قدیم‌ترین نسخه الهیات شفا چگونه پای دانشگاه اسکوالا نرماله سوپریوره ایتالیا را به ایران باز کرد.
آموس برتولاچی، استاد ایتالیایی فلسفه اسلامی: در جست‌وجوی الهیات شفای ابن سینا به کتابخانه و موزه ملی ملک آمده‌ایم
موقوفه آستان قدس رضوی، آموس برتولاچی، استاد فلسفه اسلامی در دانشگاه اسکوالا نرماله سوپریوره ایتالیا که اردیبهشت 1395 خورشیدی به دعوت دکتر علی‌اکبر ولایتی به ایران سفر کرده است، هم‌زمان با بازدید از گنجینه نسخه‌های خطی و آثار تاریخی کتابخانه و موزه ملی ملک گفت: برای پیشبرد «پروژه تصحیح و ترجمه به انگلیسی الهیات شفای ابن سینا» به ایران آمده‌ام. همچنین به نمایندگی از دانشگاه اسکوالا نرماله سوپریوره برای گسترش ارتباطات و پیوندهای فرهنگی با مراکز و نهادهای فرهنگ، علمی و کتابخانه‌ای ایران، برآن‌ام زمینه همکاری‌ها و تفاهم‌هایی را فراهم کنم.
آموس برتولاچی افزود: ابن سینا پیونددهنده فلسفه یونانی به غرب لاتین در قرون وسطای اروپا است. فیلسوف بزرگ ایرانی از این نظر اهمیتی فراوان دارد. تصحیح‌هایی که تاکنون از الهیات شفا انجام شده عمدتا بر اساس شش نسخه مبتنی بوده که هیچ‌یک در ایران نبوده‌اند. در حالی که می‌دانیم بیش از 200 نسخه از الهیات شفا وجود دارد که بیش‌تر آن‌ها در ایران است. از جمله این‌ها می‌توانم به قدیم‌ترین نسخه شفا اشاره کنم که کتابت آن به سال 509 قمری بازمی‌گردد و در کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری می‌شود.
استاد دانشگاه اسکوالا نرماله سوپریوره درباره چگونگی تصحیح این اثر بزرگ در گذشته خاطرنشان کرد: ترجمه‌هایی بسیار از این اثر ابن سینا به زبان‌های لاتین، فارسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، انگلیسی و ترکی وجود دارد. شارحان ایرانی شرح‌هایی فراوان بر این اثر نوشته‌اند. یک نسخه چاپ سنگی از الهیات شفا سال‌ها پیش در تهران چاپ شده است است. همچنین علامه حسن‌زاده آملی و حامد ناجی اصفهانی این کتاب را تصحیح کرده‌اند. این دو تصحیح از نسخه‌های موجود در ایران بهره برده و از سنت فلسفه ایرانی پیروی کرده‌اند.
برتولاچی درباره انگیزه‌ها و هدف پی‌ریزی «پروژه تصحیح و ترجمه به انگلیسی الهیات شفای ابن سینا» در ایتالیا تصریح کرد: آنچه ما در این پروژه پی می‌گیریم، در نخستین گام، شناسایی همه نسخه‌های الهیات شفا است. سپس در پی آن‌ایم تا آنجا که ممکن است فایل‌های دیجیتال نسخه‌ها را گرد آوریم. سرانجام می‌خواهیم با روش‌شناسی که در وب‌سایت پروژه به نشانی «www.avicennaproject.eu» شرح داده شده است، این نسخه را به گونه نقادانه تصحیح و متن آن را به زبان انگلیسی همراه با توضیحات ترجمه کنیم.
استاد دانشگاه اسکوالا نرماله سوپریوره که برای نخستین بار به ایران آمده است، در پایان بازدید یادآور شد: در این سفر دو بار از کتابخانه و موزه ملی ملک بازدید کردم. پیش‌تر، نسخه‌های خطی کتابخانه ملی ایران را دیده‌ام. پس از این نیز به کتابخانه مجلس می‌روم تا از نسخه‌های آنجا بهره بگیرم. گنجینه نسخه‌های خطی کتابخانه و موزه ملی ملک اما بسیار ارزشمند و کم‌نظیر است. همچنین خدمات این گنجینه در سطحی عالی عرضه شده است. واقعا معتقدم در اروپا و امریکا نیز به سختی می‌توان کتابخانه‌ای یافت که به ویژه در حوزه نسخه‌های خطی اینگونه سازمان‌دهی شده باشد. همچنین بستری مناسب از نظر رفتار حرفه‌ای برای همکاری با موسسات و نهادهای علمی خارجی در این مجموعه فراهم آمده است.
