پرورش میگو صنعت ارزآور و اشتغالزا

به گزارش ایران اکونومیست؛ صنعت پرورش میگو که در استان بوشهر سابقه 20 ساله دارد و تاکنون حدود 60 هزار هکتار زمین مستعد برای پرورش میگو دراین استان شناسایی شده است اما به دلیل نبود و یا کمبود زیرساختها از جمله برق و آب کمتر از 10 درصد این زمینها زیر پرروش میگو قرار می گیرد.
نیمه دوم دهه 70 و اوایل دهه 80 شمسی دوران طلایی پرورش میگو در استان بوشهر بود اما در سال 83 بر اثر بیماری لکه سفید این صنعت و فعالان آن دچار خسارت و آسیب شدیدی شدند که رشد این صنعت را تحت تاثیر قرار داد، طوریکه پس از 12 سال آنچنانکه باید و شاید نتوانست رونق دوباره خود را بازیابد و سخت تر اینکه این بیماری در دوسال اخیر دوباره دربرخی سایت های پرورش میگوی این استان بروز داشته است.
اگرچه در سالهای 85 و 86 با حمایت دولت و همت فعالان پرورش میگو در استان بوشهر این صنعت دوباره رونق گرفت و تا سال 93 رشد صعودی داشت طوریکه میزان تولید آن از 14 هزارتن فراتر رفت اما در سالهای 94 و 95به علت شیوع دوباره بیماری لکه سفید میزان تولید آن کاهش یافت.
این درحالی است که مسئولان و فعالان پرورش میگو در استان بوشهر می گویند: با توجه به ظرفیت های اشتغال، درآمد زایی و ارزآوری این صنعت در صورت برداشته شدن موانع پیش رو و توسعه آن می تواند حرکتی در جهت شکوفایی اقتصاد ملی باشد.
آنان، نبود زیرساخت های لازم در برخی سایت های پرورش میگو، نبود تسهیلات و بازاریابی مناسب، تعرفه بالای صادرات میگو، سخت گیری در واردات مولد میگو، نیاز به تهیه دستورالعمل بهداشتی از سوی سازمان دامپزشکی و خالی بودن سبد غذایی خانوارها از میگوی پرورشی را از جمله مشکل و موانع این صنعت در استان بوشهر برشمردند.
یکی از پرورش دهندگان میگو در استان بوشهر گفت: با شرایط موجود و شیوع بیماری لکه سفید در سایت های پرورش میگوی کشور آینده این صنعت و بویژه استان بوشهر امیدوارکننده نیست.
محمد قدسی افزود: چنانچه دولت و بویژه سازمان دامپزشکی برای وارد کردن مولد اصلی پرورش میگو تلاش نکنند، این صنعت که می تواند باعث رشد اقتصادی کشور و توسعه اشتغال شود روز به روز ضعیف تر خواهد شد.
وی یادآور شد: بدهی بانکی بخش دیگر از مشکلات فعالان صنعت پرورش میگو است که با وجود پرداخت مرحله اول بسته حمایتی دولت اما این مشکل همچنان باقی است و امیدواریم مرحله دوم این بسته حمایتی نیز در اختیار فعالان این صنعت آسیب دیده قرار گیرد.
یکی دیگر از فعالان پرورش میگو در استان بوشهر گفت: در زمینه صادرات میگوی پرورشی با مشکل اساسی روبرو هستیم.
حسین زارعی با اشاره به شیوع بیماری لکه سفید در حوضچه های پرورش میگو در استان بوشهر افزود: به منظور به حداقل رساندن خسارت ناشی از این بیماری باید دستورالعمل بهداشتی تهیه و در سطح سایت های پرورش میگو اجرا شود.
وی اظهارکرد: مدیریت سایت های پرورش میگو به نحو مطلوب تنها با نظارت مستقیم و مستمر سازمان دامپزشکی محقق می شود.
