به گزارش خبرنگار ایران اکونومیست؛ ایران از جمله کشورهایی است که به جهت درگیر بودن با مسائلی همچون تحریم های اقتصادی، جنگ و موقعیت خاص مرزی در طول سال های بعد از انقلاب همچنان در کنترل قاچاق ناتوان بوده است که این مسئله می تواند ناشی از مدیریت های ضعیف، پیچیدگی های قاچاق، وجود منافع بسیار برای برخی و مافیای مسلط بر این حوزه باشد.
رهبر معظم انقلاب در سال های اخیر بارها به موضوع قاچاق و تاثیر منفی آن بر روی تولید داخلی و استقلال اقتصادی کشور پرداخته اند.
ایشان اخیرا در دیدار با نمایندگان مجلس دهم بار دیگر به این موضوع اشاره کردند و فرمودند: «مسئله‌ی قاچاق خیلی جدّی است؛ یعنی واقعاً قاچاق، خنجری است که به پشت نظام وارد می شود. یک عدّه‌ای برای خاطر منافع شخصی خودشان، منافع کشور را با قاچاق لگدمال می کنند؛ باید با این مبارزه کرد، باید با این مقابله کرد. البتّه بدیهی است که این مقابله آسان نیست؛ برای خاطر اینکه آن کسانی که درآمدهای میلیاردی از قاچاق دارند، به این آسانی‌ها دست بر نمی دارند. باید برخورد کرد».
پیشتر نیز رهبر معظم انقلاب در باره مرزنشینان کشورمان عنوان کرده بودند که منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کول برهای ضعیفی که در برخی مناطق اجناس کوچک را وارد می‌کنند، نیست، بلکه منظور قاچاقچیان بزرگی است که با ده‌ها و صد‌ها کانتینر، اجناس قاچاق، وارد کشور می‌کنند.
آمارهای مختلفی در باره قاچاق کالا در سال های اخیر مطرح شده است از 16 میلیارد دلار شروع شده تا 25 میلیارد دلار و در مواردی اعدادی بزرگتر که به نظر می رسد، غیر واقعی است، آمارهایی که پیشتر نیز رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز آنها را نادرست دانسته است.
بر اساس آمارهای موجود؛ در چند سال اخیر بیشترین میزان قاچاق مربوط به سال 92 با 25 میلیارد دلار بوده است.
مسائلی چون ضعف ساختار و سیاست‌های تولیدی، بالا بودن تعرفه ها و وجود موانع غیر تعرفه‌ای، محدودیت ها، سهمیه بندی، ممنوعیت های دولتی، مقررات زائد و دست و پاگیر، انحصار در واردات کالا، اختلاف قیمت ها، چون مالیات سنگین به كالاها، سیستم غیرقابل پیش بینی و دست و پاگیر مجوزهای تجاری، كیفیت پائین خدمات عمومی، مقررات استخدامی سختگیرانه، فساد اقتصادی وسیع، فرآیندهای گمركی پیچیده، جرایم سازمان یافته و ساختار قاچاق از عمده ترین عوامل قاچاق محسوب می شوند.
همچنین نظام پرداخت یارانه، فقدان امکانات معیشتی مناسب در مناطق مرزی، مرزهای گسترده جغرافیایی، ممنوعیت های شرعی و قانونی و بیکاری از مسائل عمده ای است که موجب بروز پدیده قاچاق در ایران شده است.
از جمله تبعات قاچاق می توان به کاهش درآمدهای دولت، اخلال در رقابت آزاد فعالان اقتصادی و تضعیف تولید داخل، از بین بردن فرصت های شغلی و افزایش نرخ بیکاری، افزایش فاصله طبقاتی، تهدید جدی برای سلامتی مردم، تهدید برای اخلاق و فرهنگ جامعه ، اخلال در امنیت کشور اشاره کرد.
اهتمام جدی بر پیاده سازی اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل در سالی که به این نام اختصاص یافته یکی از مهمترین راهکارهای مبارزه با قاچاق کالا است.
برای مبارزه با قاچاق کالا راه های بسیاری وجود دارد که از آن جمله می توان از تقویت فرهنگ عمومی، تشویق مردم به خرید کالاهای تولید داخل و فرهنگ سازی در این باره، تاکید بر تولید کیفی نام برد.
