حمايت:برگشت 33 میلیون چک در 7 سال
گروه قضایی : بر اساس آمار 7 ساله گذشته هر ساعت 750 چک در بانک‌های کشور برگشت می‌خورد. این آماری است که کارشناسان اقتصادی را متحیر کرده است. آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد از سال 84 تا سال 90 یعنی در طول7 سال گذشته، بیش از 33 میلیون برگ چک با مبلغ 142 هزار میلیارد تومان برگشت خورده است.
کارشناسان و آسیب شناسان اعلام کرده‌اند که بی‌اعتبار شدن چک در بازار و افزایش تعداد چک های برگشتی، ریشه در بی‌اعتمادی در جامعه و افزایش فرهنگ و گناهانی مانند دروغگویی کلاهبرداری، ناجوانمردی، دوری از اخلاق و منش اسلامی، چاپلوسی و... دارد.اما جدا از موضوع چک‌های برگشتی، بحث داغ زندانیان مالی هم مطرح می شود. در این خصوص وکلا و حقوقدانان می‌گویند: رکود بازار، تورم، ورشکستگی و نوسان قیمت‌ها علت اصلی افزایش پرونده‌های چک در دادگاه‌ها ست. همچنین شرکت‌های دولتی و غیردولتی برای وصول مطالبات خود اقدام به برگشت زدن چک‌های امانی می کنند و افراد متشاکی سرگردان در راهروهای دادسرا و دادگاه به دنبال حقوقی کردن چک‌های کیفری بالا و پایین می روند.
نگرانی قوه قضاییه از افزایش چک‌های برگشتی
این در حالی است که آیت الله صادق آملی لاریجانی رییس قوه قضاییه هم نسبت به آمار چک‌های برگشتی اظهار نگرانی کرد و با بیان اینکه بحث چک‌های بی محل و برگشتی بسیار نگران کننده است، گفت: در موضوع چک باید پرداخت آن تضمین شود. زیرا نبود تضمین کافی در پرداخت مبالغ چک‌ها، موجب رکود سرمایه‌گذاری و اخلال در روند اقتصادی کشور می‌شود و باید برای موضوع چک که از شایع‌ترین جرم های محکومان کنونی زندان هاست، چاره ی جدی اندیشید. هشدارهای مسئولان قضایی موجب شد تا لایحه‌ای تدوین و در آن قانون چک اصلاح شود. در این لایحه چک‌های رنگی مطرح شد و بانک مرکزی می‌تواند در صورت نبود اعتبار کافی، از سایر حساب‌های مشتری وجه چک را پرداخت کند. هر چند این اقدام های سختگیرانه راه صدور دسته چک به مشتری را سخت تر می کند، ولی همچنان دیگر دلایل افزایش چک های برگشتی به قوت خود باقی است.
قانون چک ایراد دارد
اما برخی از وکلا قانون فعلی چک را بدون ایراد می دانند. گلرخ افقهی وکیل پایه یک دادگستری می گوید: قانون چک ایرادی ندارد، بلکه وضعیت نابسامان اقتصادی، علت اصلی مشکلات تولید کنندگان و کسبه شده است.عبدالرضا رخشانی مقدم وکیل دادگستری هم معتقد است: هر چند قوانین مربوط به چک کامل است اما چک در بازار ایران هیچ اعتباری ندارد و باید اشخاص مورد اعتمادی برای تضمین، پشت چک را امضا کنند. در حالی که در بسیاری از کشورهای اروپایی اگر صادر کننده چک کلاهبردار یا ورشکسته هم باشد، بانک مبلغ چک را پرداخت می کند.
دفاتر پیشخوان به داد مردم رسید
داستان چک‌های برگشتی همچنان ادامه دارد و قوه قضاییه هم به عنوان قربانی اصلی باید وقت و هزینه خود را صرف رسیدگی به دعوای شاکیان کند. البته برخی اقدام های جدید در دستگاه قضا کمی راه را هموار کرده است که می توان به ایجاد دفتر پیشخوان قضایی اشاره کرد.حجت الاسلام دکتر حمید شهریاری رییس مرکز آمار و انفورماتیک قوه قضاییه به صورت پایلوت طرح شکایت از راه دور و از طریق دفاتر پیشخوان قضایی برای ثبت شکایت در مورد چک‌های برگشتی را کلید زد که در صورت موفقیت در سراسر کشور، اجرایی می‌شود.
