 514 هزار و 166 نفر است و تعداد افراد شاغل در این سال 21 میلیون و 304 هزار و 303 نفر است.
مقایسه آماری تعداد شاغلان سال 92 و 93 بیانگر این است که در سال 93 حدود 41 هزار و 876 نفر از تعداد شاغلان در سال 93 کاهش یافته است. یعنی 41 هزار و 876 نفر از شاغلان موجود شغل خود را از دست داده و در صف بیکاران قرار گرفته‌اند.
چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در سال 94 نیز نشان می‌دهد 24 میلیون و 701 هزار و 177 نفر جمعیت فعال در این سال و تعداد بیکاران 2 میلیون و 729 هزار و ۹۲۰ نفر است که تعداد افراد شاغل در این سال 21 میلیون و 972 هزار و 85 نفر است.
همچنین مقایسه آمار تعداد شاغلان در سال 93 و 94 با توجه به اینکه تعداد شاغلان از 21 میلیون و 304 هزار و 303 نفر در سال 93 به 21 میلیون و 972 هزار و 85 نفر در سال 94 رسیده است یعنی 667 هزار و 782 نفر در سال 94 به تعداد شاغلان افزوده شده است.
بنابراین، طبق گزارش مرکز آمار ایران طی سالهای 92 تا 94 در مجموع 811 هزار اشتغالزایی خالص صورت گرفته که با ادعای ایجاد دو میلیون و 400 هزار شغل اختلاف فاحش 1.6 میلیون نفری دارد.
البته ممکن است که وزیر کار آمار اشتغالزایی فصل بهار 95 را هم به آمار قبلی اضافه کرده باشد که هر چند به لحاظ کارشناسی مقایسه آمار سالانه با فصلی ایراد دارد، ولی با فرض افزودن 750 هزار شغل ایجاد شده در بهار 95 به آمار سه سال گذشته، باز هم اختلاف 850 هزار نفری در آمار اعلامی دولت با گزارش مرکز آمار ایران وجود دارد.
