به گزارش ایران اکونومیست؛ در تمام این سفرها، توافق نامه هایی به امضاء رسیده که بخش زیادی از آنها به تعاملات اقتصادی ایران با این کشورها بر می گردد. هر چند که توجه به مبحث توریسم و گردشگری از اساسی ترین مباحث این سفرها تلقی می شود. بررسی توافقات صورت گرفته با مهمان های تهران در سال 95 نشان از توجه ویژه خارجی ها به بخش انرژی کشور دارد. از خرید نفت گرفته تا توسعه میادین نفتی و گازی کشور بالاخص میدان گازی پارس جنوبی!
البته در این بین نمی توان امضای قرارداد تاریخی چابهار میان سه کشور ایران،هند و افغانستان را نادیده گرفت. قراردادی که حضور همزمان نخست وزیر هند و رئیس جمهور افغانستان در تهران را ممکن کرد.
در این بین فناوری اطلاعات نیز از جمله مباحث مورد توافق میان مسوولان دولتی با مقامات خارجی حاضر در تهران بوده است که بخشی از انتقال تکنولوژی و علم و فن را در بر می گیرد.
از دیگر نکات مثبت سفر مقامات بلندپایه کشورهای خارجی در این مدت به ایران را می توان در استقبال بی نظیر بخش خصوصیِ همراه این هیات ها جست و جو کرد. نشست های مشترک با اتاق بازرگانی ایران و تعاملات گسترده میان بخش خصوصی ایران با مهمانان خارجی تهران از جمله نکاتی است که می تواند در بلند مدت نقش اساسی را در افزایش حجم مبادلات تجاری کشور ایفاء کند.
استقبال مسافرین خارجی تهران از صنعت پتروشیمی و انرژی های تجدیدپذیر از جمله نکاتی است که نمی توان از آن چشم پوشی کرد. ایجاد اتاق های مشترک میان اتاق های بازرگانی نیز نکته عطفی در تعاملات بین المللی ایران است. اگر از گردشگری و تعاملات انرژی بگذریم بخش معدن و حمل و نقل بیش از دیگر موارد، مورد استقبال خارجی های حاضر در ایران قرار گرفت. در اکثر توافق نامه های صورت گرفته توسعه بخش معدن و حمل و نقل به چشم می خورد که یکی از بهترین آنها مذاکره برای به سرانجام رساندن آزادراه تهران- شمال و توسعه فرودگاه مهرآباد است. هر چند که توسعه بنادری چون چابهار نیز با سرمایه گذاری میلیونی از دیگر دستاوردهای بخش حمل و نقل این سفرها عنوان می شود.
همکاریهای دارویی و بانکی از دیگر مواردی است که مقامات ایرانی بر آن تاکید داشته اند. هر چند که تعاملات در بخش بانکی در بخش تاسیس نمایندگی بانک های خارجی در ایران و بانک های ایرانی در کشورهای مورد مذاکره بوده اما در بخش دارویی بیشتر بخش صادرات داروی ایرانی به این کشورها مورد بحث بوده است.
22 فروردین آغاز سفردیپلمات ها به ایران
وزیر امور خارجه استونی اولین مقام بلندپایه خارجی تلقی می شود که در سال 1395 پا به تهران گذاشت.
به گفته وزیر امور خارجه استونی، نمونه های موفق دولت الکترونیک از جمله شناسنامه های دیجیتالی، مراکز داده پزشکی برای شهروندان، سیستمهای مالیاتی و ... با امنیت بالا و دسترسی آسان و فراگیر در کشور استونی وجود دارد.
برهمین اساس مارینا کالجوراند بر آمادگی کشور خود برای همکاری در زمینه آی تی، امنیت فضای مجازی، همکاری با دانشگاهها و مراکز آکادمیک با ایران تاکید کرد.
در استونی، همه فعالیت های اداری، آموزشی، بهداشتی بدون استفاده از کاغذ و در چارچوب دولت الکترونیک انجام می شود. هر چند که در این کشور این خدمات در اختیار یک میلیون و 300 هزار استونی قرار می گیرد در حالیکه جمعیت ایران در مرز 80 میلیون نفری قرار گرفته است. با این حال استفاده از تجربیات این کشور در بخش فن آوری اطلاعات و دولت الکترونیک می تواند برای ایران مثمرثمر باشد.
در سفر وزیر امور خارجه استونی به ایران چند توافق نامه در قالبهایی چون تولید کیسه های پلاستیکی و چند لایه،انتقال فن آوری نوین و ایجاد فعالیت های مشترک در بخش پتروشیمی به امضاء رسید. هرچند که مهمترین نتیجه این مذاکرات را باید در تشکیل اتاق مشترک در بخش خصوصی دو کشور جست وجو کرد.