زارعی با تاکید بر لزوم تامین لارو (بچه میگو) با کیفیت یادآور شد: اقدام به تهیه لاروهای جدید می تواند به کاهش آسیب ها به این حوزه کمک کند.
عضو اتحادیه پرورش میگوی استان بوشهر گفت: در وضعیت کنونی تلاش بیشتر برای تولید به منزله افزایش میزان ضرر و زیان ناشی از فعالیت در صنعت پرورش میگو است.
محمدرضا شهامت افزود: قیمت میگوی پروشی پایین است و انگیزه تولید را بسیار کاهش داده است.
دیگر عضو اتحادیه پرورش میگو در استان بوشهر بیان کرد: سازمان دامپزشکی با برخوردهای سخت گیرانه خود امکان ورود مولد میگو به داخل کشور را دشوار کرده است.
احسان تنگستانی گفت: نرخ واقعی سود تسهیلات پرداختی بانک ها در حوزه صنعت پرورش میگو بسیار بالاست و این میزان سود بالا کارکرد تسهیلات بانکی برای صنعت میگو پرورشی را بسیار کاهش داده است.
وی ادامه داد: اینکه هنوز برخی از سایت های پرورش میگوی کشور با مشکل اتصال به شبکه برق مواجه باشند، زیبنده نیست.
نائب رئیس دوم کمیسیون کشاورزی و صنایع اتاق بازرگانی ایران گفت: هزینه برق بالای شرکت های فرآوری میگوی پرورشی یکی از موانع رونق این حوزه است.
امیر شهریاری افزود: تعرفه صادرات میگو به کشور چین 18 درصد است، این در حالی است که محصول های دریایی چین با تعرفه 6 تا 7 درصدی وارد کشور می شود.
وی گفت: باتوجه به رابطه متقابل ایران و چین در زمینه صادرات و واردات، کشور چین نیز باید همکاری و مساعدت دو سویه ای در این زمینه داشته باشد.
شهریاری با بیان اینکه 80 درصد میگو پرورشی کشور از سوی تجار بوشهری صادر می شود، گفت: نگاه صادرکنندگان میگوی پرورشی به کشور چین به عنوان یک بازار دائمی است از این رو باید زمینه صادرات به این کشور فراهم شود.
وی با تاکید بر ضرورت تلاش برای کاهش قیمت تمام شده میگوی پرورشی گفت: سایت پرورش میگو رودحله استان بوشهر به عنوان نخستین سایت راه اندازی شده در کشور هنوز به برق متصل نشده و این مغایر با رویکرد حمایت صنعت پرورش میگو است.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن بوشهر گفت: استان بوشهر به عنوان قطب صنعت میگوی پرورشی کشور در دوسال اخیر دچار آسیب جدی شده است.
علی اکبر شریف پور بوشهری افزود: در این ارتباط تلاش زیادی برای به حداقل رساندن آسیب ناشی از ورود بیماری لکه سفید به مزارع پرورش میگو استان بوشهر صورت گرفت ولی با گستردگی حجم این بیماری این تلاش ها کارساز واقع نشد.
وی اضافه کرد: به منظور بازیابی ظرفیت اصلی تولید میگوی پرورشی استان بوشهر باید نهادهای مربوطه نهایت سعی خود را به کار گیرند.
مدیرعامل اتحادیه شرکتهای تعاونی پرورش دهندگان میگوی استان بوشهر نیز گفت: پرورش دهندگان میگو در این استان در انتظار دریافت غرامت بیماری لکه سفید میگوی سال گذشته خود هستند.
ابراهیم عباسی افزود: پارسال بر اثر شیوع بیماری لکه سفید 500 میلیارد ریال خسارت به صنعت پرورش میگوی استان بوشهر وارد شد.
وی اضافه کرد: شیوع بیماری لکه سفید در سایت های پرورش میگو باعث کاهش سه هزار و 500 تنی تولید این آبزی در استان بوشهر شد.
