عبدالعلی چنگیز پیشکسوت فوتبال ایران و استقلال سالیان سال است که در امارات حضور دارد و آکادمی‌های فوتبال این کشور کار می‌کند.
او چند سال است که با باشگاه العین همکاری می‌کند و مدتی است که به ایران برگشته و به همین بهانه و پیش از بازگشت او به امارات با او گفتگویی را انجام دادیم.
متن این گفتگو به شرح زیر است:
ـ اول از اینجا شروع کنیم که تفاوت میان آکادمی‌های امارات و ایران را چطور می‌بینید؟
امارات چندین سال است که آکادمی‌هایش را به صورت ساختارمند و الگوبرداری شده شکل داده است. آنها مربیان خود را در سطح آکادمی از خارج از کشور معمولا جذب می‌کنند که اکثر مواقع این افراد مصری هستند. مربی‌های دروازه‌بان‌ها هم عموما سودانی هستند و از آن طرف همه مدیر فنی‌ها از اروپا می‌آیند. این کار برای این است که تا مدیریت بهتری در تیم‌ها شکل بگیرد. خود من هم الان شش، هفت سال است که با باشگاه العین امارات همکاری می‌کنم و در بخش آکادمی فعال هستم.
ـ دقیقا کارتان در آنجا چیست؟
ما روی رده‌های سنی 13 تا 20 سال کار می‌کنیم و استعدادها را پیدا می‌کنیم. مثلا همین عمرعبدالرحمان به همراه برادرانش در تست‌ها شرکت کرد و او را به همراه همکارانم کشف کردیم. امارات وارد یک سیستمی شده که بازیکنان جوان را بعد از کشف استعداد و پرورش به کمپ‌های اروپایی می‌فرستند. ما باید مثل امارات و سایر کشورها ساختار فوتبال پایه‌مان را عوض کنیم. این ساختار غلط در فوتبال ایران در همه جای کشور وجود دارد. من هزینه زیادی کردم تا فرزندانم به لحاظ علمی به موقعیت خوبی برسند و رسیدند اما هر دو الان کاسبی می‌کنند و شاید بهتر بود از همان اول آنها را به همان جا می‌فرستادم. ما در فوتبال ایران تحلیل واقعی نداریم و حتی نمی‌دانیم که چقدر در این فوتبال خرج می‌شود تا بتوانیم روی آن برنامه ریزی کنیم. فوتبال ایران چندین سال است که جذابیتش را از دست داده است.
ـ یعنی شما پیشرفت فوتبال ایران را مدیون الگوبرداری می‌دانید؟
اگر این برنامه‌ها را اجرایی نکنیم متضرر می‌شویم. متد فوتبال دنیا همین است. بایرن‌مونیخ از بارسلونا الگوبرداری کرد و توانست دو کیلومتر میزان دویدنش را افزایش دهد و در بازی رودررو این تیم را شکست دهد. چرا در کل ایران کشف استعداد وجود ندارد؟ چندی پیش در اصفهان بودم که یک فرد روستایی آمد و گفت که در روستایشان استعدادهای زیادی وجود دارد. خلاصه ما را به آنجا برد و دیدم که راست می‌گوید. سوال واقعا اینجاست چرا این افراد را کسی نمی‌بیند؟ این در حالی است که فوتبال ایران می‌تواند در آینده استعدادهای بیشتری را معرفی کند و به موفقیت برسد. ما باید همان کاری را کنیم که فرانسه انجام داد و سیستم کشف استعداد آنها خیلی خوب است. 30 سال بعد از آغاز سیستم کشف استعداد در فرانسه آنها قهرمان جام جهانی شدند. نمی‌گویم که ما هم باید قهرمان جام جهانی شویم ولی داشتن برنامه که بد نیست. متاسفانه مشکلات ما در فوتبال پایه خیلی زیاد است و اقداماتی که انجام می‌شود تنها مثل یک مسکن عمل می‌کند.
ـ استقلال با علیرضا منصوریان را چطور می‌بینید؟
منصوریان همه مراحل فوتبالش را ایده‌آل بالا آمده و در دوران بازیگری فراتر از ایران رفت. الان هم در مربیگری فرد موفق و عاشق شغلش است. ارتباط منصوریان با خبرنگاران و مردم حرفه‌ای است و اگر مورد حمایت قرار گیرد به موفقیت می‌رسد. چهره منصوریان جذاب است و به لحاظ فنی هم فرد باسوادی است. فکر می‌کنم که توانایی موفقیت او در استقلال بالاست چرا که از انرژی زیادی برخوردار است.
ـ بازی‌های فصل گذشته استقلال با هدایت پرویز مظلومی را چطور دیدید؟
تیم مظلومی هم خیلی خوب بود و پخته عمل می‌کرد ولی ما الان نیاز داریم تا افراد جدیدی را وارد سیستم کنیم. باید تلاش کنیم خون تازه‌ای را در استقلال و پرسپولیس وارد کنیم. مظلومی در استقلال تلاش خود را کرد اما در اواخر کار شانس نیاورد. تیم پارسال استقلال تیم جوانی بود ولی در نتیجه‌گیری خیلی موفق عمل نکرد هر چند که در کلیت تیم بدی نبود.