ضعف مقررات ناظر بر حساب جاری
در این خصوص امین آزاد مدیرکل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی یکی از علل افزایش تعداد چک‌های برگشتی را ناشی از ضعف در مقررات ناظر بر حساب جاری می‌داند. وی می گوید: در سال‌های گذشته، دستورالعمل و بخشنامه‌های متعددی از سوی این بانک برای رفع مشکلات و معضلات و کاهش آمار چک‌های برگشتی به شبکه بانکی کشور ابلاغ شده است .
آزاد با بیان اینکه محرومیت های درنظرگرفته شده در این دستورالعمل به نحو چشمگیری نسبت به مقررات قبلی افزایش یافته است، اظهار کرد: از جمله این محرومیت‌ها می توان به ممنوع شدن تمامی بانک‌ها از اعطای هرگونه تسهیلات ریالی و ارزی، افتتاح هرگونه حساب سپرده جدید اعم از قرض الحسنه و سرمایه گذاری، ارایه دسته چک، گشایش اعتبار اسنادی و صدور ضمانت‌ها و ارایه خدمات بانکداری الکترونیکی و تمدید آنها اشاره کرد.
جابه جایی علت و معلول
تحليل راه حل مورد تاييد شوراي پول و اعتبار نشان مي دهد که اگرچه نيت پاک کردن صورت مسئله وجود ندارد اما متاسفانه نقش علت و معلول جا به جا شده است. واقعيت اين است که افزايش تعداد و مقدار چک هاي برگشتي خود معلول فضاي نامطلوب کسب و کار و رکودي است که بر بازار حاکم است. در حالي که قانون گذار با تغييراتي که در قانون به وجود آورده است، سعي دارد صادر کردن چک را با وسواس عمل بيشتري همراه كند، نه اينکه کمک کند فعال اقتصادي از امنيت و اطمينان خاطر بيشتري در فعاليت خود برخوردار شود.با این تفاسیر، انتظار می رود در آينده اي نه چندان دور شاهد آن باشیم که پدران تاجر به فرزندان خود بگویند: چک خطرناک است! و این ضربه بزرگی به اقتصاد
خواهد زد.
برگشت روزانه 22 هزار چک
در این میان آمارهای بانک مرکزی نوعی هشدار را گوشزد می کند. براساس آمار بانک مرکزی حجم چک‌های برگشتی در ایران در سال ۱۳۹۰ به ۳۱ هزار میلیارد تومان رسید و آمار چک‌های برگشتی ۱۳ سال اخیر نشان از رشد بیش از ۱۶۰۳ درصدی این معضل اقتصادی در ایران دارد.بر اساس اعلام اداره مطالعات و مقررات بانک مرکزی نیز در هر روز کاری سال ۹۰ به طور متوسط 22 هزار فقره چک برگشتی در کشور ثبت و ضبط شده و این آمار به صورت مبلغی بالغ بر ۱۲۳ میلیارد تومان برای هر روز کاری بوده‌است.
آمار جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد در حالی که در سال ۱۳۷۸ از هر ۱۰۰ فقره چک صادره حدود ۶ فقره برگشت خورده‌است، این تعداد در سال ۱۳۹۰ به حدود ۱۳ فقره رسیده‌است. براساس این گزارش، در ۱۳ سال گذشته بیش از ۱۶۸ هزار میلیارد تومان چک برگشتی و بی‌محل در کشور ثبت شده که رشد بیش از ۱۶۰۳ درصدی در این مدت داشته‌است.