عباسی اظهار کرد: همچنین با کاهش میزان تولید میگوی پرورشی 25هزار شغل و 25هزار خانوار از نظر اقتصادی در استان بوشهر آسیب دیدند.
مدیرعامل اتحادیه شرکتهای تعاونی پرورش دهندگان میگوی استان بوشهر بیان کرد: از مهر سال گذشته تاکنون با مسئولان ذیربط در استان و کشور درباره پرداخت غرامت چندین بار مکاتبه شد ولی تاکنون اقدامی برای پرداخت خسارت انجام نشده است.
عباسی ادامه داد: 65درصد سایت های پرورش استان بوشهر بیمه بودند ولی با این وجود تاکنون به دلیل بدهی های صندوق توسعه بخش کشاورزی، خسارت این سایت ها تاکنون پرداخت نشده است.
وی یادآور شد: پرداخت نکردن بموقع خسارت به پرورش دهندگان میگو باعث دلسردی، ناامیدی و کاهش سطح زیر کشت میگو در سال جاری شده است.
عباسی اظهارکرد: امسال در 11 مرکز تکثیر 810میلیون قطعه پست لارو تولید و در 222 سایت به مساحت سه هزار و 800 هکتار ذخیره سازی صورت گرفته است.
وی گفت: درسال جاری نیز بیماری لکه سفید در شش استخر سایت بویرات استان بوشهر مشاهده شده است که این استخرها بطور کلی پاکسازی و میگوهای آلوده معدوم شدند.
عباسی یادآورشد: هم اکنون همه سایت های پرورش میگوی استان بوشهر در زمینه بیماری لکه سفید آزمایش شده و نتیجه آزمایش آنها منفی بوده است.
عباسی درباره دیگر مشکلات پرورش دهندگان میگو در استان بوشهر گفت: سایت های پرورش میگو در زمان حاضر با کمبود تولید غذای میگو و مواد ضد عفونی و معدوم سازی روبرو هستند که برای تامین آنها باید از خارج از استان اقدام شود.
وی درمورد غذای میگو با اشاره به اینکه کارخانه های تولید غذای میگو بیش از ظرفیت خود قرارداد می بندند بیان کرد: از سال 86 تاکنون با کمبود کمی و کیفی غذای میگو روبرو هستیم به همین دلیل کمبود غذای میگو از سوی استانهای هرمزگان، اصفهان، فارس و چهارمحال و بختیاری تامین می شود.
مدیرعامل اتحادیه شرکتهای تعاونی پرورش دهندگان میگوی استان بوشهر افزود: با توجه به شرایط خاص استان بوشهر رئیس سازمان دامپزشکی کشور در سفر اخیر خود به استان بوشهر دستور10 تن کلر از تهران برای این استان را صادر کرد که بارگیری و در سایت بویرات انبار شده است.
عباسی اظهارکرد: اگر بموقع به زیرساختهای صنعت پرورش میگو در استان بوشهر توجه و نیازهای این صنعت تامین شود، صنعت پرورش میگو در این استان می تواند بعنوان یکی ازمحورهای توسعه پایدار استان قلمداد شود.
وی یادآور شد: در زمان حاضر 12مرکز تکثیر، 267 سایت پرورشی، سه کارخانه تولید غذای میگو، 32کارخانه فرآوری و عمل آوری آبزیان و 17 کارخانه تولید یخ در استان بوشهر وجود دارد که باید از این امکانات برای توسعه صنعت پرورش میگو که نقشی مهم در ایجاد اشتغال دارد، استفاده کرد.
عباسی با تقدیر از اداره کل دامپزشکی استان بوشهر گفت: اگر شجاعت و شهامت این اداره کل نبود به دلیل بیماری لکه سفید در سال گذشته، امسال خبری از پرورش دهندگان در عرصه پرورش نبود.
وی بیان کرد: امسال در مرحله اول سه هزار جفت میگوی مولد از کشور اکوادور وارد استان بوشهر شد که پس از تست دامپزشکی این مولد بیمار تشخیص داده و معدوم شدند و درمرحله دوم پنج هزار و 130 جفت میگوی مولد از هاوایی وارد کشور و از سه هزار و 500 جفت از مولدان داخلی نیز استفاده شد.