**23فروردین؛ قزاق ها در تهران
اولین رئیس جمهور خارجی که در سال جدید وارد تهران شد نورسلطان نظربایف بود. در این سفر 66 توافق نامه دو جانبه میان دو کشور به امضاء رسید که بخش زیادی از توافق نامه در بخش صنعتی کشور چون بخش فولاد و معدن صورت گرفت. هر چند که قزاق ها برای انتقال دانش استخراج نفت از ایران به این کشور توافق نامه ای را به امضاء رساندند اما تمایل قزاق ها به سرمایه گذاری و توسعه بخش نفتی و انرژی ایران چندان مثبت ارزیابی نمی شود. هر چند که این ضعف در تعاملات اقتصادی دیگر بخش های صنعتی کمتر دیده می شود. دستاورد سفر رئیس جمهور قزاقستان به ایران امضای توافق نامه در بخش هایی چون کشاورزی،گردشگری،استخراج معادن، پزشکی،علم و فن بود.
هر چند که بیشتر مذاکرات دو جانبه به تعاملات در منطقه خزر معطوف می شد که در این راستا توسعه کشتیرانی و گردشگری در دریای خزر مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. قرار است بزودی شاهد تاسیس بانک های قزاقستانی در ایران و بالعکس آن در قزاقستان باشیم که این خود از دیگر دستاوردهای مثبت سفر رئیس جمهور قزاقستان به ایران تلقی می شود. قزاق ها چندان تمایلی به تعاملات بخش انرژی نشان ندادند که می توان این امر را در قطع یکباره سوآپ نفت در زمان وزارت میرکاظمی در دولت دهم جست وجو کرد. در حال حاضر قزاقستان یکی از رقبای اصلی ایران در بخش سوآپ نفت تلقی می شود. چرا که قطع یکباره سوآپ نفت فرصتی برای سوآپ نفت روسیه به چین برای قزاق ها بوجود آورد و در حال حاضر در این بخش فعال هستند.
**24فروردین؛ ایتالیایی ها در تهران
نخست وزیر ایتالیا درروزهای پایانی اولین ماه سال 95 با هیاتی 250 نفره وارد تهران شد.
گردشگری یکی از اساسی ترین مباحث مورد نظر میان دو کشور بود. هر چند که در این میان تمایل ایتالیایی ها به انرژی و نفت ایران را نمی توان نادیده گرفت.امضای توافق نامه در بخش راه آهن و انرژی های تجدید پذیر نیز از دیگر موارد مورد استقبال ایتالیایی ها به ایران تلقی می شود.از دیگر موارد مورد توجه کمک صنعتگران ایتالیایی به بخش خودورسازی کشور چون ساخت تجهیزات بود. درعین حال توسعه فرودگاه مهرآباد توسط ایتالیایی ها نیز از دیگر دستواردهای مثبت این سفر اعلام می شود.
توسعه میدان گازی توس از دیگر نکات مثبت این سفر بود. هر چند که در این میان توافق برای فروش 160 هزار بشکه نفت خام به ایتالیا را نباید نادیده گرفت.
**28فروردین؛ حضور سه بانوی دیپلمات در یک روز
28 فروردین روز شلوغی برای تهران بود. موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دلسی رودریگرز وزیر امور خارجه ونزوئلا و سوشما سوارج وزیر امور خارجه هند سه بانوی دیپلماتی بودند که همزمان به تهران سفر کردند. مهمترین نتیجه سفر موگرینی به تهران را باید در توافق برای تشکیل دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا جست وجو کرد. هر چند که توافق نامه هایی نیز در خصوص تعاملات انرژی،مهاجرت و محیط زیست و در نهایت آموزش میان ایران و این اتحادیه به امضاء رسید. هر چند که اعلام حمایت از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی نیز توسط نماینده اتحادیه اروپا خود برگی دیگر از موفقیت این سفر برای ایران تلقی می شود.
وزیر امور خارجه ونزوئلا نیز در همین روز به تهران آمد تا از تقاضای خود برای واردات داروی ایرانی به کشورش بگوید تا این امر را به مهمترین محور مذاکرات خود در تهران تبدیل کند. امضای توافق نامه در بخش معدن نیز از دیگر توافقات صورت گرفته بود.وزیر امور خارجه هند نیز یک هفته پس از سفر وزیر نفت این کشور به ایران، به تهران آمد تا مذاکرات از قالب انرژی بیرون بیاید و در بخش های دیگر اقتصادی نیز نمود پیدا کند. آمادگی هند برای توسعه بندر چابهار و سرمایه گذاری 20 میلیارد دلاری این کشور در این بخش، تاکید بر خرید 350 هزار بشکه نفت ایران در هر روز و تمایل برای مشارکت در توسعه میدان فروزان ب از جمله محورهای این مذاکرات عنوان می شود.