ـ دوست ندارید به ایران برگردید و کار را در ایران ادامه دهید؟
چرا دلم نخواهد، مگر می‌شود که دوست نداشته باشیم که در ایران کار کنم. من تجربیات زیادی را در خارج از ایران کسب کردم ولی باید زمینه کار باشد تا بتوانیم در ایران حاضر شویم و فعالیت کنیم. متاسفانه این زمینه را در ایران نمی‌بینم.
ـ یعنی اگر الان به شما بگویند آکادمی استقلال را در دست بگیرید این سمت را قبول نمی‌کنید؟
مطمئن باشید که قبول نمی‌کنم. یک بار این اشتباه را کردم و مدتی با آکادمی استقلال کار کردم و به شدت هم پشیمان شدم. من نمی‌توانم برای چرخاندن آکادمی دست به سوی مردم دراز کنم. نمی‌شود برای کار و پرورش استعداد از مردم پول گرفت. در استقلال یکی، دو ماه صبر کردم ولی دیدم اصلا نمی‌توان کار کرد. واقعا تجربه بدی بود، صددرصد تجربه منفی بود. من هیچ وقت فکرش را نمی‌کردم که در آکادمی استقلال باید از این و آن پول بگیریم تا چرخ آکادمی بچرخد. همه اینها در حالی بود که بازیکنان نوجوان و جوان با روحیه‌های شکننده در آنجا حاضر بودند و این مساله به روحیه آنها آسیب می‌زد.
ـ با توجه به اینکه سال‌هاست در کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس کار می‌کنید فکر می‌کنید آیا تیم‌های قطر، امارات و ... می‌توانند به زودی از رقیبان اصلی تیم ملی ایران باشند؟
آیه‌ای است در قرآن که برای انسان چیزی نمی‌ماند به جز تلاشش. آیا فوتبال اروپا بدون ساختار و کار اینقدر زیبا بازی می‌کند. به هر حال تیم‌های عربی چند سال است کار جدی را شروع کردند و ما می‌دانیم که خوب کار نمی‌کنیم. شما همین برنامه 90 را ببینید، همه این برنامه درگیری‌هایی است که هیچگاه حل نمی‌شود. همه می‌دانیم که کشورهای عربی خوب کار می‌کنند و اینجا معمولا خوب کار نمی‌کنند. طبیعی است که یک روز ببینیم که آنها در سطح ما هستند و تلاش می‌کنند تا سطح خود را از ما بالاتر ببرند.
ـ عملکرد کی‌روش در تیم ملی ایران را چطور دیده‌اید؟
کی‌روش تا جایی که توانسته تلاش خود را کرده است. او به جای داشتن یک مسئولیت چند مسئولیت را بر عهده گرفته است. نیمی از انرژی او صرف حواشی می‌شود. متاسفانه سیستم فوتبال ایران نظم ندارد. در کل با توجه به این ناهماهنگی‌ها و بی‌نظمی‌ها کی‌روش نمره قبولی را در فوتبال ایران تا الان گرفته است. البته بهتر است درباره سطح فنی او کسانی صحبت کنند که با او کار کرده‌اند. ظاهرا آنهایی که با کی‌روش کار کرده‌اند از سطح فنی او و دانشش رضایت دارند. به هر حال کی‌روش یک مربی جهانی است و تفکرات جهانی دارد. او با اضافه کردن بازیکنان ایرانی شاغل در اروپا به تیم ملی فوتبال ایران، خون تازه‌ای را وارد کرد. قبل از او نسبت به این مساله یک مقاومتی وجود داشت و می‌گفتند بازی دادن به ایرانی‌های ساکن در اروپا وطن فروشی است.
ـ به عنوان سوال پایانی سال گذشته یکی از صمیمی‌ترین دوستان شما در دوران بازیگری یعنی رضا احدی دار فانی را وداع گفت؛ اتفاقی که برای او افتاد و بی‌مهری صورت گرفته به او را چطور ارزیابی می‌کنید و اینکه مسئولان فوتبال نسبت به پیشکسوتان چه مسئولیتی دارند؟
چند ماه قبل از درگذشت احدی به ایران آمدم و او را دیدم. با او صحبت کردم تا با هم کار کنیم ولی متاسفانه وقت نشد. او از وضعیتش اصلا رضایت نداشت چون در فوتبال ایران زحمات زیادی کشیده بود ولی حمایتی ندید. یک گل هم وقتی آب و هوای کافی نداشته باشد پژمرده می‌شود. همه نیاز دارند که به آنها توجه شود. بعضی وقت‌ها احساس می‌کنیم که عمر خود را بیهوده هدر داده‌ایم. احدی انسان بزرگی بود و باید از درگذشت او درس بگیریم و برنامه‌ای برای پیشکسوتان داشته باشیم و از آنها استفاده کنیم.