عباسی یادآروشد: با وجود ارزآوری و اشتغالزایی صنعت میگو، بسیاری از سایت های فعال پرورش میگو در استان بوشهر (به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده میگو در کشور) از زیرساخت های اولیه همچون آب و برق بی بهره هستند و به همین دلیل، صنعت میگو در این استان نتوانسته است به رشد و پویایی برسد.
عباسی گفت: در استان بوشهر 60 هزار هکتار اراضی ساحلی و غیرقابل کشاورزی برای پرورش آبزیان شناسایی شده که در صورت فراهم کردن زیرساخت لازم برای این صنعت، امکان تولید 214 هزار تن میگو در استان فراهم می شود.
معاون تکثیر و پرورش آبزیان استان بوشهر گفت: این استان با وجود دست و پنجه نرم کردن با بیماری لکه سفید در دو سال اخیر ولی باز هم در زمینه تولید میگوی پرورشی در کشور پیشتاز است.
علی قوام پور افزود: با وجود استعدادها و قابلیت های موجود در استان بوشهر در زمینه پرورش میگو، این استان همواره در سالهای اخیر تولید50 تا 70 درصد میگوی پرورشی کشور را به خود اختصاص داده است.
وی اضافه کرد: سال 93، با تولید 14هزار و 500 تن 66 درصد، سال 94 با وجود بیماری لکه سفید و کاهش سطح زیر کشت با تولید هشت هزار و 500 تن 50 درصد و امسال نیز با وجود اینکه هنوز برداشت آغاز نشده ولی بازهم با پیش بینی تولید 10 تا 11 هزار تن تولید 55 تا 70درصد کشور را استان بوشهر به خود اختصاص می دهد.
قوام پور با اشاره به شیوع لکه سفید در استخرهای پرورش میگو در سال گذشته گفت: این امر باعث شد که امسال پرورش دهندگان سطح کمتری را به زیر کشت ببرند تا در صورت شیوع بیماری ضرر کمتری متوجه آنان شود.
وی یادآور شد: امسال سه هزار و 860 هکتار از سایتهای پرورش به زیر کشت رفته است که نسبت به سال 94 تغییر نداشته ولی نسبت به سال 93 که چهار هزار و 42 هکتار بود کاهش نشان می دهد.
قوام پور اظهار کرد: مشکل نقدینگی پرورش دهندگان به دلیل پرداخت نشدن غرامت سال گذشته ناشی از بیماری لکه سفید باعث شد نتوانند وارد فعالیت شوند و آنهایی که وارد شدند نیز با احتیاط کار را شروع کردند.
وی گفت: در این ارتباط امسال پرورش دهندگان سه هزار و 59 استخر با 813میلیون لارو ذخیره سازی شده کار پرورش میگو را در استان از سرگرفتند.
قوام پور افزود: استان بوشهر هر سال بخش زیادی از لارو استانهای دیگر را تامین می کند و امسال نیز 23میلیون و 250 هزار قطعه پست لارو تولیدی در استان به استانهای خوزستان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان ارسال شده است.
قوام پور گفت: با توجه به شیوع بیماری لکه سفید در سایتهای پرورش میگوی استان بوشهر دامپزشکی از ارسال پست لارو به استانهایی که درگیر بیماری نبودند، ممانعت کرد.
وی با بیان اینکه این شرایط افت کار کارگاههای تکثیر در استان بوشهر را به دنبال داشت افزود: در سالجاری از 840میلیون قطعه لارو تولیدی در استان 813میلیون قطعه در استان و مابقی به استانهایی که خودشان نیز بیماری لکه سفید را تجربه کرده بودند ارسال شد.