در گزارش بانک مرکزی درباره دلیل اقتصادی چک‌های برگشتی آمده‌است: «به نظر می‌رسد که افزایش درصد چک های برگشتی بیش از هر چیز، نشان از رکود حاکم بر تولید و کسب و کار در چند سال گذشته دارد.»نسبت چک‌های برگشت خورده به کل چک‌های مبادله شده، در طول یک دوره معین، یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای اندازه‌گیری درجه امنیت اقتصادی در یک کشور به‌شمار می‌آید و بالا رفتن نسبت چک‌های برگشتی اعتماد را متزلزل می‌کند و به حال وهای نبوداطمینان در فضای کسب و کار، دامن می‌زند.محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، در مردادماه سال ۸۹ در نشستی با خبرنگاران «کاهش اعتماد اجتماعی و التزام اخلاقی در جامعه» را یکی از دلایل افزایش تعداد چک‌های برگشتی دانست، اما دلیل اصلی این پدیده را «از نفس افتادن چرخ فعالیت اقتصادی در کشور» عنوان کرد. واین داستان همچنان ادامه دارد.
جام جم
نوجوانان واليبال ايران جهاني شدند
آمريكا در گرداب
صادرات 52 قلم كالاي ضروري ممنوع شد
ژوزه: ديگر هيچ تيمي از پرسپوليس نمي‌ترسد
كيهان
فرصت طلبي اوباما و رامني از فاجعه سندي
صادرات 52 قلم كالا ممنوع اعلام شد
حزب الله لبنان:مسلمانان ميانمار به دست آمريكا قتل عام مي‌شوند
حضور 500 شركت ايراني و خارجي در نمايشگاه ايران پلاست
خراسان
نوجوانان واليبال ايران جهاني شدند
اوباما در نيويورک وضعيت «فاجعه بزرگ» اعلام کرد
دفاع قاطع رئيس مجلس از مصوبه بحث برانگيزاصلاح قانون انتخابات رياست جمهوري
اشتون:به‌زودي‌با‌جليلي‌ديدار‌خواهم‌کرد
جمهوري اسلامي
طوفان سندي شرق آمريكا را فلج كرد
آغاز رزمايش عمليات متحرك هوايي ذوالفقار 91 در غرب كشور
تقاضاي ژاپن براي معافيت از تحريم‌هاي جديد آمريكا عليه ايران
وزير نفت:حجم سرمايه گذاري‌هاي صنعت نفت امسال به 40 ميليارد دلار مي‌رسد
ابرار
وزير كشور:تحريم ها يك فرصت است
مهمان پرست:كافى است ۵+1 حقوق هسته‌اى ما رابه رسميت بشناسد؛مشكل حل است
نماينده تبريز مطرح كرد:فرسودگى دستگاه، علت حادثه در شهربازى ائل گلى شهر تبريز
مشاركت سازمان ميراث فرهنگى در اجراى طرح توسعه حرم عبدالعظيم (ع)
رسالت
وزير صنعت:ساماندهي قيمت ارز گام نخست كنترل گراني است
وضعيت فاجعه بزرگ در نيويورك
راهپيماي يوم الله 13 آبان جمعه برگزار مي‌شود
تروريست‌هاي سوريه به لبنان گريختند
قدس
توافق مجلس و خودروسازان براي كاهش قيمت‌ها
تازه‌ترين اخبار ار انتصاب استاندار جديد خراسان رضوي
2 ناو ايراني در بندر سودان پهلو گرفتند
وضعيت فاجعه بزرگ در نيويورك
سياست روز
طرح دولت وحدت ملي به چه کار مي‌آيد هنگامي که وحدت هست؟
فرار صهيونيست‌ها از جنگ رو در رو با ايران
خداحافظ اي حریم گمشده
کلماتم کلماتی‌ست حقیر ای باران
تهران امروز
اعلام وضعيت فاجعه در نيويورك توسط اوباما
شرط ايران براي حل سريع مسئله هسته‌اي