حجم کل معاملات ایران و هند در حال حاضر بر اساس اعلام گمرک ایران، 10 میلیارد دلار و بر اساس اعلام طرف هندی، 14 تا 15 میلیارد دلار برآورد شده است.
البته مقامات اقتصادی ایران و هند اعلام کرده‌اند که در صورت همکاری مشترک بانکی دو کشور و بازگشتن گشایش اعتبارات اسنادی به مسیر طبیعی خود، امکان ظرفیت افزایش حجم معاملات دو کشور به 25 میلیارد دلار وجود دارد. اگرچه تحقق این موضوع نیازمند در نظر گرفتن انواع مشوق‌های حمایتی است که باید در دستور کار وزارتخانه‌های اقتصادی هر دو کشور قرار گیرد.
**29 فروردین؛ صربستانی ها در پایتخت
رئیس جمهور صربستان 29 فرودین به تهران آمد تا تاکید مجددی بر افزایش تعاملات اقتصادی بالاخص در بخش کشاورزی شود.
کنون سفارت جمهوری اسلامی ایران با دولت صربستان و سازمان هواپیمایی 'ایرصربیا' رایزنی هایی را برای ایجاد و احیای خط مستقیم هوایی بین تهران و بلگراد شروع کرده اند و طرفین معتقدند که با برقراری پرواز مستقیم می توان نه تنها همکاری های گردشگری بلکه همکاری های تجاری و اقتصادی بین دو کشور را افزایش داد.
گسترش و ارتقای همکاری های تجاری و بازرگانی و کشاورزی در کنار ارتقای همکاری های پزشکی، دارو سازی، زیر ساختی، راه سازی، معادن، انرژی، پتروشیمی، خودروسازی از دیگر تلاش های دو کشور صربستان و جمهوری اسلامی ایران است .
**4 اردیبهشت؛ روز قاره سیاه در تهران
رئیس جمهور آفریقای جنوبی نیز در روزهای ابتدایی اردیبهشت امسال وارد تهران شد و بر افزایش تعاملات بانکی و انرژی با ایران اصرار کرد.از سر گرفتن خرید نفت از ایران و امضای قرارداد انتقال فن آوری با پژوهشگاه صنعت نفت گواه تمایل این کشور به بخش انرژی کشور است. رئیس جمهور آفریقای جنوبی همچنین از حضور شرکتهای ایرانی در زمینه تولید برق از انرژیهای تجدیدپذیر مانند آب، باد، خورشید و ژئوترمال در این کشور استقبال کرد.
براساس این گزارش،توسعه همکاریها در زمینه حمل و نقل با توجه به جایگاه بنادر آفریقای جنوبی و ایران و قابلیت اتصال به آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه، چین و اروپای شرقی، می‌تواند به نفع بخش وسیعی از کشورهای جهان باشد.
**6 اردیبهشت؛ سفارتخانه مقدونیه در تهران
وزیرامور خارجه مقدونیه 6 اردیبهشت ماه سالجاری برای اولین بار به تهران سفر کرد و در همان ابتدای ورود درخواست خود مبنی بر افتتاح سفارتخانه این کشور در تهران را مطرح کرد. البته در سفر نیکولا پوپوسکی تفاهم نامه روابط فرهنگی در قالب گردشگری و پیش بینی وضعیت 4 ساله میان دو کشور به امضاء رسید. از سویی دیگر، روحانی رئیس جمهور کشورمان خواستار حضور بیشتر بخش خصوصی ایرانی در این کشور بالاخص در بخش های سدسازی وراه سازی شد.
**7 اردیبهشت؛ اروگوئه کشوری کوچک اما...
اروگوئه یک کشور کوچک با سه میلیون و سیصد نفر جمعیت و یک دهم مساحت ایران است. این کشور در اجرای برابری و عدالت اجتماعی، نرخ بیکاری پایین، شفافیت در کارها، دوری از فساد اداری و بالابودن ثبات سیاسی، معروف است.
معاون رئیس جمهور این کشور 7 اردیبهشت به تهران سفر کرد تا روابط اقتصادی خود با ایران را گسترش دهد. هر چند که این کشور در زمان تحریم ها نیز همواره در صورت تقاضای ایران همکاری اقتصادی خوبی با دولتمردان کشور داشت.