قوام پور در باره علت شیوع بیماری لکه سفید میگو گفت: آلوده بودن آب ورودی به دلیل همسایگی با خوزستان و سیستان و بلوچستان، غذای نامناسب لارو یا میگو و استخرهای آلوده در کنارمیگوهای عاری از بیماری می تواند میگو را دچار بیماری کند.
وی با تاکید براینکه در این شرایط پرورش دهندگان باید کار در کنار بیماری را جدی بگیرند افزود: در سال 84 بعد از شیوع بیماری لکه سفید و ورود گونه جدید ومقاوم وانومی به استان ایمنی زیستی مزارع جدی گرفته نشد و در سال های 89 تا 90 نیز استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان درگیر این بیماری شدند که عوارضی برای مزارع استان بوشهر نیز به دنبال داشت.
قوام پوربا تاکید براینکه عامل بیماری زا باید محیط و میگو جدا شود، اظهار کرد: خودپالایی کم در خلیج فارس، گردش جهت آب، استفاده ازبرخی غداهای آلوده وارداتی از خارج از کشور، آلودگی در بستر استخر (آلودگی پنهان) نشان می دهد در کنار میگوی عاری از بیماری باید محیطی عاری از بیماری نیز داشته باشیم.
قوام پور گفت: در زمان حاضر 90 درصد استخرهای ساخته شده پرورش میگو در استان ذخیره سازی کرده اند و تنها 10 درصد به دلیل بدهی انباشته ونبود نقدینگی وارد فعالیت نشده اند همچنین برخی از زمینهای موجود در سایتها به دلیل تعارض قانونی با فعالیت سایر نهادها هنوز احداث نشده اند.
وی اظهار کرد: 16 هزار هکتار زمین نیز در استان بوشهر برای صنعت پرورش میگو استعدادیابی شده که با مراحل قانونی آنها برای انجام کار پرورش آماده سازی می شوند.
قوام پور گفت: دو سایت پرورش میگوی حله و موند استان بوشهر بیشترین مشکل در زمینه برق را دارند که قرار است با مشارکت سازمان جهاد کشاورزی از طریق بودجه برقدار کردن چاههای کشاورزی برقدار شوند.
قوام پور بیان کرد: همچنین برخی سایتهای پرورش میگو در استان با مشکل آب آشامیدنی روبه رو هستند و شرکت سهامی آب منطقه ای نتواسته تاکنون به این سایتها آبرسانی کند.
وی مشکل مکانیزاسیون مزارع را از جمله دیگر مشکلات سایتهای پرورش میگو عنوان کرد و گفت: توسعه مکانیزاسیون در سایتهای پرورش میگو باعث بهره وری بیشتر و منجر به تولید 60 درصد بیش از تولید کنونی می شود.
قوام پور افزود: در دو سال گذشته طرح ایجاد شهرکهای آبزی پروری و صنایع شیلاتی کلید خورده و در هفته دولت نیز عملیات اجرایی شهرک آبزی پروری شیف آغاز وطراحی شهرک صنایع شیلاتی دلوار انجام می شود.
مدیرکل شیلات استان بوشهر گفت: تا چند سال پیش بیشتر غذاهای بچه میگوهای پرورشی استان بوشهر یا وارداتی بودند یا جوابگوی نیاز استان نبودند.
عباسعلی زنده بودی افزود: اکنون سه کارخانه تولید خوراک میگو با ظرفیت 21 هزار تن در شهرهای خورموج ، بندر ریگ وبوشهر فعال است که جوابگوی نیازهای پرورش دهندگان است.
کارشناس تغذیه آبزیان با اشاره به نقش مهم تغذیه در رشد میگو بیان کرد: اگر غذای میگو با کیفیت باشد در رشد مطلوب تاثیر گذار است و در غیر این صورت سبب مرگ ومیر میگوها می شود.
عرفان شاهکار افزود: در زمان پرورش میگو 50 تا 60 درصد هزینه ها مربوط به تغذیه است و هر کیلو گرم میگو یکهزار و 500 گرم خوراک استفاده می کنند.