فروشگاه‌های زنجیره‌ای جدید می‌توانند رقیب جدی فروشگاه‌های بزرگ باشند؟

مدیرعامل شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه در ابتدا در پاسخ به اینکه آیافروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌توانند رقیب جدی برای فروشگاه‌های بزرگی مانند«رفاه» باشند؟ با بیان اینکه در بازار رقابت قطعا همه رقیب یکدیگر هستند،گفت: اما با توجه به اینکه سهم عمده خرده فروشی کشور متعلق با فروشگاههای سنتی و غیرزنجیره ای است، فضا برای فعالیت و ورود فروشگاه های زنجیرهای که می توانند از مزیت زنجیره ای بودن منتفع شوند، بسیار است. لذا موضوع اصلی، تغییر پارادایم فروشگاه های کوچک و منفرد و سنتی به فروشگاههایی به عنوان بخشی از یک شبکه فروش یکپارچه خواهد بود. این تغییرپارادایم هم به نفع فروشگاه های سنتی است که با پیوستن به زنجیره ای ازفروشگاه های مدرن هزینه های خود و مصرف کنندگان را کاهش دهند و هم به نفع تولید ملی و شبکه توزیع مدرن است.
در حال حاضر ما سه نوع فروشگاه داریم. نوع اول هایپر است که بالای 2 هزار و 500 مترمربع سطح فروش دارد. نوع دوم فروشگاه‌هایی که بین هزار و دو هزار متر و نامش هم اکسترا است. فروشگاه دیگری هم زیر هزار متر داریم که رفاه اکسپرس نام‌گذاری شده است و این نوع فروشگاه‌ها در محل‌های پر رفت و آمد تاسیس می‌شود.
گل‌زاده کرمانی در پاسخ به این سوال که مشخصات فروشگاه های رفاه در تقسیم بندی فروشگاه های زنجیره ای چیست، گفت: در حال حاضر ما در رفاه بر اساس سطح فروش، سه مدل یا تیپ فروشگاهی در سراسر کشور داریم؛ نوع اول رفاه هایپر است که متراژی بالاتر از 2500 متر دارد، نوع دوم، رفاه اکسترا که بین 1000 تا 2500 مترمربع و نوع سوم، رفاه اکسپرس است که بین 500 تا 1000 مترمربع وسعت سطح فروش آنهاست.
وی در ادامه از دو استراتژی جدی شرکت در توسعه فروشگاهی گفت: «فروشگاه رفاه دو استراتژی توسعه جدید را دنبال می‌کند که یکی از آن به نام کش‌اند‌کری است که در خارج از شهر واقع خواهد شد و عمدتا به فروشگاه‌های کوچک، سازمان ها و شرکت ها و یا خانواده‌های پرجمعیت خدمات و کالا ارائه می کند تا مردم به شکل عمده و با قیمت‌های کم بتوانند خرید کنند. بخش عمده‌ای از  فروشگاه‌های سنتی کوچک هم که در ایران به اسم بقالی شناخته شده است، می‌توانند از این توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای به صورت بهینه تر کالا تامین کنند. استراتژی جدید دیگر رفاه، توسعه شبکه نمایندگی است به گونه ای که فروشگاه های کوچک با متراژ کمتر از 500 مترمربع، بتوانند از شبکه تامین، استانداردها، آموزش و الگوهای شرکت رفاه برای ارتقاء کیفیت خدمات و همچنین کاهش هزینه ها بهره مند شوند.
گل‌زاده‌گرمانی عنوان کرد: «در حال حاضر رفاه، به طور متوسط سبد مصرفی خانوار را بین 10 تا 20 درصد ارزان تر از شبکه فروش سنتی عرضه می کند. همچنین با همکاری تولیدکنندگان و بهره گیری از برنامه ریزی های بلندمدت، هر ماه هزاران کالا را با تخفیف بین 20 تا 50 درصد به مردم ارائه می کند. نکته قابل توجه و ارزشمند این است که این ارزانی به دلیل کاهش کیفیت محصولات یا خدمات نیست. متاسفانه در سال های گذشته، جنگ قیمتی شکل گرفته که باعث بروز برخی ارزان فروشی های بی کیفیت شده است که مخاطرات آن برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بسیار خواهد بود.