ممنوعيت صادراتي 50 کالاي اساسي
پشت پرده شايعه مذاكره ايران وآمريكا
وطن امروز
توفان سندی نیویورک را زیر آب برد؛خاموشی
آخرين خبرها از جشنواره فيلم فجر
كاهش ارزش پول تعمدي نيست
مسی کفش طلای خود را دریافت کرد؛«لئو»ي طلايي
حمايت
برگشت 33 میلیون چک در 7 سال
آیت‌الله یزدی با انتقاد از علنی شدن اختلاف‌های سران قوا:آقای آملی لاریجانی حق را می‌گویند
نوجوانان واليباليست ايران جهاني شدند
رییس دیوان عالی کشور:نهادینه شدن فرهنگ علوی مشکلات را مرتفع می سازد
آفرينش
امروز آخرين مهلت تکميل ظرفيت آزمون سراسري 91
جزئيات طراحي سئوالات در کنکور ارشد
مهمانپرست:اگر 1+5 حق داشتن چرخه سوخت را براي ايران به رسميت بشناسند موضوع حل خواهد شد
اوباما در نيويورک وضعيت «فاجعه بزرگ» اعلام کرد
جوان
قطع برق و آتش سوزي در شرق آمريكا
جايگزيني درآمدهاي نفتي با منابع غير نفتي در سال 92
آيت الله يزدي:اختلافات به نفع نظام و اسلام نيست
عقب نشيني سران رژيم صهيونيستي از لفاظي‌هاي جنگي
ملت ما
ارز صادر كنندگان در مشت وارد كنندگان
آيت الله يزدي:ايجاد اختلاف ميان سران قوا هرگز پسنديده نيست
نگراني معلمان ششم ابتدايي از حجم زياد كتاب رياضي
محسن رضايي:سوريه تعيين كننده سرنوشت بيداري اسلامي است
فرهيختگان
توفان مرگبار سندي آمريكا را فلج كرد
صادرات بيش از 50 قلم كالا ممنوع شد
مهمانپرست:رويكرد 1+5 منطقي باشد موضوع هسته‌اي قابل حل است
مردم سالاري
کارهايي به نام انقلاب مي‌شود که ربطي به آن ندارد
يکجانبه گرايي، اصولگرايان را هم نگران کرده است
صادرات 50 نوع کالا ممنوع شد
رييس جامعه مدرسين حوزه علميه قم:حق با آملي لاريجاني است
ابتكار
مذاکره با شوراي نگهبان
آيا تعيين شرط سني كانديداها براي حذف سيد حسن خميني است؟
نيويورك شهر فاجعه زده
پيشنهاد ايران براي تفكيك جنسيتي براي طواف كعبه
آرمان
طوفانی به کام اوباما
اعمال تفکیک جنسیتی در طواف کعبه
باهنر: تغییر رئیس‌بانک‌مرکزی ضروری است
جلسه محرمانه 10مقام ارشد با رئیس‌جمهور
مغرب
توقف در خروجي 90
هشدار به بغداد
نيويورك زير آب
از سوگلي‌هاي دولتي تا منتقدان گوشه نشين
آفتاب يزد
استغفاري كه نبايد جدي گرفت
انتخابات آمريكا از ديدگاه صادق خرازي
چهره واقعي امام را تعداد اندكي شناخته‌اند
در مجلس دلال امضا وجود دارد
دنياي اقتصاد
جزئيات توافق بزرگ ارزي
شوراي پايتخت واكنش نشان داد؛نگراني از تغيير طرح تفصيلي
آمريكاي نيمه تعطيل؛ پيشروي طوفان
ممنوع سازي صادرات 50 قلم كالا
گسترش صنعت
3 گام براي ايجاد امنيت اقتصادي
پايان رهبري قيمت ارز بر بازار آزاد
هواي پاييز فولاد سازان بهاري شد
سندي 20 ميليارد دلار خسارت زد
تفاهم
مردم در مصرف گاز صرفه جويي كنند
تجديد نظر در روابط اقتصادي با اتحاديه اروپا
متن توافق 6 ماده‌اي براي فروش ارز صادراتي
صادرات 52 قلم كالا ممنوع شد