در این سفر معاون رئیس جمهور اروگوئه خواستار افزایش روابط بالاخص در بخش بهداشت دام و روابط بانکی شد.
رائول سندیک اعلام کرد: برای گسترش همکاری های اقتصادی، یک نقشه راه ترسیم کرده ایم و اهدافی را پیش رو داریم که امیدوارم در سه یا چهار ماه آینده شاهد برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور و همچنین امضای توافقنامه های بانکی، علمی، فن آوری، نانو و بیوتکنولوژی، نفتی، گمرک و تعرفه گمرکی و سرمایه گذاری باشیم.
وی با تشکیل کمیته مشترک بازرگانی بین اتاق های بازرگانی دو کشور موافقت کرد و گفت: بخش خصوصی با تشکیل این کمیته، دولت را برای به عمل رساندن توافقات به پیشرفت رو به جلو هدایت خواهد کرد.
**11 اردیبهشت؛ رایزنی سیاسی تا اقتصادی بلژیک
رئیس مجلس سنای بلژیک 11 اردیبهشت به مدت 5 روز وارد تهران شد. کریستین دوفرین در این سر بیشتر به مذاکرات سیاسی و ایجاد ارتباط بیشتر میان دو کشور و درعین حال اتحادیه اروپا پرداخت.
**14 اردیبهشت؛ مالزی و مذاکرات پول محور
عنیفه امان، وزیر خارجه مالزی 14 اردیبهشت ماه سالجاری به تهران سفر کرد و از تمایل برای ایجاد ارتباط بیشتر در بخش انرژی،بانک و گردشگری گفت. هرچند که دراین سفر قرارشد راه های تعاملات اقتصادی میان دو کشور بررسی گردد و در نشست ها و دیدارهای آینده به فکر گسترش بیشتر ارتباطات بود.
**18 اردیبهشت؛ ترکمن ها در تهران
حجم مبادلات تجاری میان دو کشور به نسبت دیگر مهمان های خارجی تهران در سال 95 رقم قابل توجهی است. آنطور که اعلام می شود حجم مبادلات تجاری میان دو کشور در حدود 4 میلیارد دلار است. وزیرامور خارجه ترکمنستاد ر ایران به بحث ترانزیت کالا از طریق راه های زمینی و روابط انرژی پرداخت و سعی بر گسترش این روابط داشت. تقویت مسیرترانزیتی کریدور ریلی تهران-عشق آباد-آستانه و هدف‌گذاری برای افزایش ترانزیت ریلی بین دو کشور به 3 میلیون تن در سال از جمله مذاکرات صورت گرفته میان دو کشور محسوب می شود.
**سه وزیر امور خارجه در تهران
8 خرداد ماه وزیر امور خارجه لیتوانی به تهران سفر کرد. این کشورطی سالهای گذشت هیچ گونه مبادلات تجاری با ایران نداشته است با اینحال در سفر به تهران چند موافقتنامه میان ایران و لیتوانی در حوزه های حمل و نقل، صنعت، محیط زیست، فناوری اطلاعات، کشاورزی و گردشگری و بهداشت امضاء کرد.
وزیرامور خارجه اوکراین نیز 9 خردادماه وارد تهران شد و خواستار تشریح راه‌های ایجاد تسهیلات کنسولی آسان‌تر خواهان افزایش رایزنی بین مقامات کنسولی وزارت خارجه 2 کشور برای یافتن راهکارهای جدید فراروی 2 کشور شد.
پاولو کلیمکین با تشریح ظرفیت‌ها و تجربیات فراوان و متنوع اوکراین تصریح کرد: اوکراین در زمینه‌های صنایع نیروگاهی، هوانوردی، انرژی تجدیدپذیر و انرژی اتمی صلح‌آمیز، تبادل دانشجو و اساتید ظرفیت‌های خوبی برای تبادل با مؤسسات ایرانی دارد و علاقه‌مند است در این زمینه‌ها در چارچوب فعال‌سازی کمیسیون مشترک اقتصادی گام‌های جدیدی بردارد.
وزیر امور خارجه ارمسنستان نیز آخرین دیپلمات خارجی محسوب می شود که تا زمان انتشار این گزارش به تهران سفر کرده است در این سفر نیز پیش‌نویس قرارداد لغو روادید امضاء شد. براساس این توافقنامه، اتباع دو کشور می‌توانند در بازه زمانی 180 روز به مدت حداکثر 90 روز در کشورهای ایران و ارمنستان بدون روادید حضور داشته باشند.