وی در پاسخ به این سوال که تفاوت بین تخفیف ها در فروشگاه های زنجیره اینظیر رفاه با دیگر فروشگاه های سنتی در چیست؟ گفت: فروشگاه های زنجیره ای به دلیل شفافیت بیشتر در فرآیند تامین و توزیع و فروش کالا، از نظارت دقیق تر و جدی تری از طرف سازمان های نظارتی نظیر وزارت بهداشت، سازمان استاندارد و ... برخوردارند و مردم می توانند با اطمینان بیشتری از تضمین کیفیت کالاها، خرید کنند. این کنترل کیفیت از طریق ساز و کار داخلی شرکت های فروشگاه های زنجیره ای نیز تقویت و اجرا می شود.
فروشگاه های زنجیره ای به دلیل برخورداری از یک نظام متمرکز و تجمیع خدمات مرکزی، امکان وتوجیه لازم برای ارائه تخفیف ها با رعایت کیفیت را دارند. و نشان تجاری و اعتبار خود را به طور جدی مراقبت می کنند. به هر میزان که تعداد و وسعت فروشگاه های یک شرکت افزایش یابد، توانمندی بیشتری در ارائه کالا و خدمات با کیفیت بیشتر و قیمت کمتر را خواهند داشت.
وی ادامه داد که: تجمیع خرید و حجم بالای فروش در کنار تعدد فروشگاه‌ها سبب می‌شود صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای از قدرت مذاکره بیشتری با تامین کنندگان و واردکنندگان کالا برخوردار باشند و با انعقاد قراردادهای بلندمدت با تولیدکننده این امکان را بیابند که کالای خود را ارزان‌تر به‌دست مشتری برسانند. از سوی دیگر، تعدد و وسعت فروشگاه ها باعث می‌شود قدرت مانور بیشتری برای عرضه کالا به مشتری و حذف واسطه‌هایی که در مسیر توزیع قرار می‌گیرند، داشته باشند. کاهش حاشیه سود کالاها، ابزار دیگری است که فروشگاه های بزرگ زنجیره ای از آن برای جلب رضایت مشتریان استفاده می کنند.
در پاسخ به این سوال که علاوه بر قیمت پایین تر و تضمین برای کنترل کیفیت کالا ها که با کاهش قیمت از کیفیت کالاها کاسته نشود، چه مزیت دیگری باعث تمایل مردم به خرید از فروشگاه های زنجیره ای رفاه می شود، مدیرعامل شرکت فروشگاه های زنجیره ای رفاه افزود: تنوع کالا یکی از جذابیت های فروشگاه های زنجیره ای رفاه است. به گونه ای که مردم می توانند عمده مایحتاج خود را از فروشگاه های زنجیره ای بزرگ و در یک محل خرید کنند. گل زاده ادامه دادر که این موضوع نیز در ارزان‌فروشی فروشگاه‌های زنجیره‌ای بی‌تاثیر نیست چرا که مشتریان خریدهای اصلی خود را از این فروشگاه ها انجام دهند و باعث افزایش گردش کالا در فروشگاه می شود. فروشگاه های زنجیره ای به جای تمرکز بر روی افزایش سود حاصل از فروش کالا سعی می کنند از افزایش فروش تعداد بیشتری از همان کالا با سود کمتر منتفع شوند. در کنار گردش بالای کالا، تنوع کالا سبب می شود که سبد بزرگتری از خرید در فروشگاه های زنجیره ای انجام شود.
مدیرعامل شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه در ادامه گفت‌وگوی خود به مدرن شدن شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای کشور و همچنین صنعت خرده‌فروشی در ایران اشاره کرد و گفت: صنعت خرده فروشی ایران که حجمی بالغ بر 70 میلیارد دلار دارد، هنوز بخش عمده ای از صنعت خرده فروشی ایران با ساز و کار سنتی اداره می شود. آمار جهانی نشان می دهد که کمتر از 18 درصد از خرده فروشی ایران با ساز و کار مدرن انجام می شود. سنتی بودن خرده فروشی در ایران موجب تحمیل هزینه هایی به مشتریان و مصرف کنندگان می شود و موجب عدم بهره وری و در نتیجه افزایش هزینه های مرتبط گردد. البته این موضوع نشان می دهد که هنوز ظرفیت بزرگی برای توسعه خرده فروشی مدرن در ایران وجود دارد.
عضو هیئت مدیره اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای کشور در خصوص مدرن شدن زیرساخت های خرده فروشی ایران ادامه داد که «يكي از زیرساخت های توسعه اقتصادی هر کشور و توسعه زیرساخت های شهری، توسعه فروشگاههاي زنجيره اي است. در ایران، بازار بکر و گسترده ای برای توسعه فروشگاه های زنجیره ای وجود دارد تا از مزیت های این نوع فروشگاه ها، نظام توزیع و فروش کشور ارتقاء یابد تا به از این طریق هم شرکت ها و فعالین صنعت منتفع شوند و هم تولیدکنندگان و هم مشتریان و خریداران.»
عضو هیئت مدیره شرکت فروشگاه های زنجیره ای رفاه در خصوص چالش های پیش روی توسعه صنعت این گونه گفته: در سال های گذشته، توسعه فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای، شتاب گرفته است اما برخی از بازیگران جدید این صنعت با تصوری ساده انگارانه و نادرست از این صنعت، متحمل زیان گردند و مشکلاتی هم برای مردم ایجاد کنند. این چالش هم به دلیل ضعف استانداردها و دانش مدیریتی در این صنعت است و هم به دلیل تنوع عوامل موثر در موفقیت یک فروشگاه بزرگ و یا زنجیره ای. مدیریت مجموعه ای زنجیره ای همواره با چالش ها و ریسک هایی همراه است از جمله جزییات پیچیده  زیاد در سازوکار فروشگاه داری و حاشیه سود بسیار پایین این فروشگاه ها به دلیل رقابت شدید قیمتی در بازار.
عضو هیئت مدیره اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای کشور، متذکر شد که ورود شرکت ها و سرمایه گذاران به این صنعت رو به رشد مبارک است ولی باید با برنامه دقیق و دانش کافی صورت گیرد.
فرشید گل زاده در پاسخ به این سوال که آیا رفاه نیز به سمت مدرن شدن حرکت کرده است، این گونه توضیح داد: رفاه از یک سال پیش برنامه استراتژیک تحول راهبردی خود را آغاز کرده و پروژه های متعددی در حوزه های مختلف آغاز شده است. اصلاح نظام تامین کالا، رویکرد حرفه ای به چیدمان و ارائه تخفیف های اثرگذار، توسعه فروشگاه های نسل جدید، ارتقاء زیرساخت فناوری اطلاعات و به طور مشخص استقرار سیستم های یکپارچه مدیریتی، پروژه بازطراحی نشان تجاری و برندینگ شرکت، ارتقاء نظام آموزشی و تاکید بر ارتقاء سیستم های مدیریت منابع انسانی، استقرار سامانه باشگاه مشتریان و ... از اقداماتی است که در سال گذشته آغاز شده و برخی از نتایج آن باعث اعتماد مجدد ذینفعان رفاه به آن شده است و انشاءالله تا پایان سال 96، نام رفاه به عنوان یکی از شرکت های پیشرو و انتخاب اول مردم ایران دوباره مطرح خواهد شد.
عضو هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت های فروشگاه های زنجیره ای رفاه، رویکرد مدرن شدن را در راستای تحقق شعار سال 1395 به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، عنوان کرد و گفت: جایگاه صنعت خرده فروشی و به خصوص فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای در تحقق رویکرد اقتصاد مقاومتی بسیار کلیدی است. برای رونق تولید ملی هیچ راهی وجود ندارد جز این‌که شبکه توزیع و فروش در کشور اصلاح و مدرن شود. در سال های گذشته بسیاری از تولیدکنندگان خوب کشور به دلیل ضعف نظام توزیع، بسته‌بندی، بازاریابی و فروش نتوانسته اند  با رقبای خارجی خود رقابت کنند وکالاهای خوب خود را به بازار عرضه کنند. لذا توسعه فروشگاه های زنجیره ای با بهره مندی از دانش بین المللی که به صورت بهینه کار کند، زیرساخت های ارتقای تولید ملی و رونق تولید در ایران است و یکی از مصادیق اقدام و عمل اقتصاد مقاومتی است.