** 12 اردیبهشت؛ اتفاق تاریخی در روابط بین الملل
پس از 37 سال رئیس جمهور کره جنوبی به ایران سفر کرد تا بر تحکیم روابط اقتصادی میان دو کشور بیفزاید.
کره ای ها به تهران آمدند تا از همکاری بیشتر در بخش انرژی ایران بگویند. هر چند که از سال 2012 کره جنوبی خرید نفت از ایران را متوقف کرد اما در تعاملات صورت گرفته قراراست فروش نفت ایران به این کشور از سر گرفته شود. هر چند که تمایل کره ای ها تنها به این بخش بر نمی گردد. چراکه مسوولان این کشور از تمایل خود برای ساخت پالایشگاه در پارس جنوبی و افزایش تعاملات گازی و پتروشیمی میان دو کشور گفتند.موافقت نامه در بخش حملو نقل دریایی، توسعه انرژی الکتریکی و صنایع جدید انرژی از دیگر محورهای مذاکره بود. اما آنچه در این سفر بیشتر مورد تاکید کره ای ها قرارگرفت ابراز تمایل اننا برای سرمایه گذاری در بخش انرژی ایران بود.
**27 اردیبهشت؛ بانوی سیاسی دیگر در ایران
اگرچه این بار در سفر یک رئیس جمهور خارجی به ایران بحث ورزش و فوتبال هم داغ بود اما بازهم این مسایل نتوانست سایه سنگین اقتصاد بر مذاکرات را کم کند.
بحث گردشگری و انرژی در این مذارکات همچنان داغ بود. گردشگری ازمحورهای همکاری مشترکی بود که ایران و کرواسی را به هم وصل کرد و به نشست های مشترک رنگ و بویی دگر دادایران به رغم دارا بودن آثار تاریخی فراوان و جاذبه های گردشگری بی نظیر تاکنون نتوانسته ازاین صنعت پردرآمد بهره برداری کند؛ موضوعی که از دید مسئولان دولت یازدهم دور نمانده است. همکاری درحوزه های سیاسی وامنیتی به ویژه درموضوع برخورد باتروریسم وافراط گری ازدیگر مسائلی بود که در این سفرمورد توجه قرار گرفت. همچنین سرمایه‌گذاری در بخش انرژی ایران شامل نفت،گازوپتروشیمی ازمهم ترین خواسته های مقام‌های کرواسی بود.در مجموع، به دلیل حجم چشمگیر ذخایر انرژی ایران و قرار گرفتن کرواسی در یک موقعیت ژئوپلتیکی خاص، این کشور می تواند به عنوان دروازه ورود انرژی ایران به اروپاعمل کند. بنابراین، نقش تعیین کننده کرواسی در منطقه بالکان و نیز ایران درمنطقه خاورمیانه بیش ازهرعامل دیگری می تواند سرعت بخش افزایش سطح مناسبات این دو کشورباشد.
**2 و 3خرداد؛ مهاراجه ها و افغانها در تهران
دوم خرداد ماه نخست وزیرهند وارد تهران و پس از آن در روز 3 خرداد رئیس جمهور افغانستان به ایران آمد تا یکی از بزرگترین قراردادهای تاریخی سه کشور را در تهران به امضاء برسانند.
در این رویداد تاریخی روسای جمهوری اسلامی ایران و افغانستان و نخست‌وزیر هند، با اشاره به اهمیت راهبردی موافقتنامه سه جانبه چابهار، پیام آن را همکاریهای مشترک، باورمندی و استفاده از فرصت‌های منطقه‌ای برای پیشرفت ، امنیت و ثبات منطقه دانستند.
در مراسم امضاء موافقتنامه تأسیس دالان حمل و نقل و گذر بین‌المللی، موسوم به توافقنامه چابهار،هندوستان از مسیری مطمئن به افغانستان، آسیای میانه و قفقاز پیوند داده می شود.
برای اساس این توافقنامه هر کشور وزیری را برای پیگیری این توافقنامه تعیین خواهد کردکه از طرف ایران و هند، وزرای راه، مأمور این کار شدند و افغانستان نیز قرار شد به زودی مسئول مربوطه را معرفی کند تا با برگزاری جلسات منظم، موضوع تا انتها پیگیری شود.
به گفته کارشناسان، قرارداد راه‌اندازی کریدور سه جانبه چابهار می‌تواند، مسیر منطقه را تغییر دهد و بنیان‌نهادن مسیر جدیدی در منطقه باشد، این کریدور همچنین می‌تواند موانع جریان اقتصادی در سراسر منطقه را از بین ببرد.
